Dagblaðið Vísir - DV - 24.06.1999, Blaðsíða 12

12
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÓLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aðstoðarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverð 170 kr. m. vsk., Helgarblað 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaösins i stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Atvinnulaus Norður-Víkingur
Að mati Atlantshafsbandalagsins, varnarliðsins á
Keflavíkurvelli og ríkisstjómar íslands eru hryðjuverk
róttækra umhverfissinna einn alvarlegasti ófriður, sem
getur steðjað að íslendingum á næstunni. Þeir hafa sam-
einazt um heræfingu gegn þessum vágesti.
Róttækur utanríkisráðherra okkar kann að telja, að
siga þurfi varnarliðinu á þá tvo þriðju hluta þjóðarinn-
ar, sem eru andvígir uppistöðulóni á Eyjabökkum. Aðrir
telja líklegra, að vondu kallar heræfingarinnar séu ein-
hverjir á borð við Paul Watson í Sea Shepherd.
Við megum samt ekki gleyma, að þeir, sem sökktu
hvalbátum í Reykjavíkurhöfn, komu til landsins í far-
þegaflugi um Keflavíkurvöll. Við megum heldur ekki
gleyma, að Watson kom hingað sjálfur til að svara til
saka, en stjórnvöld höfðu þá ekki lengur áhuga.
Paul Watson er vandræðamaður, en hann getur seint
orðið óvinur þjóðarinnar númer eitt. Stjórnvöld hafa ját-
að það sjálf með því að vilja ekki halda honum í fangelsi.
Óvinir þjóðarinnar eru á allt öðrum stöðum í litrófinu og
allra sízt á róttæka umhverfiskantinum.
Ef ígildi Watsons á vegum ígildis Sea Shepherd vildi
vinna hryðjuverk hér á landi, er einfaldast fyrir
stjórnvöld að senda yfirlögregluþjóninn í Reykjavík til
að taka hann fastan. Sá er þrautþjálfaður í að taka úr
umferð ýmsa þá, sem veifa spjöldum á tyllidögum.
Ef yfirlögregluþjónninn í Reykjavík nægir ekki, má
senda sýslumanninn í Rangárþingi á vettvang, enda er
hann sérfræðingur í að ná upp vafasömum fánum, sem
róttækir umhverfissinnar hafa komið fyrir í uppistöðu-
lónum. Þar með ættum við að geta slakað okkur.
Heræfingin Norður-Víkingur á vegum Atlantshafs-
bandalagsins, varnarliðsins á Keflavíkurvelli og rikis-
stjórnar íslands lyktar hins vegar að krumpuðum rang-
hugmyndum um lífið og tilveruna. Hún sýnir, hvað at-
vinnulitlir herforingjar geta látið sér detta í hug.
íslandi stafar hætta af kjarnorkuslysum austur í Rúss-
landi, af eyðingu ozon-lagsins og hitabreytingum í and-
rúmsloftinu. íslandi stafar hætta af flutningi úrgangs-
efna með hafstraumum frá Sellafield og úr ruslahaugum
í hafinu frá úreltum kjarnorkuverum.
Öll sú hætta, sem fræðilega getur steðjað að íslandi á
næstu árum, stafar af aðgerðum róttækra stóriðjumanna
og herforingja víða um heim, en engin af aðgerðum rót-
tækra umhverfissinna. Þáttakendur Norður-Víkings
kunna engin ráð við raunverulegum hryðjuverkum.
Mikilvægt gæti verið að æfa viðbrögð við dauðum
fiski, sem flýtur upp um allan sjó vegna eiturefna í
straumum. Mikilvægt gæti verið að æfa viðbrögð við
stórflóðum á landi vegna skemmda á stíflugörðum af
völdum eldgosa, hraunrennslis og jarðskjálfta.
Janiver Solana, David Architzel og Halldór Ásgríms-
son eru ekki að æfa aðgerðir til að milda áhrif róttækra
umhverfishryðjuverka. Þvert á móti eru þeir að æfa
aðgerðir gegn ímyndaðri hættu af völdum þeirra, sem
vara okkur við hryðjuverkum gegn umhverfinu.
í bezta lagi er heræfingin Norður-Víkingur vandræða-
gangur atvinnulítilla og illa gefinna herforingja og í
versta lagi er hún yfirlýsing um illa krumpuð viðhorf til
lífsins og tilverunnar. Hvort tveggja er málsaðilum til
álitshnekkis, sem rétt er að hafa í flimtingum.
Miklu ódýrara og einfaldara er fyrir Janiver, David og
Halldór að fara til Kaliforníu og skiptast þar á vöktum
um að fylgjast með ferðum og hátterni Pauls.
