Dagblaðið Vísir - DV - 21.03.1998, Qupperneq 12

12
Qðtal
LAUGARDAGUR 21. MARS 1998
Helgi S. Guðmundsson, formaður bankaráðs Landsbanka Islands hf., sýnir á sér forvitnilegar hliðar í opinskáu viðtali:
Trúmaður á tímamótum
„Ég veit aö ég kæmist beint í prestsnám í
Háskólanum, ég hef þannig feril. Ég hef
íhugað þaö alvarlega aö fara út í prestskap,
síöast fyrir 5-6 árum, en fjárhagslega hliðin
hefur yfirleitt komiö í veg fyrir þaö. Annars
getur vel veriö aö ég endi einhvern tímann
sem prestur," segir Helgi m.a. í viötalinu.
DV-mynd Hilmar Þór
Kastljósi fjölmiölanna var á dög-
unum óvænt beint að tiltölulega
óþekktum manni um fimmtugt.
Hann þótti koma vel fyrir og
svaraöi oft beinskeyttum spurn-
ingum fjölmiðlunga af hreinskilni
og stakri kurteisi. Hann var í því
hlutverki að svara fyrir gjörðir
annarra og í leiðurum blaðanna
var m.a. talað um hann sem hinn
„réttláta í hópi ranglátra". Vió
erum að tala um Helga S. Guð-
mundsson, formann bankaráðs
Landsbanka íslands hf. og sölu-
stjóra VÍS. Vegna „laxamálsins"
svokallaða í tengslum við Sverri
Hermannsson bankastjóra og
sameiningarmál bankanna hefur
talsvert borið á Helga að undan-
förnu og því þótti tilvalið að for-
vitnast örlítið meira um mann-
inn.
Helgi tók viðtalsbeiðni helgarblaðs-
ins afar vel og bauð okkur í heimsókn
á skrifstofu sína i höfuðstöðvum
Landsbankans. Þar hefur hann góða
aðstöðu og ekki veitir af því staða
bankaráðsformanns er allt að því
heilt starf. Helgi segir þetta ekki hafa
gengið öðruvísi en með góðum skiin-
ingi yfirmanna sinna hjá VÍS en þar
hefur hann veriö sölustjóri sl. 14 ár,
fyrst hjá Samvinnutryggingum.
Fyrir þremur árum tók Helgi sæti í
bankaráði Landsbankans í stað Stein-
gríms Hermannssonar. Það bar nokk-
uð óvænt að og Helgi hafði lítið kom-
ið nálægt bankamálum áður. Til að
kynna sér aðstæður tók hann sér 20
daga frí hjá VÍS og heimsótti á þeim
tíma starfsmenn Landsbankans víða
um land, háa sem lága. „Þetta hjálp-
aði mér mikið við að skilja betur
starfsemi bankans," segir Helgi.
Jóhanna pirrar mig ekki
Við formbreytingu Landsbankans í
hlutafélag síðastliðið haust skiptu
þeir Kjartan Gunnarsson, formaður
gamla bankaráðsins, með sér verkum.
Einsettu þeir sér að sitja alla fundi
saman.
„Formbreytingin sem slík gekk
mjög vel. Við þurftum að ráða stjóm-
endur bankans og staðfesta skipurit.
Eitt af því sem bankaráðið fór strax í
var að fela okkur Kjartani að útbúa
reglur, m.a. hvaö varðar risnu og
ferðalög æðstu stjómenda bankans.
Það er þannig með Landsbankann að
þetta er ríkisfyrirtæki og Alþingi er
eftirlitsaðili að sjálfsögðu. Það er ekk-
ert við það að athuga. Jóhanna Sig-
urðardóttir hefur gengið fram með
þessum hætti. Ég ætla ekki að gagn-
rýna hennar hlut. Hún er eingöngu að
sinna sinni skyldu. Við eigum að vera
menn til að taka því. Ef allt er í lagi
hjá okkur þá er það bara þannig. Það
hefur stundum heyrst í þessari um-
ræðu að menn séu orðnir eitthvað
pirraðir á Jóhönnu. Ég er ekki pirrað-
ur á henni. Við megum ekki verða
pirraðir ef það er verið að gagnrýna
gjörðir okkar. Ef einhver hávaði eða
vandræði eru í kringum þetta þá er
ekki allt í lagi,“ segir Helgi og bætir
við: „og það er ekki Jóhönnu að
kenna.“ ■
Sverrir er Vestfirðingur og
með stórt hjarta
Hann segist hafa haft það á tilfinn-
ingunni varðandi mál Sverris að það
væri hluti af pólitísku uppgjöri.
Sverrir hafi á sinum pólitíska ferli
aldrei farið leynt með sínar skoðanir,
verið harðskeyttur ræðusnillingur.
