Þjóðviljinn - 05.01.1990, Blaðsíða 7

VIÐHORF
Aramótahrun formannsins
UM ■ Ný he'msmynd
«53358
ays'^wwta.
ÆSáSfö
sr-^'s?
« >W*»
“ «in L^^Y’wvwforauU-
J““ Ookkurinn ‘ö*'
J“nn» Utvöldu Kornmrf*^V*n^ur
'öllur múv2*in?ð,erð,,*run‘l-
yfinMÍti.' Cnir
I Uní.fóUiö’*
^lum BerKrur.
*rS.mstððu
niu' (PölUodi, fr;
n^nr -^«d,.
nl*non.r og hó,
«ynn«oM
£2í*J*“*-
' Pr** v.rð .»
'SÍKKSí«v£u
itaW^r
I ídcilunium
Ssj-voÆ
'cioingum Uníni
«'*uðu tó kennin
^kk'nn mynd.1,
‘^"‘tókr.m
.rflokkurinn mync
?S«—í5
Aramótagrein
Oiafs Ragnars
fínmssonar,
formanns Al-
þýðubandalags-
ins

Formaður Alþýðubandalags-
ins, Ólafur Ragnar Grímsson
skrifaði áramótahugvekju í Þjóð-
viljann og fór mikinn. Markmið-
ið með „hugvekjunni" virtist
fyrst og fremst að koma höggi á
róttæka gagnrýnendur Ölafs
innan Alþýðubandalagsins. Á þá
sem hafa gagnrýnt Ólaf fyrir
skort á lýðræðislegum vinnu-
brögðum og virðingarleysi við
stefnu flokksins. Á þá sem hafa
gagnrýnt hann sem fjármálaráð-
herra fyrir virðingarleysi hans
gagnvart samtökum launafólks.
Aðferð Ólafs er gamalkunn
aðferð íhaldsins að „flýja austur á
Volgubakka“ með málflutning-
inn þegar erfiðlega gengur að
verjast sókn róttækra afla heima
fyrir. Ólafur er að reyna að inn-
prenta fólki, að það séu „hinir
róttæku“ sem séu að láta undan
síga í Austur-Evrópu nú, en hann
og hans menn séu að vinna þar
sigur fyrir hönd lýðræðisins. Þessi
útflutningur á vanda Alþýðu-
bandalagsins er bamalegur og
dæmdur til að mistakast.
Um hvað er deilt
í Alþýðubandalaginu?
Það ánægjulegasta við Lands-
fund Alþýðubandalagsins í nóv-
ember s.l. var að þá skýrðust pól-
itískar línur á margan hátt, varð-
andi mörg helstu pólitísku mál
flokksins.
Fyrir mér litu andstæðumar út
eins og hér segir, og byggi ég þá
bæði á tillöguflutningi og öðmm
málflutningi:
Annars vegar stóð Birting
ásamt Ólafi Ragnari og nokkmm
í kringum hann í fjármálabú-
skapnum. Þeir vildu aukið svig-
rúm markaðsaflanna.
Þetta kom m.a. fram í tillögu-
flutningi þar sem fískmarkaðir
vom settir sem lausn fram í stað
byggðakvótans, þ.e.a.s. í stað
þeirrar kröfu Alþýðubandalags-
ins um nokkurt skeið að byggð-
irnar skyldu ráða fyrir fiskveiði-
kvótanum í stað útgerðarmanna.
Þetta kom fram í frægum tillögu-
flutningi um grisjun byggða í
landinu, og í því almennt að svo-
kallaður hagvöxtur var settur í
stað þeirrar stefnu að viðhalda
byggð í landinu öllu.
Þetta kom fram í breytingartil-
lögum forystunnar, eftir að flestir
fundarmenn voru famir heim,
við róttæka verkalýðsmálaálykt-
un sem kjaramálanefnd fundar-
ins hafði sett fram.
Þetta kom fram í stuðningi (þó
ekki afdráttarlausum) við inn-
göngu í Evrópubandalagið.
Þetta kom fram í umræðu um
einstök mál þar sem tillögur vom
um að færa félagslega þjónustu
frá sveitarfélögunum til einstak-
linga.
Á móti þessari stefnu settu hin-
ir róttæku fram stefnu flokksins
eins og hún var mótuð á síðustu
landsfundum, í stefnuskrá
flokksins og víðar. Stefnu sem
var mótuð, en því miður ekki
Ragnar Stefánsson skrifar
Hins vegar verðum við að
krefjast þess af Ólafí að hann út-
skýri nánar hvað hann á við.
Þegar þú talar um hmn komm-
únismans, þykir mér líklegt að þú
eigir við það stjómarfar sem ríkt
hefur austantjalds allt of lengi.
