Dagblaðið Vísir - DV - 08.06.1996, Qupperneq 29

28
LAUGARDAGUR 8. JÚNÍ 1996
Haukur Gunnarsson,- spretthlaup-
ari og gullverðlaunahafi á ólympíu-
leikum, keppir í langstökki og 100 og
200 metra spretthlaupi á ólymíuleik-
um fatlaðra sem haldnir verða í Atl-
anta í Bandaríkjunum í lok ágúst.
Þetta verða fjórðu ólympíuleikarnir í
röð sem Haukur sækir og verður
hann fyrsti fatlaði íslendingurinn
sem hefur keppt á fernum ólympíu-
leikum en hann vann til'fyrstu gull-
verðlauna sinna á ólympíuleikunum
í Seúl 1988. Haukur hefur tekið þá
ákvörðun aö hætta með stæl og
leggja hlaupa- og stökkskóna á hill-
una eftir leikana. Hann ætlar nú að
fara að sinna öðrum málum.
Haukur er Reykvíkingur í húð og
hár, alinn upp í Breiðholtinu en býr
í Kópavogi núna. Þegar hann var sex
mánaða gamall uppgötvaðist að hann
var spastískur á vinstri hlið, bæði
fæti og handlegg, og stífur í ökkla og
olnboga. íþróttir hafa alla tíð verið
hans líf og yndi. Hann æfði knatt-
spyrnu með ófótluðum hjá knatt-
spyrnufélaginu Leikni á barnaskóla-
árum sínum, frá sex ára fram að
13-14 ára aldri að hann fór áð keppa
fyrir hönd íþróttasambands fatlaðra.
En hvernig skyldi það hafa komið
til?
Meiri möguieikar
hjá fötluðum
„Þegar ég var 13 eða 14 ára
hafði Arnór Pétursson, sem
var brautryðjandi og formað-
ur íþróttafélags fatlaðra í
Reykjavík um margra ára bil,
samband við mig og spurði
hvort ég hefði áhuga á að fara
í íþróttir fatlaðra. Þar væru
miklir möguleikar. Á þeim
tíma hafði ég ekki áhuga og
vildi frekar stunda íþróttir
með ófötluðum eins og ég
hafði gert,“ segir Haukur og
kveðst ekki hafa verið sáttur við fötl-
un sína á þessum árum og alls ekki
sáttur við að fara að keppa fyrir og
jafnvel æfa með íþróttaliði fatlaðra,
fólki sem hann hafði ekki umgengist
áður.
„En ég fór að hugsa
málið betur. Arnór
hafði aftur sam-
band við mig
hálfu ári síð-
ar og þá tók
ég þá
ákvörðun
að fara til
fatlaðra. For-
eldrar mínir
hvöttu mig
til þess
og í
dag
sé ég ekki eft-
ir því. Ég
er bú
inn
að
ná miklum árangri á vegum íþróttasambands
fatlaðra og á marga góða vini vegna
þess að ég er opnari en ég var áður
og get auðveldlega tjáð mig við
hvern sem er. Það hefur hjálpað
mér hvað íþróttirnar varðar að
geta æft hjá ófötluðum,“ segir
hann.
Alitaf annars flokks
„Á þessum tíma var mjög
erfitt fyrir mig sem fatlaðan
að æfa og umgangast ófatl-
aða einfaldlega vegna þess
að mér var tekið öðru-
vísi,“ segir Haukur og
vísar þar til uppvaxt-
aráranna með ófötl-
uðum hjá Leikni í
Breiðholtinu þar
sem hann fékk
aldrei að reyna
á sig, var aldrei
valinn í lið og
varla á vara-
mannabekkinn
vegna fötlunar-
innar þó að hann
fengi alltaf
verðlaun
fyrir
mæt-
ingu
á æf-
ing-
ar.
