Dagblaðið Vísir - DV - 06.09.1997, Blaðsíða 28
28
LAUGARDAGUR 6. SEPTEMBER 1997
LAUGARDAGUR 6. SEPTEMBER 1997
'í&íana 1961 - 1997
4
dúkku. Hún sagðist vera til í það ljós kveikt þegar hún sneri til baka
Diana
- saklausa stúlkan sem heillaði heiminn
svo framarlega sem hún þyrfti ekki
að tala.
„Vissi ekki að þú ætttir
þetta til"
Til að ljúka landsprófi fór Díana í
West Heath heimavistarskólann en
systur hennar, Jane og Sara, höfðu
báðar sótt þann skóla. Hegðun Söru,
sem var afburðanemandi, þótti ekki
alltaf til fyrirmyndar og ofbauð hún
skólastýrunni eitt sinn svo mjög að
hún var rekin eitt misseri. Hegðun
Jane var hins vegar til fyrirmyndar.
Díana sýndi strax tilhneigingu til að
líkja eftir Söru, elstu systur sinni,
og hún gripin glóðvolg. Foreldrar
hennar voru boðaðir á fund en það
leyndi sér ekki að þeir voru meira
hissa en hneykslaðir á athæfi dótt-
urinnar. Móðir hennar sagði við
hana að hún hefði ekki vitað að hún
ætti þetta til.
Vonda stjúpan
Snemma á áttunda áratugnum
kom ný kona inn í líf fóður Díönu.
Bömin voru langt frá því að vera
hrifin af verðandi stjúpmóður sinni,
Raine, sem er dóttir ástarsöguhöf-
undarins Barböru Cartland. Þau
sögðu við foður sinn að ef hann
sem hún tilbað. Stuttu eftir að hún kvæntist henni vildu þau ekkert
Hún stal hjörtum Breta fyrir 16
árum þegar hún gekk upp að altar-
inu með krónprinsinum Karli. Hún
heillaði heiminn upp úr skónum
með fallegu brosi sínu og sakleysi.
Örlög hennar urðu þó ekki að verða
drottning Breta en í hugum fólksins
var hún þó drottning - drottning
fólksins.
Lífið er hverfult og á þvi fékk
Díana prinsessa að kenna. Fyrir ári
var gengið frá skilnaði hennar og
Karls Bretaprins og skyndilega var
konan, sem eitt sinn átti að leiða
konungsfjölskylduna af öryggi inn í
21. öldina, orðin ógnun við framtíð
hennar.
Síðustu vikur var sem Díana
hefði höndlað hamingjuna á ný. Eft-
ir mörg ástlaus ár var hún orðin
ástfangin og svo virtist sem hjólin
væru farin að snúast í rétta átt hjá
ævintýraprinsessunni eins og marg-
ir kölluðu hana. Ævintýrið endaði á
hörmulegan hátt síðastliðinn
sunnudag með hrikalegu
slysi. Ævintýraprinsessan
er öll og nú syrgir heimur-
inn hana. En hver var
Díana Frances
Spencer og hvemig
hófst þetta ævintýri j
sem heimsbyggðin öll
hefur fylgst svo náiö
með síðastliðin 16 ár?
Hjónaband í
molum
Díana Frances
Spencer fæddist 1. júlí
árið 1961. Hún var
þriðja dóttir Althorps
greifa og eiginkonu
hans sem þóttust nokk-
uð viss um að í þetta
skipti myndu þau eignast
dreng, karlkynserfmgja.
Svo viss voru þau í sinni sök
að þau höföu ekki hugsað
upp stúlkunafn. Viku eft-
ir fæðinguna var
ákveðið að stúlkan
skyldi skírð í höf-
uðið á móður
sinni og for-
móður
Spencerættarinnar, Díana Frances.
Átján mánuðum áður en Díana
kom í heiminn fæddi móðir hennar
vanskapaðan og mjög veikburða
dreng. Hann lifði aðeins tíu daga.
Móðir Díönu, sem var aðeins 23 ára,
var send í miklar rannsóknir vegna
þrýstings eldri fjölskyldumeðlima.
