Þjóðviljinn - 02.03.1990, Blaðsíða 22

1 Z 3 iT V- (o 7 9? e <2 )0 99 Jl )2
)3 /</ /6' 1& /f V )/ 10 7V~ 7 99 w~ l‘? 3
2o 9? Zl 7 22 n V 23 2/ S' ¥ 23 99
<2 Zl* 7 8 99 u 23 n V 7 9? 27 N ) /?
27- M V 3 10 21 2& </ 99 5' z6) /¥ 99 17 2^
Z7 Zl íT 99 43 )2 )7 l¥ /? V S7 )/ 30 99 17
1- 2o T' *r r 99 2/ 7 22 /? 99 17- 8 )t> 99
l\ 99 'Xb 2</ 7 3 7 99 22 7 2) 99 /? 7 23
99 3/ 3 7 99 28 2o /7 R? 21 J3 3 99 3 2°)
X n 99 ¥~ w 23 )7- 7 9? lá’ 2°) /¥ n 99
u 99 28 3 7 20 99 k % rs S2 )7 n 5' 8
23 28 10 7- f )</ )7 32 32 ? 99 7 5T s
9- Zt? 7 99 25 21 13 22 3 3/ 20 ¥ 23 (V) 28
AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRST
KROSSGÁTA Nr. 85
Setjið rétta stafi í reitina hér fyrir neðan. Þeir mynda þá örnefni á
Norðurlandi. Sendið þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðvilj-
ans, Síðumúla 37, Reykjavík, merkt: „Krossgáta nr. 85“. Skilafrestur
er þrjár vikur. Verðlaunin verða send til vinningshafa.
23 )3 2é> 7 3 J? 22 n
— , —i
Lausnarorð á krossgátu nr. 82 var Bergljót. Dregið var úr réttum
lausnum, og upp kom nafn Ingibjargar Sigurlaugsdóttur, Túngötu 20,
ísafirði. Hún fær senda skáldsöguna „í flæðarmálinu" eftir Njörð P.
Njarðvík, sem bókaútgáfan Iðunn gaf út 1988.
Verölaunin fyrir krossgátu nr. 85
verða skáldsagan Á vegum úti
eftir bandaríska rithöfundinn
Jack Kerouac í þýðingu Ólafs
Gunnarssonar rithöfundar. Mál
og menning gaf bókina út 1988.
FJÖLSKYLDAN
SIGTRYGGUR
JÓNSSON
MATUR
ÓLAFUR
GÍSLASON
Skreið að hætti
Napölíbúa
Bærinn Amalfi á vesturströnd
Ítalíu skammt fyrir sunnan Nap-
oli hefur verið mér sérlega kær
allt frá því að ég dvaldi þar í 2-3
mánuði á námsárum mínum fyrir
rúmum 20 árum. Ein ástæðan er
sú að bærinn og umhverfi hans er
með því fegursta sem ég hef upp-
lifað á flandri mínu um heiminn.
Önnur ástæðan er að þar hef ég
mætt meiri gestrisni og tryggari
vináttu en annars staðar. Þriðja
ástæðan er kannski sú, að óvíða
hef ég séð jafn listilega matreitt
úr hvers konar sjávarfangi.
I Amalfi er ein akfær gata sem
liggur upp frá ströndinni í gegn-
um bæinn sem stendur við mynni
Mylludalsins. Við götuna eru
verslanir bæjarins, þar með tald-
ar 4-5 fiskbúðir. Fjórar þeirra
selja ferskan fisk úr afla nætur-
innar á undan. Þar kennir margra
torkennilegra og skrautlegra
fiska, og er verðið yfirleitt frekar
hátt. Ein verslunin er sérhæfð í
sölu á lifandi skelfiski, sem er sá
besti sem ég hef fengið. En sú
fimmta státar af norskri skreið:
„Stoccafisso norvegese" stendur
þar fagurlega málað á flísalagðan
vegginn, og skreiðarkippur
hanga þar utan dyra ásamt með
þurrkuðum dálki úr skreið, sem
þykir kóngafæða á þessum slóð-
um.
