Dagblaðið Vísir - DV - 29.06.1996, Qupperneq 26

- betl íslendinga erlendis skammarlegt, segir Þráinn Bertelsson
í ljósi þeirrar umræðu sem staðið
hefur yfir um stöðu íslenskrar kvik-
myndagerðar er vert að líta á hve
duglegir Islendingar hafa verið að
borga sig inn á myndir samlanda
sinna. Viðmælendur DV innan
kvikmyndaiðnaðarins voru allir
sammála um að aðsókn á íslenskar
myndir hefði dalað nokkuð og þá
sérstaklega á þessum áratug. Þeir
kváðust ekki hafa neina eina skýr-
ingu á þessu, líklegast væri um að
ræða sambland þess að nýjabrumið
væri farið af íslenskri kvikmynda-
gerð og að samkeppnin á íslenska
markaðnum færi síversnandi. Hing-
að til hafa ekki verið teknar saman
aðsóknartölur á íslenskar myndir,
eina leiðin til að komast að ná-
kvæmum Qölda bíógesta á hverja
mynd er að ræða við framleiðendur
hverrar og einnar myndar. Að-
spurðir um þumalputtareglu á
kostnaði íslenskra mynda sögðu
viðmælendur að slíkt væri í raun
ekki til, þó mætti ætla að þokkalega
vel gerð íslensk mynd færi ekki
undir 100 milljónum i kostnaði en
þó væri ekkert hægt að alhæfa. Til
dæmis hafa verið gerðar myndir
fyrir innan við helming þess íjár og
má þar nefna „Nei er ekkert svar“
sem gerð var fyrir brot af ofan-
greindri upphæð og „Veggfóður"
sem mun hafa kostað á milli 40 og
50 milljónir.
í upphafi islenskrar kvikmynda-
gerðar má segja að nokkurt æði hafi
gripið landann, t.d. borguðu yfir 100
þúsund manns sig inn á „Með allt á
hreinu“ árið 1983 og um 90 þúsund
manns borguðu sig inn á „Land og
syni" þremur árum fyrr. Slíkar að-
sóknartölur hafa ekki sést á þessum
áratug, þær myndir sem gera það
best í aðsókn eru með þetta 18-30
þúsund manns og má þar nefna
myndir eins og „Agnesi" og „Bió-
daga“. Aðsókn hefur farið allt niður
í að undir 3 þúsund manns greiði
sig inn á mynd en það má ætla að
þrjár íslenskar myndir framleiddar
á síðastliðnum 2 árum hafi ekki
komist yfir 4 þúsund manna mark-
ið.
Þó aðsókn sé slæleg hér á landi
þarf það ekki í öllum ti lfellum að
þýða mikið tap. Tapið er hægt að
vinna upp ef myndin gengur vel er-
lendis og er seld fyrir sæmilegt fé.
Einnig fer íjárhagsútkoma kvik-
mynda mikið eftir því hvort féð er
innlennt eða erlent og hve mikið af
því er endurkræft.
I samtali við DV sagði Þráinn
Bertelsson að ef við ættum að geta
tekið þátt í einhverju erlendu sam-
starfi og fengið stuðning úr erlend-
um sjóðum þá yrðu íslendingar að
sýna þá sómatilfinningu að leggja
fram i þessa sjóði í hlutfalli við það.
Það væri langt síðan íslendingar
fóru að verða sér til skammar á al-
þjóðavettvangi með því að ætlast til
að fá stórfé úr sjóðum sem við leggj-
um bara táknrænar upphæðir í.
Hann sagði að við þyrftum að hætta
að gera okkur að viðundrum erlend-
is með sníkjum, það væri spuming
um þjóðarstolt, við þyrftum að
leggja fram okkar skerf til að eiga
réttmætt tilkall til okkar hluta. Það ríki á borð við ísland koma betlandi
væri aumt fyrir þjóðir eins og Aust- eins og logi um akur um sjóðakerf-
ur-Evrópuþjóðimar að sjá velferðar- ið í Evrópu. -ggá
Aðsókn á nokkrar islsnskar myndir
100,000
80,000
- flöldl manna -
3500
m:..
3500
m::...
=3 m

