Dagblaðið Vísir - DV - 06.09.1997, Blaðsíða 22

LAUGARDAGUR 6. SEPTEMBER 1997
22 i&érstæð sakamál
NIÐINGURINN
Ibúamir í litla franska bænum
Cosne-sur-Loire höfðu Jacky
Kaisersmertz í miklum hávegum. f
raun má segja að þeir hafi dýrkað
hann. Mæður kepptust um að koma
börnunum sínum í bekkinn sem
hann kenndi. Og feður uröu stoltari
en orð fá lýst væm synir þeirra
valdir til að læra leikfimi hjá hon-
um eða fengju þeir að fara með hon-
um út í skóg til að tína sveppi eða í
veiðiferð.
„Að hugsa sér,“ sögðu foreldrar
stundum. „Hann valdi minn son.“
Spumingin, en enginn spurði i þrjá
áratugi, var hins vegar til hvers
kennarinn Jacky Kaisersmertz
valdi suma ungu drengjanna og þeg-
ar svarið lá fyrir var ljóst að kenn-
arinn margrómaði var fallinn af
stalli sínum. En fram að þeim tíma
gekk lífið sinn vanagang í Cosne-
sur-Loire.
Fyrirmyndareiginmaður
Jacky var góður faðir og afar vin-
sæll. Þegar hann gekk um göturnar
í heimabænum vildu fleiri taka í
höndina á honum en sjálfum borg-
arstjóranum. Þá voru þær sögur
sem kona hans sagði af honum á
þann veg að öllum sem til heyrðu
þótti ljóst aö hann væri hreinn fyr-
irmyndareiginmaður. Áhuginn sem
hann vakti meðal samborgaranna
náði einnig til blaðamanna og þau
voru ófá viðtölin sem við hann birt-
ust, enda var ekki annað að sjá en
tilefnið væri ærið. Fyrir utan að
vera i miklum metum átti hann sér
áhugamál sem margir vildu deila
með honum, óbeint ef ekki beint.
Hann hafði áhuga á jarðfræði,
sveppum, skotveiði, stangaveiði,
krossgátum og ýmsu fleira. En dag
einn var önnur hlið á þessum marg-
rómaða manni dregin fram í dags-
ljósið og þá urðu margir fyrir áfalli.
Ljóst varð að um þrjátíu ára skeið
hafði Jacky Kaisersmertz misboðið
herfilega sumum drengjanna sem
honum hafði verið trúað fyrir.
Hann hafði fengið þá til kynferðis-
legs samneytis við sig og ýmsir
þeirra orðið fyrir alvarlegum sál-
rænum áfollum eins og nú komst á
almannavitorð.
Skömm og þögn
Sagan af Jacky er sorgarsaga um
barnaáníðslu. Um þá skömm sem
fómarlömbin fundu til og þá þögn
sem talið er víst að sumir foreldrar
hafi kosið frekar en að kalla yfir
sig það umtal, vandræði og van-
trúnað sem því hefði fylgt að koma
með ásakanir á hendur jafnvirtum
manni og kennar-
inn var. Ljóst er
þó nú að ýmsir
foreldrar hafa
haft grun og lík-
lega fulla vitn-
eskju um gerðir
hans án
þess að
hafa
sig í
frammi.
Það var þó ekki
fyrr en tuttugu og sjö ára maður,
Thierry Debain, lýsti því yfir í des-
ember í fyrra hvað gerst hafði þeg-
ar hann var ungur drengur. Thierry
gat ekki þolaö hið andlega álag leng-
ur og sagði foreldmm sínum grát-
andi að Jacky Kaisersmertz heföi
beitt sig kynferðislegu ofbeldi frá
því að hann var átta ára og þar tU
hann varð tólf ára. í framhaldi af
þessu fékk Debain sér lögmann og
skömmu síðar var kennarinn kærð-
ur tU lögreglunnar sem virtist þó
ekki liggja mjög mikið á að taka
málið tU rannsóknar.