Þeir sögðu að það hlyti eitthvað að
vera að móðurinni þar sem hún
fæddi bara stúlkuböm. Þetta var
niðurlæging fyrir þessa stoltu konu
og í kjölfarið fór að halia verulega
undan fæti í hjónabandinu. Þremur
árum eftir að Díana fæddist kom
hinn langþráði sonur en koma erf-
ingjans i heiminn varð ekki til að
bjarga hjónabandinu. Þótt allt virt-
ist slétt og fellt á yfirborðinu ríkti
oft ísköld þögn á heimilinu. í minn-
ingu
Díönu lifðu einnig hatrammar deil-
ur milli foreldra hennar.
Sjúklegar
truflanir á matarræði
Þegar Díana var sex ára yfirgaf
móðir hennar heimilið, Park House.
Skilnaður blasti við. Díana sagði
eitt sinn að hún myndi aldrei
gleyma þeim sársauka sem hún
upplifði þegar faðir hennar bar
ferðatöskur móður hennar út í bíl
og hún horfði síðan á hana aka
burt. Faðir hennar fékk forræði yfir
bömunum fjómm eftir hatramma
orrustu foreldranna. Það vó þungt
við ákvörðun forræðisins að faðir-
inn var aðalsmaður en það tíðkaðist
að dæma það móðurinni.
Skilnaðurinn hafði mikil áhrif á
systkinin og vilja margir meina
að sjúklegar matartruflanir,
sem þjáðu bæði Díönu og
Söru systur hennar, megi
rekja til Scimbands þeirra
við móðurina. Á ung-
lingsárunum þjáðist
Díana af sjúklegri mat-
K arlyst eða bulimia ner-
.'4' vosa. Hún náði tökum
á sjúkdómnum um
tíma en stuttu eftir að
44 hún giftist Karli bloss-
aði sjúkdómurinn upp
á ný. Að sögn lækna er
algengt að þeir sem þjást
af sjúkdómum á borð við
þennan nái að halda þeim
niðri ef jafnvægi ríkir í lífi
þeirra en ef svo er ekki er
hætta á að hann geri vart við
sig. Að sögn vina prinsessunnar
hafði Díana strax í upphafi
áhyggjur af sambandi Karls við
Camillu Parker Bowles. Aðeins
tveimur dögum fyrir brúðkaupið
íhugaði Díana að aflýsa því vegna
þess að hún hafði af því áhyggjur aö
það yrði einum ofaukið í hjóna-
bandinu. Seinna kom í ljós að
áhyggjur hennar voru á rökum
reistar.
Spencerfjölskyldan var meðal auð-
ugustu fjárbænda í Evrópu. Hún
ólst upp i Park House í Norfolk, sem
var dýrlegur staður fyrir börn. Þar
syntu bömin á sumrin í upphitraði
sundlaug, léku sér í eigin húsi uppi
í tré, fóðruðu lax í vatninu og leit-
uðu að froskum og kambsalamöndr-
um. Díana var mikill dýravinur og
átti m.a. kanínur, hamstra, naggrísi
og kött.
Aðalstignin var þó í augum
Díönu bölvun frekar en blessun.
Hún þoldi illa heimsóknir á ættar-
setrið Althorp. Þar héngu málverk
af löngu látnum forfeðrum og and-
rúmsloftið þar var þvingað. Charles
bróðir Díönu sagði eitt sinn að stað-
urinn væri hryllilegur staður fyrir
böm. Hann væri eins og öldunga-
klúbbur, fullur af tifandi klukkum.
Hann sagði að þau hefði aldrei
hlakkað til að fara þangað.
Umgengni við konungsfjölskyld-
una var ekki algeng á æskuámm
Díönu. Það kom þó fyrir að þau
heimsóttu vetrarheimili drottning-
arinnar en það vom ekki ánægju-
legar heimsóknir að mati bamanna.
Eitt sinn er slík heimsókn stóð fyr-
ir dyrum harðneitaði Díana að fara
með. Hún lét mótmælin kröftuglega
í ljós með því að æpa og sparka en
lét tilleiðast er henni var sagt að
það væri mikil ókurteisi ef hún
ekki færi með. Ef henni hefði verið
sagt þá að hún ætti eftir að verða
meðlimur konungsfjölskyldunnar
hefði hún líklega tekið til fótanna.
Barnfóstrurnar máttu
vara sig
Eftir að foreldrar Díönu skildu
breyttist lífið mikið á Park House.
Diana virtist á yfirborðinu ham-
ingjusöm en var í raun mjög ráð-
villt. Á kvöldin þeg-
ar hún og Charles
voru komin upp í
rúm byrjaði hann
að gráta og kalla á
mömmu sina.
Stundum fór hún til
drakk með þeim te en
andrúmsloftið var yfir-
leitt mjög þvingað. Hann
var óhamingjusamur
eftir skilnaðinn og átti
erfitt með að sýna börn-
unum þá ástúð og um-
hyggju sem þau svo
mjög þráðu. Á jólum
fengu þau t.d. í hendur
verðlista frá stórri leik-
fangabúð í London. Þau
áttu að merkja við þær
gjafir sem þau vildu að
jólasveinninn færði
þeim. Á jóladag reynd-
ust svo sokkamir, sem
héngu við rúmið þeirra,
fullir af leikfóngum sem
þau höfðu óskað sér.
Hlédræg en
enginn engill
Díana var ekki af-
burða námsmaður en
hún var framúrskarandi
góð í dansi og sundi. Að-
eins níu ára var hún
send í heimavistarskóla
nærri Park House. Hún
reiddist gífurlega er
henni var tilkynnt það
og sagði við föður sinn
að ef hann elskaði hana
sendi hann hana ekki í
burtu.
Díana var til að byrja
með prúð og hlédræg en
hún var þó enginn engill.
Hún var oft hávaðasöm
en forðaðist að vera miðpunktur at-
hyglinnar. Hún tók virkan þátt í fé-
lagslífi skólans og lék í skólaleikrit-
unum en var þó aldrei í aðalhlut-
verkum. í fyrsta leikritinu, sem hún
lék í, átti hún að leika hollenska
kom í skólann tók hún áskorun sem
nánast kostaði hana skólavistina.
Hún og vinkonur hennar voru að
skoða sælgætisbirgðir sínar sem
þeim fannst farið að ganga heldur
mikið á. Þvi varð það úr að Díana
samþykkti að stefna ákveðinni
Díana var mikil sundkona og vann til verölauna fyrir sund og dýfingar í
West Heath skólanum.
stúlku að enda innkeyrslu skólans
og fá hjá henni birgðir. Að kvöldi til
hélt Díana út og beið í nokkurn
tíma en svo óheppilega vildi til að
stúlka á vistinni fékk botnlanga-
bólgu á sama tíma og því voru öll
Bölvun frekar
en blessun
Díana fæddist
með silfurskeið í
munninum.
Fjölskyldan
átti umtals-
verð auðæfi
sem urðu til á
fimmtándu
öld
þeg-
ar
hans en oftar en
ekki var óttinn við
myrkrið yfirsterk-
ari þannig að hún
hélt kyrru fyrir.
Barnfóstrunum
fjölgaði og þær féllu
misvel í kramið hjá
börnunum. Börnin
gerðu stundum upp-
reisn og það kom
fyrir að þau settu
teiknibólu í stólana
þeirra, fleygðu fót-
unum þeirra út um
gluggann eða læstu
þær inni á baðher-
bergjum.
Faðir þeirra var
ekki afslappaður
gagnvart þeim. Það
kom fyrir að hann
hafa meira saman við hann að
sælda. Hann tók hótanir þeirra ekki
hátíðlega og giftist Raine.
Börnin reyndu ýmislegt til að
gera Raine gramt í geði og sendi
Charles henni eitt sinn bréf frá
heimavistarskólanum þar sem hann
niddi hana niður.
Díana hvatti skólasyst-
ur sína til að gera slíkt
hið sama. Raine segir
samt að Díana hafi
verið hlýleg en farið
sínar eigin leiðir.
Dapurlegur
maður
Díana og Karl hitt-
ust í fyrsta skipti í
nóvember árið 1977.
Diana var í leyfi frá
West Heath skólanum
og var kynnt fyrir
prinsinum sem var á
skotveiðum á Althorp-
eigninni. Prinsinn
virtist hafa meiri
áhuga á iþrótt sinni en
að halda uppi samræö-
um við Díönu. Á þess-
um tima var Sara,
systir Díönu, í tygjum
við prinsinn sem var
þá talinn vænlegasti
piparsveinninn í heim-
inum. Díana hreifst
ekki af prinsinum við
þessi fyrstu kynni.
„Mikið var þetta dap-
urlegur maður,“ hugs-
aði hún eftir að hafa
hitt hann. Karl virtist
aftur á móti hrífast af
Díönu og þegar hann
bauð Söru í þrítugsaf-
mælið sitt í nóvember
1978 var Díönu einnig
boðið.
