Þjóðviljinn - 31.08.1990, Qupperneq 20

/ 2 3 T 5 b 7 8 9 109 10 2 2 0 2
TT 12 5' )4 7 )8 )(p 1 II T 5 /> TE
)T Ib l* V g 2 2o 21 /? 52 21 /Y 0f~ 18
JZ 5? IT IS 8 )i 20 0 « m 23 Zo O )b
)b ZY 20 52 // 18 2i /7 20 f S 2S" 28 0 11
sa £ Ib /7 Z 21 10 18 \b V n JT~ /s
u Zl )T sa Ib V 7- )iT 8 )T 18 20 V
7 5? ZZ )b 27- V iy 5 /Y 52 18 2¥
1 7- 20 3 )S y zb /8 Ib 17 18 52 7
7 )0 Zs zsr /s V 2 w /b V 18 8 >7- 18
52 II 28 z ha 2°) £ >£ V /'<3 z5 V )é W~ )T
ie l? 5? 3/ 1 S2 11 3/ 9 20 j Z i£ 52 20
* S2 IS sr 9 B2 31 /8 <7 S5 % I11 V 22 z/
AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRSTUÚVXYÝÞÆÖ
Krossgáta nr. 111
Setjið rétta stafi í reitina hér fyrir neðan. Þeir mynda þá nafn á götu í
Reykjavík. Sendið þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðviljans,
Síðumúla 37,108 Reykjavík, merkt: „Krossgáta nr. 111“. Skilafrestur
er þrjár vikur. Verðlaun verða send til vinningshafa.
/3 2 9 20 22 7 5 )b

Lausnarorð á krossgátu nr. 107 var Brynjólfur. Dregið var úr réttum Verðlaun fyrir krossgátu nr 111
lausnum og upp kom nafn Lilju Ingimarsdóttur, Skarðsbraut 19, 300 eruskáldsagan„Mínkátaangist“
Akranesi. Hún fær senda bókina „í aðalhlutverki - Inga Laxness." eftjr Guðmund Ándra Thorsson
Silja Aðalsteinsdóttir skráði. Mál 0g Menning gaf út 1988.
Bachmann
Listin er
lífræn
Undanfarin tíu ár hefur Jack
Lang verið menningarmálaráð-
herra Frakka og í hans stjórnartíð
hefur franska ríkið stóraukið
framlög sín til menningarmála. í
tilefni af heimsókn hans og
Frakklandsforseta til íslands og
stöðu mála hér er ekki úr vegi að
líta á matarmikla skoðun Mar-
grétar Ákadóttur leikkonu á
neyslu á list:
„í þróuðu samfélagi er listin
ekki sérfyrirbrigði og listamenn
eiga ekki í vök að verjast á sama
hátt og hér. Hér er mikið um að
fólk þykist ekki neyta listar og
lítur á listina sem eitthvert snobb-
fyrirtæki. Þetta sama fólk neytir
þó listar ómeðvitað án þess að
tengja að við kvikmyndina sem
það fékk sér á vídeóleigunni
unnu viðurkenndir listamenn,
hver á sínu sviði og að uppáhalds
rokkgítaristinn þeirra á tíu ára
nám í klassískum hljóðfæraleik
að baki. Við erum ungt þjóðfélag
og oft virðist fólk ekki gera sér
grein fyrir því að okkar bestu
listamenn eiga sama nám og
sömu vinnu að baki og erlendu
goðin sem við dýrkum.
Fólki finnst til dæmis í himna-
lagi að loka Þjóðleikhúsinu. „Það
var orðið svo lélegt,“ segir fólk.
En þjóðleikhús á að vera okkar
stolt og eftir öll þessi ár og allar
þessar ógleymanlegu stundir
innan veggja þess þá snýr þjóðin
hreinlega við okkur baki um leið
og einhver reikningsformúla
gengur ekki. Þróað samfélag veit
að listin er lífræn og að sem slík
lýtur hún ekki lögmálum mark-
aðarins.
Það getur þó verið að lista-
menn hafi ekki verið nógu dug-
legir við að koma því til skila til
fólks hvað þéim liggur á hjarta í
sköpuninni. Sem íslenskur lista-
maður finnst mér áberandi að við
höfum ekki frelsi af því að við
teljum okkur ekki hafa það.
Þetta er sú barátta sem íslenskir
listamenn eru að heyja á síðari
hluta tuttugustu aldarinnar.
Andleg næring er alveg jafn
mikilvæg og líkamleg næring og á
sama hátt og við leitum uppi
hreinustu fæðu sem fyrirfinnst
vildi ég að fólk væri markvissara í
því hvaða list það vill ná sér í og
það gerði sér grein fyrir hvers
vegna fólk nærir sig andlega.
Eina listhefðin hér er í ritlist en
aðrar listgreinar eru mjög ungar
hér og í raun með ólíkindum hve
marga góða listamenn við eigum,
sem segir mér ekki annað en það
að fólk hefur beitt sér til hins ýtr-
asta í sínu starfi.
