Dagblaðið Vísir - DV - 10.06.1997, Blaðsíða 13

ÞRIÐJUDAGUR 10. JÚNÍ 1997
13
Húsbóndavald
Norðmanna
Meðan „góði dát-
inn Svejk“ barðist
við vindmyllumar á
Vestfjörðum, sem
kostað hefur fisk-
vinnslufólk þar um
50 milljónir og at-
vinnurekendur vísast
annað eins, sátu
Norðmenn ekki í að-
gerðaleysi heima.
Þeir vissu af langri
reynslu, að síldin
myndi leita í æti á
Rauða torginu út af
Seyðisfirði, og þeir
höfðu nú tekið í notk-
un 3000 tonna gæslu-
skip sem sérsmíðað
er til að „veiða“ ís-
lendinga. Þeir lágu
nú í leyni í „norskri
200 mílna landhelgi norsku eyjar-
innar Jan Mayen" og biðu þess að
grípa tækifærið.
„At kapre Islenninger"
Þessi sportveiði gæti sem best
heitið á norskri nýnorsku: „At
kapre Islenninger" og er gamal-
þekkt aðferð sjóræningja fyrri
tíma, sem nú hefir verið vakin
upp að nýju. Þeir þurftu ekki
lengi að biða. Tveim dögum áður
en hetjudáðinni vestra lauk gripu
þeir loðnuskipið Sigurð VE 15 á
siglingu á Rauða torginu, og tóku
nú í tog á yfir 400 mílna siglinga-
leið til N-Noregs, en þar búa
verstu Norðmennirnir, að sögn
hvalavinarins Pauls Watsons, og
eru þeir þó vísast allir slæmir,
svo sem þetta dæmi sannar.
Sigurður var með tómar lestir
og hafði ekkert veitt, og var því
gefið að sök að hafa ekki gegnt til-
kynningarskyldu til „stórabróð-
ur“ í Bodö í norska N-Noregi.
Þetta reyndist rangt, en Norð-
menn þykjast ákveða sjálfir hvað
skuli teljast glæpir í „norskri
fiskilögsögu Jan Mayen". Þeir
þurfa ekki annað en að neita mót-
töku tilkynningarinnar, og þá
liggur full löggild sönnun fyrir
norskum dómstólum þar um.
Sameiginleg stjórn
Jan Mayen er eyðisker, og það-
an hafa aldrei verið
stundaðar neinar
fiskveiðar. Þar hefir
aldrei verið nein
fiskilögsaga, en Norð-
menn gáfu út heim-
ildarlausa reglugerð
um sérstakt 200
mílna „vemdarsvæði
Noregs" við Jan
Mayen, Svalbarða
og Bjamarey í
október 1995. Ekki
er vitað til að ís-
land hafi enn mót-
mælt þessari út-
færslu Noregs á
vemdarsvæðun-
um, þótt íslensk
fiskiskip hafi
stundað veiðar á
öllum þessum stöð-
um fyrr, en tækni til fiskveiða var
þá skammt á veg komin bæði í
skipakosti og veiðibúnaði miðað
við það sem nú
er.
Norðmenn
geta ekki byggt
rétt sinn til út-
hafsveiða á
„veiðireynslu"
liðins tíma, því
það er hin nýja
tækni sem heár
gert fiskveiðar
mögulegar á
þessum úthaf-
smiðum. Um
þetta segir í
nýjum hafrétt-
arsáttmála
Sameinuðu
þjóðanna um
úthafsveiðar,
sem kenndur er
við New York,
að aðliggjandi
lönd eigi að
stjóma sameig-
inlega veiðum á
innhöfum, eða
höfum umlukt-
um tilteknum
löndum.
Þannig eru
það fyrst og
fremst ísland,
Færeyjar og
Noregur sem eiga sameiginlega að
stjóma veiðum í Norðurhafinu.
Þama gildir aðeins 200 mílna
fiskilögsaga út frá ströndum þess-
arra þriggja landa, en engin út frá
Jan Mayen, Svalbarða eða Bjarn-
arey, sem allt eru eyðilönd í skiln-
ingi fiskveiða.
Norðmenn flýttu sér að setja
reglugerðina um „vemdarsvæði
Noregs" í október 1995, af því að
þeir vissu að úthafsveiðisáttmál-
inn myndi banna þetta. Hann var
samþykktur í New York í ágúst-
mánuði 1996, og er nú til undir-
skriftar hjá aðildarþjóðunum.
Norðmenn vita þetta allra manna
best.
Hvar er aö finna sendi-
herra?