Hér talar þú um kommúnisma
einmitt í sér að áhrif flokksins
lægju í styrk hans til að koma
skoðunum sínum á framfæri í
lýðræðislegri og opinni baráttu á
verksmiðjugólfinu, ef svo má að
orði komast. Bentu okkur á,
Ólafur, hvar þú hefur helst séð
slfka flokka að störfum á síðustu
„Öll þessi stefnuatriði renna stoðum
undirþað að Ólafur Ragnar og hans lið
séu að undirbúa samruna við
Alþýðuflokkinn, efekki inngöngu í
hann... “
fylgt eftir af forystunni.
Auk þess sem fram kom á
landsfundinum hefur bæði
Ólafur Ragnar og fleiri úr Birt-
ingarliðinu lengi viðrað hug-
myndir um endurskoðun á af-
stöðu flokksins til vem íslands í
NATO.
öll þessi stefnuatriði renna
stoðum undir það að Ólafur og
hans lið séu að undirbúa sammna
við Alþýðuflokkinn, ef ekki
inngöngu í hann, og það á gmnd-
velli stefnu Alþýðuflokksins, en
ekki á gmndvelli stefnu Alþýðu-
bandalagsins.
Þetta pólitíska brölt Ólafs
Ragnars og hans stuðningsmanna
var sæmilega afhjúpað á lands-
fundinum og fékk þar lítinn
stuðning. Ólafur hélt hins vegar
völdum með stuðningi svokall-
aðra flokkseigenda, sem telja sig
verða að styðja Ólaf meðan þeir
sitja í núverandi ríkisstjóm.
Flokksforinginn telur að sam-
mninn við Alþýðuflokkurinn,
sem hófst reyndar með „rauðu
ljósi“ fyrir ári, sé „í hættu“ vegna
róttæku aflanna. Því verður að
nota hvað sem er til að koma
höggi á þau, og þá em nýlegir
atburðir í Austur-Evrópu taldir
heppilegir.
Gjaldþrot
skriffinnanna
Áramótahugvekja Ólafs
Ragnars getur því miður ekki
orðið eðlilegur gmndvöllur að
umræðu um þýðingu atburðanna
í Austur-Evrópu. Til þess er hún
allt of slagorðakennd, enda er
henni ætlað allt annað hlutverk
en að færa okkur nær sannleikan-
um um eðli þeirra atburða sem
við höfum fylgst með í Austur-
Evrópu undanfarið.
eins og hver annar íhaldsmaður.
Sósíalistar og marxistar hafa not-
að orðið kommúnisti sem heiti á
framtíðardraumsýn sinni, samfé-
lagi þar sem ríkisvaldið er alger-
lega horfið. Að taka undir þessa
orðnotkun andstæðinga sósíal-
isma, og jafnréttisbaráttu er bara
til að villa um fyrir almenningi.
Þú talar um gjaldþrot lemnism-
ans án þess að skilgreina á nokk-
um hátt hvað þú átt við með len-
ínisma, sem er nauðsynlegt að þú
gerir áður en grein þín getur orð-
ið gmndvöllur einhverrar vitr-
ænnar umræðu. Annars verður
þetta bara eitthvert ismakarp,
sem ekki nokkur maður skilur.
Ef þú ert að tala um uppgjörið í
byrjun þessarar aldar milli meiri
hluta 2. Alþjóðasambandsins og
þeirra sem fylgdu Lenín að mál-
um, þá tengdist það uppgjör upp-
hafi fyrri heimsstyrjaldarinnar,
þar sem kratamir sviku fyrri heit-
strengingar um að aldrei framar
skyldu verkamenn heimsins bera
vopn hver á annan. Þvert á móti
stilltu kratar sér bak við borgar-
astétt viðkomandi landa í að etja
verkalýðnum út í það blóðbað
sem fyrri heimsstyrjöldin var.
Meginkrafa rússnesku byltingar-
innar og „lemnistanna“ var
friður, að hætt yrði að nota al-
þýðu manna sem fallbyssufóður í
stríðinu.