«o o
cco
«o>
s

% Oi
2 o>
Tækni í þágu listar
Út er komin fyrsta rafræna ljóða-
bókin á íslandi. Hún nefnist Poemz
1983-1996 og er eftir Michael Dean
Óðin Pollock. Bókin er ekki gefin út
í hefðbundnu formi og er einungis
hægt að nálgast hana á Internetinu.
í samtali við DV sagði Mike Pollock
að í byrjun hefði hann verið smeyk-
ur við þetta, enda
fannst honum
það nálg-
ast
guðlast að tengja ljóðlistina Netinu.
Nú segist hann telja að þetta form
þurfi ekki að ógna bókinni á neinn
hátt, þetta sé aðeins góð viðbót.
Hann sagðist hafa viljað prófa að
fara þessa leið þar sem hann teldi
að hér væri um framtíðina að ræða
og væri Netið frábær miðill fyrir
ljóð. Hann sagði markaðinn fyrir
ljóðabækur alltaf hafa verið
fremur takmarkaðan og því
væri þetta snjöll leið til að
koma ljóðum á framfæri.
Mike sagðist ætla að
halda áfram að nýta sér
Netið þó svo hann hygð-
ist einnig prenta næstu
bók sína, en hann
myndi leita allra
leiða til að koma
verkum sínum á
framfæri. Nú er
hann að semja
tónlist við ljóð
sín þó svo að
hann hafi aðal-
lega helgað sig
skriftunum síð-
ustu árin en nú
ætti að reyna
að sameina þetta
tvennt á
skemmtilegan
hátt í svipuð-
um stíl skálda
eins og Tom
Waits, Patti
Smith og Lou
Reed. Bókin er ókeypis
og þeir sem hafa áhuga
geta nálgast hana á eftirfar-
andi netfangi:
http//www.trek-
net.is/orri/Poemz/Po-
emz.html
-ggá
punktur listahátíðar
Helsti stórviðburður listahátíðar
í ár eru tónleikar þýsku sinfóníu-
hljómsveitarinnar í Berlín undir
stjórn Vladimirs Ashkenazy. Tón-
leikarnir verða haldnir í Laugar-
dagshöllinni 29. júní kl. 16.00, sama
dag og íslenska þjóðin gengur til
forsetakosninga og verða allir fram-
bjóðendurnir viðstaddir tónleikana.
Tónleikarnir eru haldnir til heiðurs
forseta íslands og verndara listahá-
tíðar, frú Vigdísi Finnbogadóttur.
Þýska sinfóníuhljómsveitin í Berlín
er þekkt víða um heim fyrir að tak-
ast á við verk fremstu tónskálda
samtímans. Hljómsveitin hefur leik-
ið undir stjóm margra fremstu
hljómsveitarstjóra veraldar og hafa
þeir ásamt fjölda afburðaeinleikara
átt þátt í að hefja hljómsveitina til
þeirrar virðingar sem hún nýtur
hvarvetna. Vladimir Ashkenazy tók
við stjóm þýsku sinfóníunnar 1989
og hefur vegur hennar vaxið
stöðugt síðan. Hljómsveitin hefur
lagt upp í meira en 50 tónleikaferð-
ir og var nýlega á tónleikaferðalagi
í Japan. Efnisskrá hljómsveitarinn-
ar er jafnan afar fjölbreytt og hefur
hún unnið til fjölda verðlauna.
Þeirra á meðal eru „Grand Prix du
Disque" verðlaunin en þau hlaut
hún fyrir upptökur sínar á verkum
Bartok. Nú hefur verið ákveðið að
Vladimir Ashkenazy starfi áfram
með hljómsveitinni til ársins 1998
og er þegar búið að skipuleggja
viðamikil tónleikaferðalög til borga
í Evrópu, aðra ferð til Japan auk
ferðar til Spánar og Suður-Ameríku.
Vladimir Ashkenazy hóf feril sinn
sem píanóleikari og hefur leikið í
Vladimir Ashkenazy.
öllum helstu tónleikasölum heims
og með fremstu hljómsveitum ver-
aldar. Á undanfömum 20 árum hef-
ur hann snúið sér í æ ríkara mæli
að hljómsveitarstjórn. Hann var
ráðinn stjórnandi Konunglegu Fíl-
harmóniuhljómsveitarinnar í
London árið 1987 og gegndi því
starfi til ársins 1994. Ashkenazy er
einn helsti fmmkvöðull Listahátíð-
ar í Reykjavík. Hann setti mjög svip
sinn á fyrstu listahátíðina árið 1970
og alla tíð siðan hefur listahátíð átt
hauk í horni þar sem Ashkenazy er.
Ashkenazy er heiðursforseti Lista-
hátíðar i Reykjavik, eini maðurinn
sem ber þann titil. Einleikari á tón-
leikum þýsku sinfóníuhljómsveitar-
innar í Berlín er Komelia Brand-
kamp flautuleikari. Á efnisskrá tón-
leikanna í Laugardagshöll verða
verk eftir Þorkel Sigurbjörnsson:
„Columbine" fyrir flautu og
strengjasveit, Sinfónía nr. 3 (Skoska
sinfónian) eftir Mendelsohn og Sin-
fónía nr. 3 (Eroica) eftir Beethoven.
ggá
Glæsilegur enda-