Það er ljóst að Versalir kosta
frönsku þjóðina ógrynni fjár á
ári, en skyldi nokkrum Frakka
detta í hug að láta rífa þá? Nei,
Frakkar gera sér ljósa grein fyrir
sinni menningararfleifð og álíta
sína makalausu sögu mikils virði
jafnt fyrir einstaklingana sem og
þjóðina í heild.“
Etísabet Berta
Skólinn er að byrja
Hvaö þurfa
krakkamir?
Kæru lesendur, nú eru skól-
amir að byija þessa dagana og
þykja það ekki nýjar fréttir.
Löngum hefur verið talað um það
hvemig t.d. tún koma undan vetri,
en nú er að því að hyggja hvemig
fjölskyldan uppsker eftir sumarið.
Sumir em brúnir og pattara-
legir. Margir unglingar hafa getað
lagt til með sér sumarhýru sem
nýtist við skólabyijun eða þeir
unglingar sem ekki ætla í skóla í
vetur ná ef til vill í betri vinnu
núna þegar svo margir hverfa af
vinnumarkaðnum. 1 vinnu með
fjölskyldur er ekki óalgengt að
bilið milli ríkra og fátækra í sam-
félaginu birtist í einhverri mynd.
Þetta á við bæði í andlegri og
efnalegri merkingu.
Ég vil eins og
þeir fínustu
Við fullorðna fólkið heyrum
miklu betur í þeim bömum sem
em „frek”
og „heimta” eins og kallað er,
allt eins og nágrannabömin og
þau vekja oft umtal bæði foreldra
og kennara. Hið jákvæða við
þeirra viðleitni við að sinna sín-
um þörfum er, að þau láta í sér
heyra, foreldramir fara ekki í
neinar grafgötur um hverjar em
óskir þeirra a.m.k. i veraldlegu
tilliti svo sem fötum og dótaríi.
Líta má á þessa svokölluðu frekju
sem tilraun bamanna og ungling-
anna til að stefna uppávið og vera
viðurkennd. Þau hafa greint þjóð-
félagsaðstæður rétt, þ.e.a.s. sjá að
fólk sem flott er í sniðum nýtur
almennt meiri virðingar og vel-
gengni en hinir sem fáum skraut-
fjöðmm veifa af veraldlegum
gæðum. Svo segjum við gjaman
bömunum að vemleikinn sé ekki
svona eins og hann er, það sé sko
ekki hamingjusamara þetta fólk
sem á alla hluti, sem er líka sann-
Ieikur út af fyrir sig. En enginn
verður sæll af þvi einu að vera
alltaf að berjast fyrir brýnustu
nauðsynjum, þótt hollt sé að fá
smám saman peningavit og hafa
hæfilega mikið fýrir því.
Ríkir kaupi ódýrar
I þessu sambandi langar mig
helst að höfða til hinna peninga-
sterku og beina til þeirra tillögu
þess efhis, að þeir kaupi dálítið
minna en buddan leyfir á krakk-
ana í skólabyijun, því það gæti
hjálpað efnaminna menntafólki
og verkafólki við að spenna ekki
bogann alltof hátt. Krakkamir
vita nefnilega nákvæmlega hvað
pabbi og mamma allra í bekknum
gera og í hvemig húsum þau búa
og í stómm hópum eins og bekkj-
um myndast æðifljótt ósýnilegar
reglur um það, hverjum beri að
fylgja í klæðaburði svo maður
skeri sig ömgglega ekki úr. Ef
pabbinn í næstu íbúð vinnur of
mikið getur hann fengið magasár
eða hjartatmflanir af áhyggjum.
Það getur túlkast jákvætt að
krakkamir vilji halda hópinn og
vera innan meðalrammans, þótt
hitt sé erfíðara ef það bitnar alltof
illa á heimilispyngjunni.
Dálitlir öfgar em eitt af fyrir-
bæmm unglingsáranna, en við
fullorðna fólkið myndum helst
vilja að unglingamir væm bæði
sjálfstæðir og sanngjamir, en
samt meðlimir af hópnum og í
nokkuð góðu jafnvægi. Þetta er
oft „of mikið af því góða” og
meðan endurvinnsla þeirrar per-
sónuleikamyndunar sem átti sér
stað á fyrstu æviskeiðunum geng-
ur sinn gang hjá unglingnum, á
hann ofl erfiðara með sig en við
vildum. Þá erum við kjölfestan
með þvi að setja hæfileg mörk,
gefa línuna dálítið út á köflum,
eins og þegar veitt er á flugu, og
draga svo hæfilega að okkur þeg-
ar okkur finnst krakkinn ofætla
sér eða heimilinu.
Banna fínu fötin
Þegar skólinn byijar á haustin
getur það verið þung búraun efna-
lega séð fyrir mörg heimili og
veitir þá stundum ekkert af að
semja bæði við krakkana og for-
eldrana í næstu húsum. Þess em
dæmi í Danmörku að skólayfir-
völd eða einstakir kennarar banna
sérstök dýr fatamerki í bekkjum
sínum til að íyrirbyggja að sam-
keppnin sprengi þá peninga-
minni.
Næst um bamið sem aldrei
biður.
20 SÍÐA — NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 31. ágúst 1990