Það er fyrir löngu kominn tími
á að ríkisstjórn íslands og þá sér-
staklega utanríkis-
ráðuneytið taki á
þessum málum.
Ágætur fyrrverandi
utanríkisráðherra
sagði að hann hefði
10 heiladauða sendi-
herra í þjónustu
sinni. Skyldi ekki
finnast einn réttlátur
í hópnum? Hvar er
hann að finna? Það
þýðir ekki að spyrja lengur:
„Hvar era hinir níu“?
Önundur Ásgeirsson
/ kro r íftffröir W
■ Föstudagur 6. júní:
Laugardagur 7.*5úní
Kl. 09.30: Norska strandgæslan óskar eftingð senda
menn um borö í Sigurö VE til eftirlits. *•
Kl. 14.30: Norömenn lýstu því yfir aö skipiö væ/i tek-
iö fast. ;
Kl. 14.40: Siguröi VE siglt fyrir eigin vélarafli áleíf»is til
Noregs. !
Jan Mayen ; ^
, jT»«
Bod0
Sunnudagur S. júní:
Kl. 01.07: Vélar Sigurðar stö&Kaðar/samráðl viö út- Klukkan X7.00: Sigurður VE lagður að bryggju i Boda.
gerð og islensk stjórnvöld. 'v' Klukkan 19.00: Kristbjörn Árnason skipstjóri færður
Kl. 0S.2S: Norðmenn krefjast þess'að vélar verði gang- á lógregjústöð til yfirheyrslu.
settar á ný og skipiö haldi áfram förlil Noregs. Því var •
umsvifalaust hafnað. \
Kl. 05.59: Norðmenn skutu taug frá v0t-ð*skipinu
Nordkap yfir í Sigurö VE. /
K/. 06.08: Varöskipið dregur Sigurfifáleiðis til Noregs
i rysjóttu veðri. /
Noregur
Island
ISS58
iáSSES&Bl
Þeir gripu loönuskipið Sigurö VE á siglingu og tóku hann í tog yfir 400 sjómílna leiö til N-
Noregs.
Kjallarinn
Önundur
Ásgeirsson
fyrrv. forstjóri Olís
„Ekki er vitað til að ísland hafí enn
mótmælt þessari útfærslu Noregs
á verndarsvæðunum, þótt íslensk
fískiskip hafí stundað veiðar á öll-
um þessum stóðum fyrr....u
Skrípalýðræðið
Hefur nokkur tekið eftir því að
jörðin er leiðtogalaus? Hefur
nokkur tekið eftir að ekkert ríki,
ekkert ríkjasamband og engin
ríkjabandalög hafa fyrir sér nein
sérstök markmið? Hafa menn tek-
ið eftir því að trúarleiðtogar hafa
ekkert að segja? Hafa menn tekið
eftir því að vísindin eiga engar
lausnir? Hafa menn tekið eftir því
að verslað er með peninga eins og
verðbréf?
Er einhver að segja almenningi
að sú verslun krefst hárra vaxta
og er í eðli sinu verðfelling á eign-
um og vinnugetu fólks? Nei, auð-
vitað ekki. Og hvers vegna ekki?
Það mundi þýða að fólk færi að
taka afstöðu í samhengi við fram-
tíð sína og afkomumöguleika. Það
er þetta sem einu sinni var for-
senda lýðræðis.
Leyndarhaldið
Til þess að fólk noti kosninga-
rétt sinn eins og viðhlátur að
sápuóperum þá þurfa þeir sem í
framboði era að taka þátt í trúðs-
leikum sápuóperanna. Til þess að
vera ekki teknir i gegn fyrir fram-
hjáhald eða við-
leitni til að
skara eld að
sinni köku ega
frambjóðendur
ekki taka á aðal-
atriðum. Þeir
niega taka á
aukaatriðum,
eins hér var sið-
ur að rífast um
hrafna og tófur.
Efþeir takaáað-
alatriðum þá koma upp úr leynd-
arkirnum upplýsingar til að
slátra þeim. Og ef þeir hafa ekki
verið mjög glannalegir þá er bor-
ið á þá fé og ferðalög og svo fram-
vegis til að mynda hald í viðkom-
andi. Þetta gerir leyndariðnaður-
inn sem situr í reynd að svikráð-
um við allt sem heitir lýðræði.
Leyndariðnaðurinn þykjist eiga
þekkingu til að ein-
oka til slátrunarað-
ferða í hernaði áður
en almenningur má
nota slíka þekkingu
sér til framfæris.
Engar lýðræðis-
legar kosningar
veita almenningi
ákvörðunarrétt í
þekkingarmálum. I
Sovét mátti ekki
hafa símann uppi á
ísskáp, þá var svo
vont að hlusta hann.
