Dagblaðið Vísir - DV - 09.10.1999, Blaðsíða 18

LAUGARDAGUR 9. OKTÓBER 1999
fólk
—
Ingólfur í Vesturröst setur lesendur inn í rjúpnaveiði sem hefst 15. október:
Græjusport sem hentar vel
fyrir marga íslendinga
- skotveiði snýst ekki bara um að standa og skjóta
Rjúpnaveiði hefur um langt
skeið fylgt íslensku þjóðinni og er
nokkuð algengt að rjúpur séu á
jólamatseðli landsmanna. Hið ár-
lega rjúpnaveiðitímabil hefst 15.
október og má búast við að skot-
veiðimenn dusti rykið af byssun-
um og búi sig undir að skjóta í
jólamatinn. Við ákváðum að
kynna okkur hvað þarf til að vera
rjúpnaskytta og ræddum í því
skyni við Ingólf Kolbeinsson, eig-
anda og framkvæmda-
stjóra veiði-
verslunar-
innai- Vest-
urröst.
Ingólfur Ci
sjálfur
skotveiði-
maður og
hefur verið
síðan hann
fékk byssu-
leyfið fyrir
rúmum 13 árum.
liggur að baki því að fara í skot-
veiðitúr?
„Undirbúntngur fyrir skotveiði-
túr er þó nokkuð mikill, sérstak-
lega fyrir gæsaveiði. Þá þarf fyrst
að athuga hvort það sé nokkur
fugl á svæðinu sem maður ætlar
að fara á. Menn þurfa að fá leyfi
hjá landeiganda og vera í góðu
samstarfi við hann, það er
lykilatriði.
stilla rétt upp o.s.frv. Rjúpnaveið-
in fer aftur á móti mikið til fram á
afréttum utan eignarlanda en
einnig þó líka inni á eignarlönd-
inn þar sem kjarr er.“
Er þá meiri undirbúningur fyrir
gæsaveið-
varla annað í dag en útivistarfatn-
að úr öndunarefni. Mjög margir
eiga einhveija flík þannig að það
þarf ekki endilega að kaupa ein-
hvern sérstakan jakka. Góðir
ert alltaf öruggur. Frá því ég fékk
mér fyrst GPS-tæki hef ég lent í
þessum aðstæðum og kynnst nyt-
semi tækisins.
bara a mikilli vfirferð
Er mikill undirbúningur sem
Þá
þarf
að
ganga vel um því þetta
snýst mikið um að vera í góðu
sambandi við landeigendur, sér-
staklega í gæsaveiðinni þar sem
þetta er mikið inni á eignarlönd-
um. Svo er ýmislegt sem fylgir
eins og að vakna um miðja nótt
áður en gæsin fer að fljúga, en hún
fer af stað í birtingu. Það getur
tekið góðan klukkutíma að koma
sér fyrir, stilla upp gervigæsum,
finna út hvar hún hefur verið,
Remington-skotin henta vei til rjúpnaveiða.
Mörgum finnst hentugt að hafa sjónauka með á rjúpnaveiðar. Sierra Tasco,
8x30, vatnsheldur. DV-myndir E.ÓI.
ina?
„Já, ef það á að verða einhver
árangur þá þarf maður að undir-
búa það betur og vera á réttum
stað á réttum tíma. Rjúpnaveiðin
fer meira eftir veðri og vindum,
snjóalögum og þess háttar. Ef gæs
er í túni einn daginn er mjög lík-
legt að hún komi í sama tún dag-
inn eftir svo fremi sem allar að-
stæður séu óbreyttar. Það er aftur
á móti ekkert hægt að reikna neitt
út með rjúpuna, það getur verið
mikið af henni einn daginn en svo
getrn- hún verið horfin af stórum
svæðum daginn eftir. Þannig að
maður bara fer og allt verður að
koma í ljós. Það er því hægt að
kortleggja gæsina aðeins meira.
Rjúpnaveiðar byggja því oft bara á
mikilli yfirferð, þetta er mikið
labb og fjallgöngur og maður er á
ferðinni frá birtingu og allan dag-
inn ef maður nennir eða getur og
þvi er mjög gott að vera í góðu
formi.“
Magnveiði hefur minnkað
mikið á undanförnum árum
Hvað er venjan að menn veiði
mikið?
„Það er mjög erfitt að nefna ein-
hveija tölu, sumir eru bara að fara
til að ná í nokkra fugla, bara fyrir
sig og sína til að eiga í matinn fyr-
ir veturinn. Aðrir reyna að ná
mjög miklu. Þessi magnveiði svo-
kallaða er samt alltaf að minnka,
enda er erfiðara að fá margar gæs-
ir í dag heldur en var fyrir
nokkrum árum. Það eru fleiri sem
eru að skjóta og því er ekki hægt
að velja úr eins mörgum stöðum.
Magnveiði hefur sérstaklega
minnkað á rjúpu enda er lítið upp
úr því að hafa að selja hana. Menn
geta gengið í tvo daga án þess að fá
neitt en fengið svo mikið þriðja
daginn. Miðað við vinnuna sem
liggur að baki því að ná sér í
ijúpu, þá er miklu ódýrara að
kaupa hana. En þetta snýst náttúr-
lega ekki um það því þetta er auð-
vitað sport. Sportið er líka útbún-
aðurinn, undirbúningurinn, úti-
veran og labbið. Skotveiði er ekki
bara að standa og skjóta."