En e.t.v. ertu frekar að tala um
hina lenínísku flokksgerð og
stöðu flokksins í baráttunni fyrir
hagsmunum verkalýðsins. En
flokkur Leníns var ekki flokkur
sem einn maður átti að ráða eða
ráðherrar eða þingmenn. Mið-
stjómarvaldið og virkt lýðræði
neðanfrá átti að koma í veg fyrir
þá hættu. Flokkur hans átti held-
ur ekki að einoka valdið. Krafan
um öll völd til ráðanna fól það
I tilefni áramótagreinar
í áramótagrein formanns Al-
þýðubandalagsins í Þjóðviljanum
30. desember er rætt um „hmn
kommúnismans" í Evrópu og í
lokin hugleiðingar um einhvers
konar „nýja“ tíma sem em að
vísu harla þokukenndir. Neðar-
lega í næstsíðasta dálki em þó
nokkur orð, sem hægt er að festa
Jón Torfason skrifar
hendur á, þegar rætt er um afleið-
ingamar af aburðunum í Austur-
Evrópu. Þar segir:
„Þessi þróun knýr á um að nú
þegar hefjist umræður um gmnd-
völl nýrrar íslenskrar utanríkis-
stefnu. Kjaminn í þeirri umræðu
á ekki að vera hvort bandaríski
herinn hverfi frá íslandi heldur
hvað tekur við þegar hann fer.
Verkefni framtíðarinnar felst
ekki í því að deila um aðild ís-
lands að NATO heldur varða
hinn nýja veg til veraldar þar sem
hemaðarbandalögin hafa glatað
gildi sínu og smáþjóðir sýna í
verki að þær lifa í sátt og samlyndi
við önnur lönd og heiminn allan.
„Samkvœmtþessum orðumformanns-
ins hlýtur að mega treysta því aðflokk-
urinn beiti sér nú loksins afalefli í her-
málinu... “
áratugum. Varla í Austur-
Evrópu?
Endurnýjun sósíal-
ískrar baráttu
í blaðagrein í nóvember sl. og
útvarpsviðtali, lýsti ég í stuttu
máli hugmyndum mínum varð-
andi atburði síðustu mánaða í
Austur-Evrópu. Ég hef tekið
eftir að þeim hugmyndum sem ég
þar setti fram deili ég með mörg-
um róttækum sósíalistum.
í stuttu máli benti ég á að lýð-
ræðisþróun í Austur-Evrópu væri
forsenda fyrir þróun sósíalisma í
þessum löndum. Og að ég teldi
að lýðræðisþróun þar mundi ýta
undir og efla baráttu fyrir sósíal-
isma um allan heim. Mér finnst
það ekki líklegt að alþýða
Austur-Evrópu muni afhenda
einstaklingum formlegar eignir
sínar meira en orðið er, þvert á
móti muni hún leitast við að gera
þetta formlega eignarhald sitt að
áþreifanlegum raunveruleika.
Slík þróun mundi virka mjög
hvetjandi á launafólk í Vestur-
Evrópu að fara að berjast fyrir
afnámi arðránsins, í stað þess að
láta sér nægja að berjast fyrir tak-
mörkunum á því, fara að berjast
fyrir sósíalisma.
Ég get þó ekki að því gert að ég
óttast að slæmir stjómarhættir
valdaflokkanna í þessum löndum
um langt skeið geti einvers staðar
leitt til bakslags og sigurs þeirra
sem sitja vilja við kjötkatlana,
ofar örlögum fólksins, Slíkt
mundi ég þó ekki kalla fagnandi
hmn sósíalismans. Ég mundi
harma slíkt, og það gera allir þeir
sem vilja veg alþýðu sem bestan í
baráttu hennar við auðvaldið.
2. janúar 1990.
Ragnar Stefánsson
Ragnar Stefánsson er jarðskjálfta-
fræðingur og situr í miðstjóm Alþýðu-
bandalagsins.
Herinn og NATO geta ekki
lengur verið viðmiðun fslenskrar
utanríkisstefnu.“
Hér er talað óvanalega afdrátt-
arlaust og ómögulegt að skilja
þessi orð á annan veg en þann að
herinn skuli hverfa úr landi sem
skjótast. Nú stendur líka svo vel
að Alþýðubandalagið er í rílris-
stjóm og á því góða möguleika á
að hrinda því stefnuskrárákvæði
sínu í ffamkvæmd að bandaríski
herinn hverfi frá íslandi. Sam-
kvæmt þessum orðum formanns-
ins hlýtur að mega treysta því að
flokkurinn beiti sér nú loksins af
alefli í hermálinu en láti sér ekki
nægja stóryrði um það fyrir kosn-
ingar eins og vanalega.
Samkvæmt yfirlýsingum þessa
sama formanns er rikisstjómin
sterk og ætlar að sitja lengi,
jafnvel allt til 1992, ef ekki
lengur. Það er því tilvalið að nota
nú langþráð jólafrí alþingis-
manna til að móta áætlun um að
herinn hverfi úr landi á kjörtím-
abilinu. jön Torfason
Jón Torfason er Islenskufræöingur
og situr í miðnefnd Samtaka her-
stöðvaandstæðinga.
Föstudagur 5. janúar 19901NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA7