Dagblaðið Vísir - DV - 18.06.1997, Síða 6

6
MIÐVIKUDAGUR 18. JÚNÍ 1997
Viðskipti
Osta- og smjörsalan:
Bannað að birta
Klípu-auglýsingu
Samkeppnisráö hefur bannað
Osta- og smjörsölunni að birta sjón-
varpsauglýsingu um Klipu þar sem
segir að hún sé fituminnsta viðbitið.
í auglýsingunni segir m.a.: „Klípa
er einfaldlega fituminnsta viðbitið,
ofan á brauð.“
Karl K. Karlsson, innflytjandi
Hellmann’s Low Fat majóness,
kvartaði til stofnunarinnar vegna
auglýsingarinnar þar sem hann
taldi vöru sína vera fituminnsta við-
bitið á markaðnum og auglýsinguna
innihalda rangar, ófullnægjandi og
villandi upplýsingar sem brytu gegn
samkeppnislögum.
Samkeppnisráð taldi óumdeilt að
Hellmann’s Low Fat væri fituminna
en klípa en deilt væri um hvort
majónes gæti talist viðbit eða ekki.
Samkvæmt orðabók Menningar-
sjóðs segir að viðbit sé „feitiefni til
að hafa með brauði...“.
Talið var að majónes gæti talist
viðbit þar sem feitmeti væri notað
ofan á brauð. í ljósi þess að
majónesið var augljóslega fitum-
inna en Klípa var auglýsing Osta- og
smjörsölunnar villandi. Bannaði
því samkeppnisráð fyrirtækinu að
auglýsa Klípu á þennan hátt.
-sf
Majónes telst viöbit samkvæmt úrskurði Samkeppnisráðs og má því ekki
auglýsa Klípu sem fituminnsta viðbitið lengur. DV-mynd Hilmar Þór
I>V
Verðbréfavísitalan:
Aftur á
uppleið
Markaðurinn virðist vera á
uppleið aftur eftir lækkun síð-
ustu vikna. Verðbréfavísitala
VÞÍ hækkaði aUa síðustu viku
og var í 2856,41 stigi á föstu-
dag sem er hækkun um rétt
tæp 50 stig frá fostudeginum á
undan.
Greinilegt var að tilkynn-
ing Flugleiða um kaup á tólf
nýjum þotum á næstu tiu
árum féU fjárfestum vel í geð.
Þegar markaðnum var lokað á
föstudag voru Flugleiðir í 4,3
en við fyrstu sölu á mánu-
dagsmorgun fór verðið í 4,9 og
var hæst 5,3 um daginn en
seig eftir þvi sem á leið og var
4,85 um miðjan dag.
-vix
Atvinnuleysi í Evrópu:
Afleiðing stífra reglna?
Deilt um Nettó-nafnið
Það segir sína sögu um ástand at-
vinnumála í Þýskalandi að í borg-
inni sem stærir sig af stærsta bygg-
ingarsvæði Evrópu í dag er einnig
mest atvinnuleysi meðal byggingar-
verkamanna. Evrópskur atvinnu-
markaður og reglurnar sem þar
gUda hafa verið nokkuð i umræð-
unni undanfarnar vikur. Ósveigjan-
leiki, of erfiðar og dýrar uppsagnir
og of mikil atvinnutrygging eru aUt
þættir sem hafa verið nefndir sem
áhrifaþættir í atvinnuleysinu sem
nú herjar á Evrópu.
Þó svo atvinnuleysi sé sífeUt á
uppleið í landinu er hagkerfið samt
sem áður að skapa ný störf. Þetta
gerist þrátt fyrir að launakostnaður í
Þýskalandi sé 12% hærri en í helstu
samkeppnislöndum og bendir því
allt til þess að það sé einkum stíf lög-
gjöf um atvinnumarkaðinn sem sé
ábyrg fyrir atvinnuleysinu. Skoðanir
atvinnurekenda renna líka stoðum
undir þá kenningu. Þeir kvarta ekki
undan háum launum heldur of mikl-
um réttindum starfsmanna gagnvart
fyrirtækjum sem fælir þau aftur frá
því að ráða til sín starfsfólk. Dæmi-
gert vandamál í Evrópu eru starfs-
lokasamningar sem skilgreindir eru
í lögum og eru svo rausnarlegir að
fyrirtæki sjá sér engan hag í að ráða
fólk tímabundið.
Það er fleira í löggjöf Evrópuríkja
sem kyndir undir atvinnuleysið. í
nýlegri rannsókn, sem framkvæmd
var af hagfræðingnum Andrew
Oswald við Warwickháskóla í Bret-
landi, kemur fram að greinileg
fylgni er milli húseignar og at-
vinnuleysis. Þannig er að húseig-
endur eru siður viljugir en leigjend-
ur að flytja vegna hins mikla kostn-
aðar sem því fylgir. Þar af leiðandi
er hreyfanleiki vinnumarkaðarins
minni og atvinnuleysi meira. í lönd-
um Evrópu þar sem húseign er
hvað almennust, á Spáni, írlandi og
Finnlandi, er atvinnuleysi hvað
mest. Á sama tíma eru fæstir hús-
eigendur í Sviss eða 30%. Þar er
jafnframt minnsta atvinnuleysi í
Vestur-Evrópu.