Jónas Kristjánsson
FIMMTUDAGUR 24. JÚNÍ 1999
Það væri að bera í bakkafullan
lækinn að tíunda þær breytingar
sem átt hafa sér stað í þjóðfélag-
inu á síðustu árum. Hvaða skoð-
un sem við kunnum að hafa á
þeim breytingum er ljóst að ekki
verður aftur snúið til fyrri tíma
og mannskepnan á ekki annan
kost en aðlagast breyttum aðstæð-
um. Enn höfum við einungis séð
toppinn á ísjakanum ef svo má
segja, því breytingar á umgjörð
þjóðfélagsins eiga eftir að verða
hraðari og hraðari. í breytingum
felast bæði ógnir og tækifæri og
ekki er sjálfgefið að það séu þeir
stóru eða sterku sem verða ofan á
í þeirri uppstokkun sem nú á sér
stað. Þeir sem koma best út úr
Stjórnmálamenn hafa ekki sömu ítök og fyrrum, segir fyrrverandi þing-
maðurinn Gunnlaugur M. Sigmundsson í þessari grein. Þeir geta aðeins
fátt eitt aðhafst f atvinnuvanda Vestfjarða.
Atvinna, stjórnmál
og umrót tímans
umróti þjóðfélags-
breytinga eru þeir
sem hafa innsæi til
að sjá fyrir hvert
þjóðfelagið er að
þróast og skynja að
breytingum fylgja
ekki bara ógnir
heldur einnig tæki-
færi.
Stjórnmál í
breyttum heimi
Stjórnmálamenn
fera ekki varhluta
af brey tingum frek-
ar en aðrir. Fáum
blandast hugur um
að áhrif stjórn-
málamanna hafa
stórlega minnkað
frá því sem var fyr-
ir örfáum árum. Minnkandi völd
og áhrif stjómmálamanna eiga lít-
ið skylt við þá einstaklinga sem
þessum störfum gegna eins og
sumir vilja halda fram. Sami ein-
staklingur á stóli forsætisráð-
herra hefur t.d. langt í frá sömu
ítök í þjóðfélaginu
í dag og hann hafði
sem nýliði í emb-
ætti fyrir átta
árum. Það sem
gerst hefur er að
fjölmiðlar og fólkið
í landinu hafa
ákveðið nýjar leik-
reglur og stjórn-
málamönnum líðst
ekki lengur að
gera margt af því
sem talið var full-
komlega eðlilegt
fyrir örfáum árum. Sá stjórnmála-
maður er vandfundinn sem ekki
skynjar breytinguna þótt hún sé
feimnismál hjá mörgum.
Stjórnmálamenn og
atvinna á Þingeyri
Á Vestfjörðum er nú mikill
vandi í atvinnumálum vegna
rekstrarörðugleika Rauðsíðu hf.
og skyldra fyrirtækja. í janúar
1997 voru þingmenn og sveitar-
stjórnarmenn boðaðir á fjölmenn-
an fund á Þingeyri þar sem rædd-
ur var sá vandi sem þá
steðjaði að í atvinnu-
málum Þingeyringa.
Af hálfu allra þing-
manna kjördæmisins
var lögð á það áhersla
að þingmenn, sama
hvað þeir eru duglegir,
hafa mjög takmarkaða
möguleika til að hafa
áhrif á atvinnumál í
einstökum byggðarlög-
um. Þjóðfélagið er ein-
faldlega þannig í dag,
hvort sem mönnum
líkar betur eða verr, að
stjórnmálamenn hatá
ekki aðstæður til að
beita sértækum að-
gerðum. Það sem þing-
menn geta gert fyrir
umbjóðendur sína er
að standa vörð um að lagarammi
þjóðfélagsins mismuni ekki þegn-
unum. Hlutverk þingmanna er
einnig að leiðbeina einstaklingum
og fyrirtækjum að fóta sig í myrk-
um frumskógi laga, reglugerða og
skriffinnsku. Þingmenn hafa ekki
lengur aðstöðu til að koma með
störf og flestir vita og skilja að at-
vinna verður fyrst og fremst til
fyrir atorku og útsjónarsemi ein-
staklinga og fyrirtækja. Kjósend-
ur bæði á Vestfjöröum og annars
staðar verða að skilja að krafan
um að þingmenn kjördæmis
tryggi atvinnu í tilteknum byggð-
arlögum á sér ekki stoð í gildandi
leikreglum. Þingmenn eiga hins
vegar þátt í að skapa atvinnulíf-
inu starfsaðstæður og því miður
eru núverandi aðstæður ekki hag-
stæðar vestfirsku atvinnulífi, þar
er því verk að vinna.