Haukur Gunnarsson hefur stundað íþróttir frá ungaaldri, fyrst knattspyrnu með ófötluðum hjá Leikni í Breiðholti og svo frjálsar íþróttir hjá Ármanni og keppt
fyrir hönd íþróttasambands fatlaöra. Hann er kvæntur Valgeröi Gunnarsdóttur og á meö henni Gunnar, 6 ára, og Viktoríu Júlíu, 6 mánaöa. Valgerður hefur stutt
hann í íþróttunum og hann hefur stutt hana í háskólanámi. Saman hafa þau ákveöið að hætta í sumar: hún lýkur náminu og hann leyfir nýrri kynslóð að kom-
ast að í íþróttunum.
DV-mynd GS
LAUGARDAGUR 8. JÚNÍ 1996
37
„Þetta var farið að fara rosalega í
taugarnar á mér,“ segir hann.
„Ég sá að ég fékk ekki tækifæri til
að spreyta mig í fótboltanum. Ég var
alltaf annars flokks einstaklingur,
var einangraður og þurfti að berjast
fyrir því að fá að vera með, hvort
heldur í skóla eða leikjum. Ég átti
erfitt með að umgangast ófatlaða þó
að ég berðist fyrir því að fá að vera
með þeim. Þetta breyttist ekki fyrr
en ég varð þekktur 1988. Þá gjör-
breyttist þetta. Aliir sem ég um-
gekkst á þessum tíma heilsa mér í
dag,“ segir Haukur.
Góður andi
hjá Ármanni
Haukur segist hafa æft hjá frjálsí-
þróttadeild Ármanns frá 1984, þar sé
góður andi og göður félagsskapur, og
hann umgangist mikið ófatlaða
íþróttamenn þó að hann sé sjálfur
fatlaður og keppi fyrir íþróttasam-
band fatlaðra. Hann leggur áherslu á
að íþróttasambandið hafi stutt við
bakið á sér frá upphafi, það sendi sig
í keppnisferðir til útlanda og það sé
því að þakka að hann hafi náð þeim
árangri sem raun beri vitni.
„Ég keppi fyrir frjálsíþróttadeild
Ármanns og annað slagið undir
merkjum íþróttafélags fatlaðra í
Reykjavík en það er minna nú en
áður og ástæðan er einfaldlega sú að
ég fæ meira út úr því að keppa við
ófatlaða. Ég fæ félagsskapinn, fæ að
keppa meira á mótum ófatlaðra hér
heima og hef meiri reynslu þegar ég
fer utan í stóra keppni hjá fötluðum.
Allir sem eru afreksmenn hjá fotluð-
um fara utan í keppni, enda hefur
það komið í ljós að við erum með
þeim fremstu í frjálsum íþróttum
og sundi í heiminum," segir Hauk-
menn í íþróttinni og þurfa ekki að
vinna. Þetta er farið að tíðkast hjá
okkur líka en ég veit ekki hvað við
köllum okkur í keppni erlendis, at-
vinnumenn eða áhugamenn. Það eru
nokkrir einstaklingar hérna sem
vinna ekki heldur eru á styrkjum og
stunda íþróttirnar eins og vinnu, en
ég veit ekki hvort þetta fólk telst
vera atvinnumenn," segir hann.
Sigurganga fatlaðra
Eftir að Haukur vann til guilverð-
launanna 1988 hófst sigurganga fatl-
aðra íslendinga á mótum erlendis,
þrátt fyrir lélega æfingaaðstöðu
heima fyrir, og eiga Islendingar nú
mikla afreksmenn í frjálsum íþrótt-
um, sérstaklega í sundi. Sundkonan
frækna, Sigrún Huld, sem unnið hef-
ur hug og hjarta allra landsmanna,
er einmitt gott dæmi um það. Hauk-
ur segir að sigurganga fatlaðra bygg-
ist á því að fatlaðir eigi góða kepp-
endur, þjálfara og stjórnendur - bæði
í sundi og frjálsum hafi þjálfararnir
verið frábærir.