Þegar ég var þarna á ferð fyrir 2
árum eða svo kostaði kílóið af
þurrkaðri skreið sem svarar um
1500 kr. íslenskum, en væri hún
útvötnuð kostaði hún 4-500 kr.
Mér Iék forvitni á að vita
hvernig þessi réttur væri mat-
reiddur, og vinur minn á staðn-
um, sem jafnframt er listakokk-
ur, gerði sér lítið fyrir og matr-
eiddi skreiðina fyrir mig.
Fyrst er hún lögð í bleyti í sólar-
hring, þannig að fiskurinn verði
myir. Skreiðin er síðan roðflett,
hlutuð niður og losuð frá beininu.
Vel verkuð skreið er skjannahvít
í fiskinn þegar búið er að útvatna
hana.
Með einu kílói af útvatnaðri
skreið eru notuð 500 gr af lauk,
500 gr af flysjuðum tómötum
(niðursoðnum), ein græn og ein
rauð paprika, 4-5 hvítlauksrif, ól-
ívuolía, timjan, rósmarín og lár-
viðarlauf.
Góð botnfylli af olíu er sett á
pönnuna og saxaður laukur, hvít-
laukur og tómatur sett út í ásamt
með niðursneyddri papriku.
Þetta er látið malla í 10 mín, þá er
fiskurinn settur útí eftir að búið
er að strá yfir hann smávegis salti
og pipar. Þá er kryddað með
kryddjurtunum eftir smekk.
Kartöflurnar eru flysjaðar og
settar út í niðursneiddar og allt
látið malla, fyrst við snarpan og
síðan við hægan eld í 30-40 mín-
útur. Mér var einnig sagt að hægt
væri að snerpa á bragðinu undir
lokin með því að stappa 3-4
söltuð ansjósuflök út í olíu og
setja koníaksskvettu út í. Þessu
má blanda út í sósuna áður en
rétturinn er tekinn af pönnunni.
Þannig borða íbúar Miðjarðar-
hafslanda skreiðina okkar og
greiða fúsir 1500 kr. fyrir kílóið
þegar nautalundirnar kosta
kannski 700 kr.
Hvernig væri að gera tilraun?
Að bíða eftir Irfinu
Eitt af því, sem við ræðum oft
um, en gerum ef til vill minna í, er
það að við þurfum að gera meira
fyrir okkur sjálf. Sérstaklega hef-
ur þessi umræða verið í gangi nú í
seinni tíð, eftir að sjónvarpið og
aðrir afþreyingarmiðlar hafa
tekið við af alls konar annarri
starfsemi, sem við áður eyddum
frístundum í. Mjög margir hafa
látið verða af því að sinna sjálfum
sér meira, en þeir eru einnig
margir, sem ekki gera neitt í því,
heldur bíða stöðugt eftir því að
einhver ytri skilyrði breytist
þannig að þeir geti farið að lifa
lífinu. Við bíðum eftir því að
fjárhagurinn batni, að húsnæðið
verði betra, að börnin vaxi úr
grasi o.s.frv. Okkur finnst eins og
það taki því ekki að byrja strax
eða að við munum bara skapa
okkur vonbrigði með því að
verða að hætta þegar ytri aðstæð-
ur krefjast þess. Við kunnum
ekki að njóta líðandi stundar.
Þess í stað setjumst við fyrir fram-
an sjónvarpið eða myndbands-
tækið og látum tímann líða.
Finnst jafnvel eins og við munum
missa af einhverju, ef við slepp-
um úr einu sjónvarpskvöldi. Svo
sofum við af okkur hálfa helgina
til þess að vinna upp svefn vik-
unnar eða til þess að helgin líði
hraðar.
Hvað gerir fjölskyldan saman?
Hér áður fyrr vorum við sjálf
ábyrg fyrir því frá barnæsku að
við hefðum það skemmtilegt og
tilbreyting kæmi inn í lífið.