Það sama gildir um Clinton
Það er ekki einungis á íslandi
sem völd og áhrif stjórnmála-
manna hafa minnkað. Heimurinn
verður sífellt minni og svipaðar
þjóðfélagshræringar eiga sér stað
í flestum vestrænum ríkjum. Þeg-
ar Clinton var settur í embætti
sem forseti Bandaríkjanna í ann-
að sinn sagði hann í setningar-
ræðu sinni að hann gæti ekki
leyst vandamál bandarísku þjóð-
arinnar en hins vegar gæti hann
reynt að skapa þær aðstæður að
fólk gæti sjálft leyst þau vanda-
mál sem að steðja. Þessi orð hins
bandaríska forseta lýsa vel stöðu
og hlutverki stjórnmálamanna á
Vesturlöndum í dag. Okkur sem
starfað höfum í stjórnmálum hef-
ur mörgum hverjum þótt erfitt að
sætta okkur við breyttar aðstæð-
ur og minnkandi völd en það er
nú einu sinni þjóðin sjálf sem hef-
ur ákveðið að hafa þetta svona og
við þann dómara verður ekki
deilt. Með sama hætti verður al-
menningur að skilja að kröfunni
um minnkandi afskipti stjórn-
málamanna af daglegu lífi lands-
manna fylgir að sértækar að-
gerðir stjórnmálamanna leggjast
af. Þótt þingmenn Vestfjarða geti
ekki einir frekar en aðrir stjórn-
málamenn leyst atvinnuvanda
einstakra byggðarlaga hljóta
þeir að einbeita sér að þvi að
vinna því máli skilning meðal
þjóðarinnar að það er sanngirn-
ismál að íbúar og atvinnulíf í
dreifbýli fái búið við sömu skil-
yrði til sjálfsbjargar og aðrir
landsmenn. Sú vinna verður löng
og ströng því víðsýni og umburð-
arlyndi hefur ekki vaxið í þjóðfé-
laginu í takt við aðrar breytingar.
Fyrirtæki á Vestfjörðum sem og á
öðrum stöðum landsins verða
hins vegar að vera rekin á ábyrgð
þeirra sem til þeirra verka éru
ráðnir. Ábyrgð á því sem miður
fer í einstökum fyrirtækjum verð-
ur ekki með sanngirni velt yfir á
þingmenn.
Gunnlaugur M. Sigmundsson
Kjallarinn
Gunnlaugur M.
Sigmundsson
fyrrverandi
alþingismaður
„Sami einstaklingur á stóli for-
sætisráðherra hefur t.d. langt í
frá sömu ítök í þjóðfélaginu í
dag og hann hafði sem nýliði í
embætti fyrir átta árum. Það
sem gerst hefur er að fjölmiðlar
og fólkið í landinu hafa ákveðið
nýjar leikreglur.“
Skoðanir annarra
Fiskiskip og tannlæknastóll
„Fiskiskip eru aðeins verkfæri, sem eiga ekki að
fylgja nein sérréttindi fremur en öðrum tækjum og
tólum. Ekki eru réttindi til tannlækninga bundin við
tannlæknastól þótt slíkt tæki sé hverjum tannlækni
nauðsynlegt svo eitthvað sé nefnt. Sá maður, sem
fengið hefur menntun og réttindi til tannlækninga
kaupir einfaldlega þau tæki og áhöld sem henta hon-
um best. Með því að binda eign á fiskveiðikvóta við
tiltekið fiskiskip er fjöldi þeirra íslendinga sem slíka
eign getur eignast takmarkaður mjög mikið.“
Jóhann J. Ólafsson, stórkaupmaöur og lýðveldis-
sinni, í grein um algjörlega frjálst framsal veiðiheim-
ilda í Mbl.
Illindin í starfi Mýrarhúsaskóla
„Skólastarf á að miðast við þarfir nemenda, ekki
réttindi einhverra kennara eða skólastjómenda.
Skólastarf getur hins vegar ekki orðið farsælt ef
kennurum og skólastjómendum eru ekki tryggð
ákveðin réttindi og ákveðið starfsöryggi. Hér þarf
því að koma til mikil jafnvægislist, þar sem góðir og
duglegir kennarar og skólastjórnendur ná að
blómstra, en hinir finna sér í friði annað skip og
fóruneyti sem hentar þeim betur. Svo virðist sem
þetta jafnvægi hafi því miður ekki fundist í deilunni
um uppsagnir skólastjórnenda í Mýrarhúsaskóla.
Enda illindi komin í málið sem hæglega geta eitrað
út frá sér.“
Birgir Guðmundsson í forystugrein Dags i gær.
Halldór skoði sig um á Balkanskaga
„Að lokum skora ég á Halldór Ásgrímsson utan-
ríkisráðherra að skreppa til Balkanskaga og njóta
nýlegra jarðávaxta, drekka jarðvegsvatn og hafa
heim með sér örlítinn moldarköggul frá nýupp-
sprengdu svæöi til að setja í matjurtagarðinn sinn,
hann gæti jafnvel haft með sér aukapoka og gefið
forsætisráðherranum og fleiri eðalmarkskálkum
landsins sem hrópað hafa: sprengið, sprengið, drep-
ið helvitin!"
Birna Þórðardóttir í Morgunblaðinu í gær.