„Ef við værum ekki með þetta lið
þá værum við ekki jafn vel staddir í
íþróttum og
raun ber
vitni,"
segir
hann.
íí
Stoltur
Gjarnan er talað um Hauk sem
brautryðjanda í íþróttakeppni fatl-
aðra og segist hann vera stoltur af
því. Þegar hann hafi verið aö byrja
hafi Arnór Pétursson verið að rífa
upp lægðina sem hefði ríkt í íþrótt-
um fatlaðra en árið 1988 hafi fatlaðir
fengið rosalega umfjöllun þegar
hann og Lilja María Snorradóttir
sundmaður unnu gull og tvenn
bronsverðlaun á ólympíuleikunum.
' Þá hafi allt farið af stað. Haukur var
einmitt kjörinn íþróttamaður ársins
af lesendum DV 1988, varð þriðji í
kjöri íþróttafréttamanna það ár og
var kjörinn íþróttamaður fatlaðra
þrjú ár í röð.
„Nú er ég að fara á ólympíuleika
eina ferðina enn og verð sá fyrsti
fatlaði sem nær þeim áfanga að fara
á ferna ólympiuleika í röð. Ég er
mjög stoltur af því. Ég hef æft gífur-
lega vel undir leiðsögn Kristjáns
Harðarsonar frá þvi ég kom frá Berl-
ín, 20-25 tíma í viku, og byggt mig
upp í langstökki. Ég er í góðum mál-
um, er að stökkva 5,5 metra og það
lofar góðu. Ég á möguleika á verð-
launasæti þó að það geti brugðist,"
segir hann.
Búinn að
gefast upp
Eftir keppnina í Berlín var
Haukur langt niðri um nokk-
urt skeið og hugleiddi að
hætta í íþróttum. Hann
segist hafa verið farinn
að sætta sig við að
láta staðar numið;
hafa ekki náð því sem hann hafi ætl-
að sér, lent í vandræðum með þjálf-
ara og verið orðinn mjög neikvæður.
„Ég náði ekki árangri og var bara
orðinn fúll og farinn heim. Ég var
búinn að gefast upp og sagði „nei, ég
nenni þessu ekki lengur". Dæmið
gekk ekki upp þó að ég væri að
rembast við að æfa og æfa,“ segir
hann.
„Þetta breyttist algjörlega eftir að
ég fór tvisvar til Jóhanns Inga Gunn-
arssonar, íþróttasálfræðings og fyrr-
um handknattleiksþjálfara, í haust.
Ég sagði honum allt af létta, hvað
væri að, af hverju ég væri svona nei-
kvæður og hann hjálpaði mér að
komast yfir neikvæðnina. Eftir að ég
kom frá honum hefur allt verið mér
í hag. Ég hef náð að laga ýmsa hluti,
líka af því að ég hef fengið lyftinga-
aðstöðu hjá honum Magga,“ segir
hann.
Haukur á þar við Magnús Schev-
ing þolfimimeistara í Eróbikk Sport,
en það fyrirtæki hefur styrkt Hauk
mikið og hefur hann fengið að æfa
þar sér að kostnaðarlausu.
Farinn að
eyðileggjast
„Þessi neikvæðni var farin að
eyðileggja mig, ekki bara í íþrótt-
unum, en hún var sem betur fer ekki
farin að hafa áhrif á fjöl-
skyldulífið. Nei-
kvæðni er óholl
fyrir íþrótta-
menn,“ segir
Haukur og
segist
fara á
ólymp-
íuleik-
ana í
sumar
til þess
að gera
sitt besta.
Hann seg-
ist eiga
mikla
möguleika á
að vera í ein-
hverju af efstu
sætunum í
langstökki
og 100
metra hlaupi en ef sér gangi ekki vel
verði hann bara að sætta sig við það.