En 27. janúar í ár framdi Thierry
Debain sjálfsvíg. Rétt áður en hann
svipti sig lífi skrifaði hann með
varalit á spegilinn í herbergi sínu:
„Kveðja til vina minna, móður
minnar, fóður og systur. Óvinur
minn var Jacky Kaisersmetz sem
nauðgar bömum.“
Frásagnirnar
Nú var Jacky Kaisersmertz fang-
elsaður. Síðan hafa rúmlega eitt
hundrað kærumál lent á borði sak-
sóknarans. Thierry Debain var
langt því frá eina fórnarlamb kenn-
arans. Eitt þeirra, Luc, segir svo frá:
„Við vissum vel að kennarinn var
að fikta við litla drengi. Ég forðaðist
aUtaf að vera einn með honum. En
eins og aUir aðrir sagði ég aldrei
neitt við fullorðna. Og nú eru
fimmtán ár síðan. Hver talaði um
barnaníðinga þá? Við vissum að
stúlkur vom teknar nauðugar og að
það var alvarlegt afbrot. En hver
hafði heyrt talað um að það væri
gert við drengi? Það var í raun
óhugsandi. En ég er viss um að ýms-
ir foreldrar vissu um það. En þeir
þögðu, ýmist af því þeir trúðu ekki
eigin börnum eða þá að þeir óttuð-
ust það hneyksli sem af umtali gæti
leitt.“
En það vom ekki allir drengir
sem gátu haldið sig frá Jacky
Kaisersmertz. Meðal þeirra var
Alan en foreldrar hans voru vinir
kennarans og eiginkonu hans.
Saga Alans
Alan segist hafa verið tíu ára þeg-
ar hann komst í klærnar á Jacky.
Hann segir að dag einn hafi kennar-
inn komiö heim tU sín og boðist til
að fara með sig út í skóg að tina
sveppi. Skoðunarferðin hafl þó haf-
ist á því að kennarinn hafi farið
með sig heim til hans og niður í
kjaUara. Þar hafi hann farið að káfa
á sér og beðið sig að gera það sama
við hann. Þegar athöfninni hafi ver-
ið lokið hafi kennarinn geflð sér
tuttugu franka.
„Ég skildi í raun-
inni
félaga minna höfðu orðið fyrir því
sama og eftir það fómm við aUtaf
þrír tU Kaisersmertz. Þá lét hann
okkur í friði. Það var eins og við
væmm orðnir sterkari en hann.“
Enn ein saga
Michel, sem kynntist kennaran-
um ungur, hefur einnig sína sögu
að segja. Hann segist hafa orðið fyr-
ir því sama. Hann hafi þá farið tU
foreldra sinna og sagt þeim frá því
sem gerst hafi. Faðir hans hafi tek-
ið sig alvarlega og farið með sér tU
skólameistara, sem hafi brugðist
við á þann hátt að segja drenginn
hinn mesta lygara. Hann hafi þó
heitið því að sjá til þess að Kaisers-
mertz myndi aldrei oftar fá að kom-
ast í náið samband við pUta undir
aldri. En í rauninni mun skóla-
meistarinn ekkert hafa gert.
Sagan af Kaisersmertz kom fram
um svipað leyti og sögumar af þeim
voðaverkum sem framin voru á
ungum stúlkum í Belgíu, þar sem
þeim var rænt, misboðið kynferðis-
lega og þær síðan hafðar í neðan-
jaröarbyrgjum, seldar úr landi eða
myrtar. Þær frásagnir vöktu mjög
mikla andúð víða á meginlandinu,
og reyndar í öðrum löndum, en
rannsókn er ólokið og þykir ýmsum
sem réttarkerfíð þar hafi brugöist
og hugsanlega sé verið að hylma
yfir þátt háttsettra manna í þjóðfé-
laginu í misnotkun barna.
Sagan um Kaisersmertz fór því
um aUt Frakkland á skömmum
tíma. Og hún hefur haft mikil áhrif
þar, ekki aðeins á almenning heldur
á yfirvöld. Þannig greip franska lög-
reglan til þess að fá heimUdir til
húsleitar hjá mörgum aðUum.
