Þjóðviljinn - 02.03.1990, Qupperneq 9

Það er eitthvað sem vill verða til
Tomas
Tranström-
er: Þegar
ljóðið er
komið á
prent fer
það að lifa
sínu eigin
lífi - á eigin
ábyrgð
Tomas Tran-
strömer:Sál-
fræðingnum og
Ijóðskáldinu
kemurvel sam-
an. Mynd: Jim
Smart
Sænska Ijóðskáldið Tomas
Tranströmer, sem hlaut bók-
menntaverðlaun Norðurlanda-
ráðs fyrir Ijóðabók sína Fyrir lif-
endur og dauða (För levande och
döda), segir verðlaunin fyrst og
fremst þýða tímabil fjárhagslegs
öryggis. - Og góður fjárhagur er
mjög mikilvægur fyrir mig sem
Ijóðskáld, því þannig fæ ég meiri
tíma til að yrkja, segir hann. - Ég
gæti til dæmis tekið mér frí frá
minni launavinnu í einhvern tíma
og helgað mig skáldskapnum.
- Ég veit ekki hvaða þýðingu
þessi verðlaun koma til með að
hafa innan Norðurlandanna en
ég býst þó við að þau tákni að
mínar bækur verði þýddar og fái
góða dreifingu í það minnsta í
Noregi og Svíþjóð.
Pýðingar á milli þeirra norður-
landamála, sem líkust eru,
sænsku, norsku og dönsku, hafa
löngum verið vandamál. Manni
finnst þessi tungumál svo lík að
það sé heimskulegt að vera
eitthvað að þýða á milli þeirra, en
raunin er sú að sé lesandinn ekki
vel að sér í viðkomandi tungu-
máli fer eitt og annað fyrir ofan
garð og neðan og áhuginn dvín.
Þar við bætist að bækur nágrann-
anna lenda i skugga engilsaxn-
eskra bókmennta sem hreinlega
flæða yfir markaðinn á meðan
ótrúlega lítið af bókmenntum
berst á milli Norðurlandanna.
Ég er sálfræðingur að mennt,
er í fimmtíu prósent starfi sem
slíkur og hef mikla ánægju af því.
Ég vinn á atvinnumiðlun meðal
annars við það að ráðleggja og
eiga samtöl við fólk, sem þarf að
endurmennta sig til dæmis vegna
vinnuslysa, en þau eru mjög al-
geng í héraðinu í kringum Vester-
ás þar sem ég bý, vegna þess að
þar er mikill iðnaður og mikið um
einhæfa verksmiðjuvinnu.
Sálfræðingnum og ljóðskáld-
inu kemur vel saman en það er
erfitt að finna tíma til alls sem
þarf að gera því bæði störfin hafa
ýmsa snúninga í för með sér. Sem
höfundur tek ég þátt í ýmsum
uppákomum, ég fæ mikið af
bréfum sem ég þarf að svara og
það er mikið hringt, og þó mér
finnist þetta skemmtilegt tekur
það mikinn tíma þegar ég er líka í
fastri vinnu. Ég er orðinn 58 ára
og þetta er ekki eins auðvelt og
það var fyrir tuttugu árum, því
með öllu þessu þarf ég líka að
hafa tíma til að skrifa.
Ég skrifa vegna þess að það er
eitthvað sem vill verða til í gegn-
um mig. Ljóðið vill út og þegar
það er komið á prent verður það
frjálst og fer að Iifa sínu eigin lífi,
- á eigin ábyrgð. Ég veit lítið um
mína lesendur, en ég efast um að
ég myndi halda áfram að yrkja ef
engir væru lesendurnir. Það er
mér mikilvægt að vita að ein-
hverjir lesa ljóðin en hins vegar
finnst mér ekki skipta máli hvað
margir gera það því það er betra
að hafa tíu áhugasama lesendur
en hundrað, sem kæra sig koll-
ótta um það sem þeir lesa.
Það er stöðug þróun í mínum
skáldskap. Ég skrifa aldrei eina
bók í einu þannig að það séu
þáttaskil á milli þeirra, heldur
verða ljóðin til jafnt og þétt og ég
vel síðan úr þeim og set þau á
bók. Yfirleitt eru þau ekki einu
sinni í tímaröð í bókunum. Það
hefur auðvitað orðið einhver
breyting á mínum ljóðum í gegn-
um árin því maður eldist og
þroskast, en ég yrki ekki í áföng-
um heldur er þetta jafnt og þétt
flæði.
LG
Föstudagur 2. mars 1990 NÝTT HELGARBLAÐ — SÍÐÁ 9