Góðir gönguskór mikilvæjg-
ir þegar kemur að búnaði
Ef ég væri að fara að byrja að
skjóta núna, hvað myndi kosta fyr-
ir mig að galla mig upp?
„Einstaklingur sem er að byrja
rjúpnaveiðar getur náttúrlega
fengið sér einhleypu sem kostar
tæpar tíu þúsund krónur. í raun
og veru er byssan ódýrari en allur
hlífðarútbúnaðurinn. Fatnaðurinn
er mikið atriði og fólk kaupir
Fabarm
Gamma Lux
tvíhleypa, (undir/yfir)
með skiptanlegum þrengingum, 1
gikk og útkösturum.
skór og legghlífar eru mjög
stórt atriði því að vera
blautur í fæturna er bara
varla hægt. Þegar kemur að
skónum þarf að passa að
velja ekki einhverja tísku-
gönguskó eða sportgöngu-
skó sem eru venjulega úr
mörgum samsettum efnum,
kannski út næloni og leðri
og fíberefnum. Það er bara
alltaf sama reynslan með
þetta og þeir sem selja þessa
skó finna það. Það er því
þannig að skór sem eru al-
veg úr leðri með grófum
sóla og fáum saumúm er
það sem dugar. Álagið á
skóna er gífurlegt því menn
eru kannski að labba í átta
tíma eða lengur í allavega
landslagi eins og hrauni og
grjóti.“
Allur er varinn góður
Reyna menn ekki að hafa
eins lítinn farangur og
mögulegt er með sér á veið-
ar?
„Jú, útbúnaðurinn er alls
ekki þungur. Það er náttúr-
lega misjafnt hvað menn
vilja hafa mikið af skotum
með sér því skot eru þung.
í sambandi við drykkjar-
föng og annað þá eru sum-
ir bara með tóma flösku eða
brúsa ef þeir eru á þannig
landi að lækir finnist. Þá
eru þeir kannski með orku-
gostöflur til að setja í
drykkina sem er mjög
sniðugt. Svo er náttúrlega
bakpokinn eða rjúpnavesti
sem er eiginlega sniðugri
kostur að því leytinu að
unnt er að jafna þyngdina
að aftan og framan. Þá geta
menn sett bráðina og útbún-
aðinn að framan og aftan og
þá er þægilegra að ganga.
Okkur skotveiðimönnum
finnst best að vera I vesti og þau
eru ekki svo dýr, kosta frá 6900
upp í 11.900. Svo er það sem er
mikið atriði en fer ekki mikið
fyrir og það er áttaviti og GPS-
staðsetningartæki. Staðsetningar-
tækið er einfalt í notkun, þ.e. ef
menn eru búnir að lesa leiðbein-
ingarnar eða fara á kvöldnám-
skeið, og er mjög nytsamlegt og
eins er gaman að hafa þaö með-
ferðis. Maður er líka mjög öruggur
ef GPS-tækið er með í for því ef
maður lendir í þoku eða blindhríð
er maður alltaf með nákvæma
staðsetningu á bílinn eða þann
stað sem lagt var upp frá. Maður
er með fjarlægðina upp á metra og
alltaf beina stefnu þannig að mað-
ur þarf ekkert að hræöast, maður
Skotveið-
inni fylgir sem sagt ýmis aukabún-
aður en þetta er svona græjusport
og hentar ágætlega fyrir marga ís-
lendinga.“
Tvíhleypan oft talin
hentugasta byssan
En við megum ekki gleyma að-
almálinu, byssimni:
„Skotveiðimenn eru með allar
gerðir af byssum þegar þeir fara
á rjúpnaveiðar. Menn eru með
einhleypur og tvihleypur, pumpu
eða hálfsjálfvirka byssu. Það er
náttúrlega sama skotið úr þeim
öllum en hentugasta byssan er
oft talin vera tvíhleypan. Ástæð-
an fyrir því er sú að hún er ein-
löldust og það eru mjög litlar lík-
ur á því að tvíhleypa klikki eitt-
hvað. Verkið er einfalt og það er
mjög ólíklegt að eitthvað frjósi
eða bili í henni. Það eru þó
fleiri með pumpur og hálf-
sjálfvirkar byssur í heild-
ina. Þetta er samt mjög
persónubundið. En það er
staðreynd að ef það er ein-
hver sjálfvirkni í byssun-
um þá eru meiri líkur á að
eitthvað fari úrskeiðis og
það er mjög hvimleitt ef
menn eru komnir upp á
fjöll með byssu sem þeir
geta ekki treyst. Stórt at-
riði eru svo skotin. Það
eru til skot í öllum verð-
flokkum en skot kosta ekki
mikið og eru eiginlega
minnsti kostnaðarliðurinn
við rjúpnaferðina vegna
þess að flestir eru bara að
fara að skjóta fyrir sig og
sína. En þetta þurfa að
vera skot sem virka eins
við allar aðstæður, hvort
sem það er frost, hiti eða
raki. Það eru til skotagerðir
sem þola illa frost og raka
og hægir það á hraðanum
og virkni púðursins."
i Farið að tíðkast
að hundar sáu
þjálfaðir til veið-
anna
Fara menn ein-
ir á skyttirí eða
fleiri saman?
„Það getur verið
allur gangur á
því. Stundum
hentar vel að
vera einn á
ferð en við
aðrar aðstæð-
ur getur
verið betra
að vera í
pörum.
Það hef-
ur hins
| vegar
^ verið