Jafnframt hafa þau ríki sem
mest hafa aukið við húseign íbúa
sinna þurft að þola mesta aukningu
í atvinnuleysi. Á sama tíma hefur
húseign í Bandaríkjunum og Sviss
verið í jafnvægi, rétt eins og at-
vinnuleysið. Evrópuríkin hafa
lengi haft það á stefnuskrá sinni að
Umbætur
I Hollandi er atvinnuleysi einna
minnst af öllum ríkjum Evrópu eða
6%. Þessi lága prósenta er einkum
þökkuð frjálslegum reglum á vinnu-
markaði. Árið 1982 voru þær reglur
stokkaðar upp. Uppsagnir einfaldað-
ar, vinnustaðasamningar gerðir að
meginreglu, reglur um lágmarks-
laun rýmkaðar og tennumar dregn-
ar úr verkalýðsfélögum. Nú virðast
Hollendingar vera að njóta ávaxta
þessara fórna því að í flestum öðr-
um ríkjum Evrópu, þar sem réttindi
launþega eru enn mikil, er verð-
bólga milli 10 og 20 prósent.
Einhverjar hreyfingar virðast
vera i þessa átt víða í Evrópu. í
þýska efnaiðnaðinum, sem hafði
tapað miklum viðskiptum til Aust-
ur-Evrópu vegna hárra launa, hefur
verið samið við verkalýðsfélög um
launalækkun á þeim forsendum að
aðeins þannig verði hægt að vemda
þau störf sem enn eru eftir. Á Spáni
hefur lögum um starfslokasamninga
verið breytt til muna og á Ítalíu er
rætt um aö breyta reglum um lág-
markslaun sem hafa orsakað geig-
vænlegt atvinnuleysi í hinum van-
þróaða suðurhluta landsins.
Thatcher og verkalýösfélögin
Þaö hefur margoft sýnt sig að
sem stærstur hluti íbúannna búi í
eigin húsnæði og mörg greitt það
niður. Pannsóknin virðist gefa til
sveigjanlegur vinnumarkaður er
nauðsynlegur heilbrigðu hagkerfi.
Ein af undirstöðum hins mikla
hagvaxtar sem verið hefur í
Bandaríkjunum alla þessa öld er
einmitt einn sveigjanlegasti
vinnumarkður heims. í Bretlandi
hefur barátta Margaret Thatcher
við verkalýðsfélögin, sem á sínum
tíma var mjög umdeild, skilað
sambærilegum árangri og í
Hollandi enda hefur verkamanna-
flokkurinn breski tekið stefnumál
hennar lítið breytt upp á sína
arma.
Sé litið á vandamálið frá hag-
fræðilegu sjónarmiði eru flestir
sammála um að leiðin til að fjölga
störfum á evrópskum vinnumark-
aði sé að fækka lögum sem um hann
gilda. Það er þó gömul saga og ný að
þó hagfræðingar séu sammála um
eitthvað er það engin trygging fyrir
þvi að stjórnmálamenn geri nokkuð
annað en það sem hentar þeim best
einmitt þá stundina. Það hefur
reynst pólitískt mjög erfítt að koma
breytingum sem þessum í gegn og
þróunin hefur frekar verið í átt til
aukinnar löggjafar og ríkisafskipta
eins og kosningaúrslitin í Frakk-
landi sýna.
-vix
kynna að skynsamlegra væri að
stuðla að öflugum og traustum
leigumarkaði. -vix
Verslunin Nettó í Reykjavík kvart-
aði yflr notkun fyrirtækisins KEA
Nettó á orðmerkinu Nettó í erindi til
Samkeppnisstofnunar 15. febrúar.
Úrskurður Samkeppnisráðs hefur
nú verið birtur. Samkeppnisráð tók
fram að í vörumerkjalögum segir að
dómstólar geti, ef það telst sann-
gjarnt, ákveðið að annað merkjanna
eða bæði megi eingöngu nota á sér-
Samkeppnisráð kvað á mánudag-
inn upp úrskurð vegna kvörtunar
Vertshússins á Raufarhöfn yfir nið-
urgreiðslum Raufarhafnarhrepps á
rekstri Hótel Norðurljósa. Taldi eig-
andinn að almannafé væri notað til
þess að styrkja starfsemi Hótel
Norðurljósa, sem hann er í beinni
samkeppni við, og taldi það vera
brot á samkeppnislögum. Þá taldi
hann hreppinn stuðla að því að
hann yrði af viðskiptum.
Samkeppnisráð benti á að rekstur
hótelsins var boðinn út árið 1992 og
hefur svo verið síðan. Var ekki fall-
stakan hátt, t.d. þannig að þau séu
af ákveðinni gerð, staðarnafni bætt
við eða þau með öðrum hætti skýrt
aðgreind.
Það væri því ekki hlutverk Sam-
keppnisráðs að skera úr þessu máli
heldur dómstóla. Það væri því óhjá-
kvæmilegt að vísa erindi Nettó hf.
frá Samkeppnisráði. -sf
ist á að rekstur hótelsins hefði ver-
ið greiddur niður síðan.
í leigusamningnum um Hótel
Norðurljós er ákvæði um að Raufar-
hafnarhreppur leitist við að beina
hótelviðskiptum sínum til leigu-
taka. Að mati Samkeppnisráðs var
þetta ákvæði til þess fallið að halda
keppinautum frá markaðnum og
þar af leiðandi í andstöðu við mark-
mið samkeppnislaga.
Mælti ráöið því með því að
ákvæðið yrði fellt úr samningnum
en taldi ekki ástæðu til íhlutunar að
öðru leyti. -sf
Atvinnuletjandi
Raufarhafnarhreppur:
Viðskiptum ekki beint
til Hótel Norðurljósa