„Sverrir Hermannsson er Vestfirð-
ingur og með stórt hjarta. Hann hefur
ekki verið sáttur við allt sem ég hef
verið að gera og ég ekki sáttur við allt
sem hann hefur gert. En það þýðir
ekki það að mér geti ekki líkað vel við
manninn," segir Helgi um bankastjór-
ann. Aðspurður hvernig samskipti
þeirra hafa gengið eftir að „laxveiði-
málið“ kom upp segir Helgi að þeir
takist í hendur á hverjum fundi og
ræði þau mál sem eru uppi á borðinu.
„í þessum erfiðu aðstæðum sem
Sverrir lenti í getur vel verið aö eitt-
hvað hafi pirrað hann þá sem ekki
hefði gert á öðrum tima. Ég hef skoð-
að hið mannlega i þessu ljósi og ber
engan kala til hans þó hann hafi sagt
að ummæli mín á opinberum vettangi
væru ástæða þess að hann vildi láta
skoða málið hjá ríkisendurskoðanda.
Það er ekkert sem skilur eftir hjá
mér. Hann er fyrir mér sami Vestfirð-
ingurinn með stóra hjartað," segir
Helgi og brosir.
Finn til ábyrgðar
Hann segir mikla ábyrgð fylgja
sínu starfi sem bankaráðsformaður.
Óvænt hafi hann skotist í sviðsljósið
og þurft að svara erfiðum spuming-
um. Aðspurður hvort þetta kitli
„egóið“ segist Helgi ekki geta dæmt
um það. Fyrst og fremst finni hann til
ábyrgðar.
„Ég var aldrei hræddur við að mað-
ur stæði sig ekki heldur verður mað-
ur að gera allt rétt. Þegar menn lenda
í svona miklum ásökunum, eins og
t.d. Sverrir, þá gæti eitt rangt orð af
minni hálfu ekki bara skaðað hann
heldur einnig bankann. Af þeim sök-
um fann ég til þessarar ábyrgðar og
reyndi að passa mig eins og ég gat. Ég
er mannlegur og get gert mín mistök
en ég hef alltaf haft þá reglu við erfið-
ar aðstæður að hlusta á aðra. Ég á
mína ráðgjafa á öllum sviðum og leita
til þeirra. Það er mikil hjálp í því. Ég
er ekki fullkominn, langt því frá, en
hef þá auðmýkt i mér - og hef alltaf
haft - að leita til fólks sem veit betur
en ég. Ef maður gerir það þá eru
minni líkur á því að maður geri vit-
leysu,“ segir Helgi.
Byijaði sem múrari
Frá bankamálum skulum við víkja
okkur að persónunni Helga Sigurði
Guðmundssyni. Hann er fæddur í
Reykjavík, elstur fimm systkina og
ólst þar upp í Smáíbúðahverfinu. Að
lokinni hefðbrmdinni skólagöngu fór
hann að læra múraraiðn. Skyldi hann
hafa átt sér þann draum í æsku að
verða múrari?
„Ég skal segja þér það,“ segir Helgi
og léttir greinilega að fá að tala um
eitthvað annað en bankamál, „að á
þessum tima komst lítið annað að hjá
ungum mönnum í Smáíbúðahverfinu
en að eignast konu og böm. Fara að
byggja og helst af öllu að verða iðnað-
armaður. Á þessum tíma, um 1965,
hafði borgin risið hratt og enn nóg að
gera. Ég lærði múraraiðn, tekjumar
vom góðar og ég fór ungur að byggja.
Síðan skellur á atvinnuleysi í grein-
inni þremur árum seinna og enga
vinnu að hafa lengur hjá meistaran-
um mínum. Eitthvað varð að gera,
ég nýbúinn að byggja hús, kominn
með konu og eitt barn,“ segir Helgi
sem er kvæntur Sigrúnu Sjöfn
Helgadóttur og eiga þau þrjú böm.
Nóttín sem Geirfinnur hvarf
Sem atvinnulaus múrari sótti
hann um starf lögreglumanns á
Keflavíkurflugvelli. Þetta var árið
1969. Alls sóttu 100 manns um fjór-
ar stöður lögreglumanna og Helgi
var einn þeirra sem vom ráðnir.
Við tók nám í Lögregluskóla rík-
isins sem hann lauk 1971. Næstu
árin, eða alveg til 1982, var Helgi
lögreglumaður, lengst af í Kefla-
vík. Hann segir þennan tíma hafa
mótað sig verulega. Þetta voru um-
brotatímar og hann kom nálægt rann
sóknum nokkurra erfiðra sakamála
m.a. Guðmundar- og Geirfinnsmál
anna.