Jafnvel þó ekki væru til miklir
peningar og vinria væri óþrjót-
andi við að ná endum saman,
gátu bæði börn og fullorðnir gert
eitthvað til þess að hafa gaman,
au urðu bara að sjá til þess sjálf.
dag er afþreying og skemmtun
meira eða minna orðin í þeim dúr
að við erum þiggjendur. Auk
þess erum við þiggjendur eftir
aldurshópum. Það er orðið lítið,
sem fjölskyldan gerir saman. Þó
svo að það sé að aukast að fjöl-
skyldan fari saman í hesta-
mennsku, golf, veiðiferðir, spili
saman o.s.frv., svara enn lang-
flestir skjólstæðinga minna
spurningunni um hvað fjöl-
skyldan geri saman, annað hvort
með því að hún geri ekkert sam-
an, eða með því að fariö sé saman
í sumarfrísferðalag og þar með
upp talið.
Fyrir daga útvarps og sjón-
varps og slíkra afþreyingamiðla,
vann fjölskyldan saman að ýms-
um hugðarefnum eða nauðsyn-
legum heimilisstörfum, það voru
lesnar sögur saman eða hlustað á
frásagnir, spilað á spil eða siegið
upp gamanmálum í formi rímna-
kveðskapar eða jafnvel dans-
leiks. Síðar kom ýmiss konar fé-
lagsstarfsemi til sögunnar og fjöl-
skylduleikir. Ég minnist þess að
strax eftir að sjónvarp byrjaði hér
á landi var farið að tala um að það
stæli tíma frá fjölskyldunni og því
væri ágætt að hafa sjónvarpslaust
fimmtudagskvöld. Þá þurftu
reyndar allir fundir að vera á
fimmtudögum, þar sem strax var
farið að miða lífið við sjónvarpið.
Þá komu einnig upp hugmyndir
um fjölskyldukvöld á
fimmtudögum og margar fjöl-
skyldur notuðu þau kvöld til sam-
veru og spilamennsku. í dag eru
engin sjónvarpslaus kvöld, og ef
dagskráin er ekki áhugavekjandi
er frekar farið út í videoleigu til
að ná í sjónvarpsefni, heldur en
að fjölskyldan geri eitthvað sam-
an.
Við kunnum ekki lengur að
hafa ofan af fyrir okkur sjálfum.
Jafnvel um jól og aðrar stórhátíð-
ir viljum við láta mata okkur á
afþreying'u, frekar en þurfa að
horfast í augu við að sinna okkur
sjálf. Við ræðum um þessa hluti,
en hvað gerum við í málinu?
Hvetjum við börnin okkar til þess
að skapa sína eigin leiki, búa til
leikrit, teikna, mála o.s.frv.?
Megum við vera að því að fylgjast
með þeim og sjá það sem þau
hafa verið að gera, eða eru þau
best þegar þau eru að dunda sér
við? Læra þau af okkur að það
eru einungis börnin sem eiga að
hafa ofan af fyrir sér sjálf. Full-
orðna fólkið á að láta mata sig.
Ég held að það sé orðið alltof
algengt að við kunnum ekki
lengur að sinna okkur sjálfum og
kennum börnum okkar það einn-
ig. Ég held að við séum stöðugt
að blekkja okkur með því að ytri
aðstæður þurfi að breytast til þess
að við getum gert allt sem okkur
langar. Svo vöknum við upp við
það öðru hvoru að tíminn bara
líður og líður og ekkert af öllu því
sem við ætluðum að gera hefur
komist í framkvæmd. Við erum
alltaf að bíða eftir hinum og þess-
um hlutum, sem eiga að gerast
fyrst. í stað þess að lifa lífinu og
njóta þess á meðan það stendur
yfir, stöndum við eins og til hliðar
við lífið, horfum á það líða fram-
hjá, tilbúin til þess að hoppa inní
það, þegar réttar aðstæður koma.
Þær bara koma ekki vegna þess
að við gleymum að það erum við
sjálf sem sköpum þær. Þess vegna
erum við alltof mörg að bíða eftir
lífinu.
22 SÍÐA — NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 2. mars 1990