Nú má ekki nota for-
rit sem koma í veg
fyrir hlerun. Það er
sagt að það sé vegna
þess að þá sé ekki
hægt að fylgjast með
glæpamönnum. Það
er aukaatriði og lygi. Þetta er til
þess að halda lýðræðinu niðri, að
fólk geti ekki myndað sér skoðan-
ir um aðalatriði og haft um það
lýðræðislegar ákvarðanir.
Leyndariðnaðurinn hefur mikl-
ar áhyggjur af klámi á Intemet-
inu. Hvílik fásinna, það er þá
hægt að finna þá sem í því standa
og sækja þá heim. Nei, orsökin er
önnur, almenningur getur farið
að ræða aðalatriði,
það er það sem er ótt-
ast af þeim sem hafa
smám saman komið í
veg fyrir almenna
ákvarðanatöku á mál-
efnalegum grunni.
Önnur aöferö til
tíu ára
í stað þess að beina
augum að þeim, sem
er ætlaður skandali,
þá er rétt að almenn-
ingur fari að leita að
þeim sem eru bak við
upplýsingagjöfina að
hneykslum, alveg
jafnt á við hneykslið
sjálft, til að athuga
hvaða hagsmimaspil
er þar á ferðinni.
Leyndariðnaðurinn er orðinn allt
of yfirgengilegur til þess að hægt
sé að láta hann vera. Munið að
enginn skoðaði Göbbels og Hitler
fyrr en eftir á en þeir dreifðu
óhróðri og lygi. Því á að taka því
að fólk, sem veldur ómerkilegum
hneykslum, haldi áfram og leynd-
ariðnaðurinn eyði því ekki. Því
hver er næstur?
Þorsteinn Hákonarson
„Leyndariðnaðurinn hefur miklar
áhyggjur af klámi á Internetinu.
Hvílík fásinna. Það er þá hægt að
fínna þá sem I því standa og sækja
þá heim.u
Kjallarinn
Þorsteinn
Hákonarson
framkvæmdastjóri
Með og
á móti
Var vinstrisveiflan i Evr-
ópu stöðvuö í írlandi?
Skiptast á
að standa
við stjórn-
Viihjálmur Egilsson
alþingismaöur.
vöiinn
„Það hefur aldrei gefist vel að
skýra sveiflur í stjórnmálum í
einstökum löndum Evrópusam-
bandsins út
frá þróun til
vinstri eða
hægri í Evr-
ópu í heild.
Það virðist
vera þannig
að lýðræðið
hafi þann far-
veg í Evrópu
að hægriöfl
og vinstriöfl
skiptist á um að fara með stjórn
viðkomandi landa.
Enn fremur er hægristefna og
vinstristefna mjög ólík eftir
löndum. Þetta fer allt eftir þeim
aðstæðum sem eru í hverju
landi. Þannig geta baráttumál
jafnaðarmanna í einu landi tek-
ið mið af stefnu hægrimanna í
öðru landi og öfugt ef aðstæður
eru þannig. Meginatriðið er að
núna hafa vinstrimenn tekið
við af hægrimönnum i Frakk-
landi. Siðan gerist hið gagn-
stæða á írlandi.
Þetta eru ekki síöustu kosn-
ingarnar í Evrópu og þróunin
mun halda áfram - að þessar
stóru blokkir munu halda
áfram að skiptast á mn að fara
með stjóm einstakra Evrópu-
landa héðan í frá eins og hingað
til.“
Frá-
leitt
„Það er fráleitt að vinstri-
sveiflan hafi stöðvast í þessu
litla landi. Aðstæður þar eru
Sighvatur Björg-
vinsson alþingis-
maður.
menn að lita til skoðanakann-
ana sem eru nú að fara fram um
fylgi fiokkanna i Þýskalandi.
Þar er mikil uppsveifla hjá jafn-
aðarmönnum eins og í löndun-
um í kringum þá.
Þetta em því falsvonir hjá
þeim sem halda að kosningarn-
ar á írlandi hafi stöðvað vinstri-
bylgjuna í álfúnni. Það er alveg
út í hött.
Það er broslegt að þetta litla
hálmstrá skuli vera gripið og
talið að það sé orðið að stórum
skógi.“ -sf
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á netinu.
Netfang ritstjómar er:
dvritst@centrum.is
mjög sérstæð-
ar og hafa
alltaf verið.
Þá er flokka-
kerfið þar
einnig mjög
sérstætt. Það
er þess vegna
af og frá að
þessi vinstri-
sveifla hafi
stöðvast þar.
Ég bið