„Ég man alltaf eftir því að ég
var á vakt í Keflavík þessa
nótt sem Geirfinnur á að
hafa horfið. Af þvi að
þetta varð þekkt sakamál
hef ég mörgum sinnum
farið í huganum í gegn-
um þessa nótt. Lögreglu-
stöðin í Keflavík var þá
Helgi er í bænahópi sem kemur saman á hverjum föstudagsmorgni. Við fengum að mynda hópinn áður en bæna-
stundin hófst í gærmorgun. Frá vinstri á myndinni eru sr. Friðrik Schram, prestur í Kristskirkju, Ómar Kristjánsson,
framkvæmdastjóri markaössviðs Leifsstöövar, Jónas Gíslason, fyrrum vígslubiskup, Kristján Þorgeirsson, for-
stöðumaður Skálatúnsheimilisins, Helgi, sr. Þórsteinn Ragnarsson, forstjóri Kirkjugarða Reykjavíkur, og sr. Gísli
Jónasson, prestur í Breiöhoitssókn. DV-mynd S
„Ekki núna,“ segir Helgi og glottir,
„en þegar ég var sem mest í borgar-
málunum langaði mig til að spreyta
mig á þingi. Ég hef ákveðnar skoðan-
ir og er tilbúinn að fylgja þeim eftir. 1
eðli mínu er ég baráttumaður en ég
hef ekkert hugsað þetta meira. Ég hef
verið í góðri vinnu og þingmanns-
starfið er bara þannig borgað að mað-
ur hugsar sig tvisvar um. Því miður
eru þingmenn á allt of lágum launrnn.
Annars getm- maður ekkert útilokað í
þessum efnum. Eins og staðan er í dag
hef ég ekki
þing-
manns-
drauma. í Reykjavík eru góðir þing-
menn fyrir Framsóknarflokkinn sem
ég treysti mér ekki til að berjast
gegn.“
Boðið gott starf
Eftir samfellt starf sölustjóra í
tryggingunum í fjórtán ár liggur beint
við að spyrja Helga hvort hann langi
ekki til að breyta til. í einlægni segir
hann svo vera og upplýsir að honum
hafi nýlega verið boðið „gott starf'.
Hann sé á ákveðnum timamótum og
framtíðin að sumu leyti óviss.
„Það var haft samband við mig og
mér þótti vænt um það. Ég get ekki
sagt hvaða fýrirtæki þetta var en til-
boðið var áhugavert. Þetta var ekki
fýrirtæki sem hefur hag af því að hafa
mig sem bankaráðsformann. Þetta er
vel stætt fyrirtæki, sem ekki er einu
sinni í viðskiptum við Landsbankann,
sem vildi fá mig í mikið ábyrgðarstarf
vegna minnar kunnáttu í markaðs-
málum.“
Helgi hlær við spumingu blaða-
manns um hvort hann gæti hugsað
sér að verða bankastjóri. Það hafi
hann aldrei hugleitt, allra síst á síð-
ustu vikum!
Á kafi í trúmálum
Einhver áhugamál hlýtur maður-
inn að hafa og blaðamaður
kemst fljótlega að því að
það er fyrst og
fremst eitt sem
kemst að i
þeim
efnum,
þ.e.
trú-
mál.
Helgi
segist
nálægt Slippnum, þar sem Geirfinmn
á að hafa sést síðast, og í eftirlitsferð-
um okkar um svæðið urðum við
aldrei varir við neitt," segir Helgi sem
síðar meir tók þátt í víðtækri leit að
Geirfmni ásamt mörgum öðrum.
Helgi sá fram á það að hann vildi
ekki verða „gamall lögreglumaður".
Áriö 1982 fékk hann starf hjá Sam-
vinnutryggingum, fyrst við tjónaupp-
gjör.
„Fljótlega fann ég að sölu- og mark-
aðsmál áttu betur við mig. Ég vann
mig upp í að verða markaðsfulltrúi og
síðar sölustjóri. Ég hef unnið með
fjöldanum öllum af góðu fólki í trygg-
ingarbransanum og haft mikla
ánægju af starfinu."
Helgi hefur frá árinu 1968 verið
flokksbundinn framsóknarmaður.
Hann segist frá unga aldri hafa
haft áhuga á pólitík. Hann hafi
byrjað í Heimdalli, félagi ungra
sjálfstæðismanna, en fljótlega upp-
götvað að hann ætti ekki samleið
með þeim hópi manna og því sótt
um inngöngu í Framsóknarflokkinn.
Hann hefur gegnt fjölmörgum
trúnaðarstörfum fýrir flokkinn, m.a.
verið í framboði til borgarstjómar,
tekið þátt í prófkjöri og situr nú í
miðstjórninni. En skyldi hann aldrei
hafa átt sér þingmanns-
draum?