Handtökur

•æi
hvað hafði
gerst," segir
Alan. „Ég var ekki
fær um að bregðast eðli-
lega við. Og slíkar athafnir
endurtóku sig næstu tvö árin. I
hvert sinn sem við fórum að veiða
fisk eða safna sveppum fróuðum viö
hvor öðrum og svo gaf hann mér
tuttugu franka. Á eftir var hann svo
bara orðinn kennarinn minn. Rétt
eins og ekkert hefði gerst.
Ég hélt að ég væri sá eini en eftir
þessi tvö ár varð mér Ijóst að tveir

250.000 lögregluþjónar réðust inn
á átta hundruð og fjórtán heimUi og
myndbandaleigur. Sex hundruð sjö-
tíu og þrír menn voru handteknir
og yfírheyrðir og af þeim fengu þrjú
hundruð tuttugu og fimm ákærur.
Nokkrir voru sakaðir um nauðgan-
ir og að beita böm ofbeldi. Aðrir
fengu kærur fyrir að hafa í fórum
sínum bamaklám.
Málið fékk aö vonum mikla um-
fjöllum i fjölmiðlum í Frakklandi og
meðal annars fiallaði Le Nouvel
Observateur mikið um það fyrr á
árinu. Kenndi þar margra grasa,
allt frá hörðum áfellis-
• dómum yfir þeim
sem taldir voru
sekir um að
i hafa misnotað
börn kynferðis-
s lega til gagnrýni
á lögregluna fyr-
ir sýndar-
• mennsku sem
hafi að minnsta
kosti öðrum
þræði átt að vekja
• athygli fjölmiðla og
koma þannig þeim
boðum til almennings
að yfirvöld hefðu mikinn
áhuga á að uppræta svona öf-
uguggahátt. í raun væri sá áhugi þó
meiri í oröi en á borði.
Mikil umræða
Húsleitinni, handtökunum, yfir-
heyrslunum og ákærunum fylgdi
umræða sem enn stendur yfir. Er
meðal annars reynt að skýra þá af-
stöðu foreldra að þegja um afbrot af
þessu tagi og bent á að oft sé erfitt
ef ekki ómögulegt að sanna að barni
hafi veriö misboðið kynferðislega.
Stundum sé ekki á öðru að byggja
en framburði þess og margir for-
eldrar vilji hlifa börnum sínum við
því álagi sem þvi tengist að fylgja
ásökunum eftir og að reyna að
sanna þær. Þá gæti viða vantrúnað-
ar á sögur bamanna sem sum hafi
mikið ímyndunarafl en að auki geti
gætt tilhneigingar þeirra sem með
völdin fara til að hlífa ákveðnum að-
ilum.
Aðrir benda hins vegar á þá
miklu þjáningu sumra barna sem
fyrir þessu verða og að sé hlutur
þeirra réttur í tæka tíð geti það
reynst þeim mikil hjálp. Þau glimi
annars í þögn við vanda sem geti
valdið æ meira tjóni á sálarlífinu og
er í því sambandi meðal annars vís-
að til sjálfsvígs Thierrys Debains en
ýmsir halda því fram að það hafi átt
stóran þátt í að koma umræðunni á
það stig sem hún er í dag.
Fleiri ákærur
Lögreglan hefur meðal annars
svarað gagnrýninni á sig og yfirvöld
með því að segja: „Mjallhvít og
dvergarnir sjö em ekki á mynd-
böndunum sem við höfum gert upp-
tæk.“
Eftir upptökuna hafa fiórir
þeirra, sem grunaöir era um að
hafa misboðið börnum, framið
sjálfsvíg. Meðal þeirra er þrjátíu og
níu ára kennari, Gilbert Pic, en í
fórum hans fundust þrjú þúsund og
níu hundrað myndir af berum börn-
um og unglingum.
Einnig sviptu sig lífi fertugur pó-
steftirlitsmaður í Grenoble, fiörutíu
og átta ára forstjóri vopnaverk-
smiðju í Tulle og fatlaður maður í
Givors.
Pic kastaði sér í Garone-ána af
Aquitaine-brúnni í Bordeaux. Hinir
þrír hengdu sig.