Sú hugsun hvarflaði ekki að
Díönu á þessum tima að Karl hefði
einhvem áhuga á henni en eftir að
þau hittust í júlí árið 1980 á heimili
Roberts de Pass sjóliðsforingja og
eiginkonu hans fóru
hjólin að snúast. Eftir
það var ljóst hvert
stefndi. Leit prinsins að
ákjósanlegri prinsessu
var lokið.
Framhaldið þekkja all-
ir. En upphafið á endin-
um var kannski svar
Karls við spurningu
fréttamanns er tilkynnt
var að hjónaband væri á
döfinni. Fréttamaðurinn
spurði „turtildúfurnar"
hvort þær væru ást-
fangnar og Díana svar-
aði að bragði: „Auðvit-
að“ og brosti til Karls
sem leit á fréttamanninn
og sagði: „Hvað svo sem
ást nú er?“
Byggt á Reuter,
blaðagreinum og bók-
inni Diana: Her True
Story
Díana 1961 - /997137'
11 1 ...■ ii ^
ik
Díana vann af miklum heilindum aö mörgum máium. Eitt af hennar síöustu verkum var aö fara til Bosníu til aö
leggja áherslu á baráttu sína gegn notkun jarðsprengna. Þessi mynd var tekin þann 9. ágúst sl. þegar hún ræddi
viö meðlimi blakliös þar í landi sem voru fórnarlömb jarösprengna.
Minningarorð ±
á Internetinu |
„Ég trúi því ekki enn aö þú sért ekki lengur
á meðal vor. Þú sem færðir ást og hamingju til
svo margra og bræddir hjörtu fólks. Ég vona
að þú hafir fundiö sanna ást og fengið frið þar
sem enginn getur skaðað þig. Eg vona að þú
getir með stolti fýlgst með sonum þínum vaxa
áfram úr grasi. Þú verður ávallt ofarlega í huga
okkar.“
Joanne L. Taylor, Manchester.
„Ég vona að þú hafir fundið frið í Paradís,
frið sem orðinn er svo sjaldgæfur hér á jöröu
niðri."
George Kaburis, Grikklandi.
„Díana vakti aðdáun allra sem ég þekkti.
Frá upphafi þegar vandræöi komu fyrst upp í
sambandi þeirra Karls gat ég séö að hún fékk
ekki þá umfjöllun og meðferö sem hún átti
skilið. Díana, hjartadrottningin, veröur í minn-
ingunni að eilífu."
Patrick Nguyen, Maryland USA.
„Díana var ávallt mín fyrirmynd. Árum sam-
an hef ég fylgst meö henni. Hvernig hún
klæddist, hvernig hún kom fram, hélt ímynd
sinni, ávallt brosandi. Hún mun lifa í minning-
unni. Fyrir mína kynslóð verður hún jafnsterk í
huga okkar og John F. Kennedy var fyrir forfeð-
ur okkar. Díana var stórkostleg kona og ég
mun aldrei gleyma henni.“
„Chera James, Kentucky USA.
„Ég er mjög sorgmædd og bið fyrir hinum
ungu sonum hennar, Vilhjálmi og Hinriki.
Guð geymi ykkur. Díana var góð og falleg
kona.“
Guðríður Svelnbjörnsdóttir, Reykjavík
„Þegar ég heyrði af dauðsfalli Díönu vonaði
ég að þetta væri bara vondur draumur. Því-
lík sorgarfrétt. Ég sendi fjölskyldu hennar
mínar dýpstu samúðarkveðjur. Heimurinn
hefur misst einstaka konu."
Sigurjón Sigurösson, Reykjavík.
„Það er mikilvægt aö muna að Díana auðg-
aði líf margra. Megi hún hvíla í friði."
Drífa Kristmundsdóttir, Edinborg.
„Hvíl í friði."
Sigþrúöur Jónasdóttir, Reykjavík.
„Tony Blair oröaði þetta vel, hún var
prinsessa fólksins."
Kristjana Eyjólfsdóttir, Reykjavík.
„Hún færði heiminum ást, von og frið. Fylgj-
um hennar fordæmi. Guð blessi minningu
hennar og styrki börn hennar og fjölskyldu í
sorg þeirra.
Elsa Jóhannsdóttir, Akureyri.
t