Hann segir að fram að keppninni í
Berlín hafi hann „labbað inn í liðið
en eftir Berlín hafi hann þurft að
berjast fyrir því að ná ólympíulág-
marki“.
„Þrir efstu ná sjálíkrafa inn á
næsta mót og næstu menn þurfa að
berjast fyrir því að ná lágmarkinu.
Ég náði því í fyrra og hef því haft
mjög góðan tíma til að undirbúa
mig,“ segir Haukur sem ætlar að
hafa langstökkið sem aðalgrein í Atl-
anta.
„Ég er búinn að lýsa því yfir við
íþróttasamband fatlaðra að ég ætli
mér ekki eingöngu að fara á ólymp-
íuleikana til að keppa heldur líka til
að styðja hina í keppninni og vera
þátttakandi með þeim. Það hjálpar
mér líka til að forðast neikvæðnina
að öskra og hvetja þá áfrarn," segir
hann. Búist er við að um níu manna
hópur fatlaðra fari til keppni á
ólympíuleikunum en Haukur segir
að það sé þó ekki endanlega ljóst. ís-
lendingarnir hafi verið fjórtán á síð-
ustu leikum en talsverður niður-
skurður verði að þessu sinni því að
framboð keppenda sé svo mikið.
Einangrun
er óholl
Þegar rætt er um erfiðleikana hjá
Leikni í Breiðholti á sínum tíma seg-
ir Haukur að sér hafi alltaf gengið
erfiðlega í námi og telur að það hafi
verið vegna þess að hann hafi alltaf
verið hafður útundan, verið einn úti
í horni, og það er greinilegt að hann
ber hag fatlaðra barna fyrir brjósti.
Hauki verður tíðrætt um aðstöðu
fatlaðra til að fara út á meðal fatl-
aðra og ófatlaðra og fá tækifæri til að
umgangast annað fólk;
Hann segir að einangrun hái
mörgum fötluðum börnum í dag á
sama hátt, þau einangrist gjarnan
hjá foreldrum sínum og festist þar.
Hann hafi fundið fyrir því í Boccia-
defidinni hjá fötluðum, þar sem hann
er með krökkunum, og það sé mjög
óhollt fyrir þá. Það hafi komið fyrir
sig sjálfan að einangrast hjá fjöl-
skyldu sinni og það sé það versta
sem geti komið fyrir fotluð börn.
„Þessu hef ég þurft að kynnast líka
og auðvitað var það erfitt fyrir móð-
ur mína og föður að kyngja því að ég
væri að fara í sýnitíma og hefja
íþróttaæfingar. í dag er móðir mín
þjálfari deildarinnar. Hún hefur
hvatt mig í þetta frá því að ég
byrjaði og foreldrar mínir
báðir: Án þeirra hefði ég
aldrei farið út í þetta,"
segir hann.
f „Við sem erum af-
reksmenn í íþróttum
fatlaðra núna erum
svo opin og fáum að
gera það sem við vilj-
um gera og við viljum
fara út í það sem við
þöfum áhuga á. Það
ér það sem vantar hjá
mörgum . fötluðum
einstaklingum í dag,“
segir .hann.
Kvæntur og
hamingjusamur
Haukur er í dag fjölskyldu-
maður sem vinnur frá 8 til 4 sem
fulltrúi i fjármálaráðunevtinu og
stundar æfingar siðdegis og á
kvöldin. Hann er „kvæntur og
hamingjusamur", eins og hann
orðar það sjálfur. Hann kynnt-
ist eiginkonu sinni, Valgerði
Gunnarsdóttur, háskólanema og
húsmóður, á dansleik eftir heim-
komuna frá ólympíuleikunum í
Seúl á sínum tíma og eiga þau tvö
börn, Gunnar, 6 ára, og Viktoríu Júl-
íu, 6 mánaða. Hann hefur ákveðið að
hætta keppni eftir ólympíuleikana í
Atlanta, fara að sinna fjölskyldunni
betur, halda sínu striki í vinnu og
finna sér nýja íþróttagrein til að
halda sér í góðu formi.
„Ég vil fara að takast á við önnur
verk. Það eru komin kynslóðaskipti.
Ég er sáttur við það sem ég hef verið
að gera undanfarin ár. Ég er búinn
að skila því sem ég þurfti að skila og
vil bara hætta með sæmd. Ég á mjög
góða og skilningsríka konu sem hef-
ur stutt mig í íþróttunum og ég hef
stutt hana í háskólanáminu. Ég
ákvað í samráði við hana að ég
myndi klára íþróttirnar og hún
myndi klára háskólanámið. Við
hættum í sameiningu og það er mjög
gott,“ segir hann.
-GHS
Haukur Gunnarsson varð þjóðhetja á einni nóttu árið 1988 þegar hann vann gullverðlaun í 100 metra hlaupi á
ólymíuleikum fatlaðra í Seúl. Sigurinn breytti miklu í lífi hans - skyndilega voru íþróttir fatlaðra komnar á kortið
og sjálfur komst Haukur í röð þekktustu íþróttamanna landsins. Hann var kjörinn íþróttamaður ársins 1988 af
iesendum DV og íþróttamaöur fatlaöra þrjú ár í röð. Haukur er hér meö bikar, sem hann vann til eignar, og ólymp-
íugulliö frá Seúl.
DV-mynd GS
ur.
Harðari keppni
Árið 1992 vann Haukur bronsverð-
laun í 200 metra hlaupi á heimsleik-
um fatlaðra í Barcelona. Þá segist
hann hafa veriö.farinn að keppa viö
fleiri sterkari einstaklinga en í Seúl
eða nokkru sinni áður og á heims-
meistaramóti I Berlín 1994 kom
sterklega í ljós að hann var farinn að
þurfa að hafa fyrir hlutunum. Góð-
um íþróttamönnum fjölgaöi stöðugt.
í Berlín lenti hann í sjötta sæti í
þremur greinum og þá hafði keppnin
aldrei verið harðari.
„Þarna komu fram sterkir einstak-
linga'sem gerðu ekkert annað en að
æfa og æfa. Ef við ætlum að ná langt
verðum við að henda öllu frá okkur
til að helga okkur íþróttinni. Þessir
einstaklingar erlendis eru atvinnu-
Rakaði til
sín gullinu
Haukur keppti í fyrsta sinn í út-
löndum á Norðurlandamóti fatlaðra
barna og unglinga árið 1983. Hann
sigraði í öllum greinum sem hann
keppti í og var því tilnefndur í fyrsta
sinn á ólympíuleika fatlaðra í Banda-
ríkjunum 1984, þá 17 ára gamall. Það
var þá sem alvaran í íþróttunum
byrjaði því að þá náði hann tvennum
bronsverðlaunum, bæði í 200 og 400
metra hlaupi, og þá varð ekki aftur
snúið. Hann hefur rakað til sín verð-
laununum síðan en hæst ber þó gull-
verðlaunin í 100 metra hlaupi og
brohs í 200 og 400 metra hlaupi á
ólympíuleikunum í Seúl 1988 en þar
þríbætti hann ólympíumetið.
Árið 1990 hlaut Haukur tvenn silf-
urverðlaun og ein bronsverðlaun á
móti í Hollandi og segir hann að þar
hafi loks orðið breyting á samkeppn-
isstöðu sinni í íþróttunum. Þar hafi
loksins komið maður, Pieter Happer
frá Þýskalandi, sem hafi veitt sér
almennilega keppni. Það hafi ver-
ið sér nýlunda og sér hafi í fyrstu
þótt ósanngjarnt að keppa við
mann með 80-90 prósenta hreyfi-
getu í fæti. Haukur er sjálfur
með 70-80 prósenta hreyfigetu.
Happer vann 100 og 200
metrana í Hollandi og á heimsmetið
í þeim greinum í dag.