Dagblaðið Vísir - DV - 11.10.1999, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 11. OKTÓBER 1999
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aöstoöarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aösent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl viö þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Frábær frammistaða
Frammistaða íslenska landsliðsins í undankeppni Evr-
ópukeppni landsliða í knattspyrnu hefur farið langt fram
úr öllum vonum og raunhæfum væntingum. Fyrir rúmu
ári var það fjarlægur draumur að íslenska landsliðið
gæti veitt bestu liðum heims mótspyrnu. Enginn, nema
þá Guðjón Þórðarson landsliðsþjálfari, hafði trú á því að
ísland gæti staðið upp í hárinu á heimsmeisturum
Frakka í knattspyrnu.
Fyrir rúmu ári sótti franska landsliðið, þá nýkrýndir
heimsmeistarar í knattspyrnu, okkur íslendinga heim.
Þá var tónninn gefinn fyrir framhaldið. Jafntefli við
heimsmeistarana vakti athygli um allan heim meðal
áhugamanna í knattspyrnu. Framhaldið þekkja allir og
nú á laugardag var stór dagur í sögu íslenskrar knatt-
spyrnu þegar íslenska landsliðið tapaði naumlega fyrir
heimsmeisturunum á Stade de France, heimavelli
Frakka. íslendingar sýndu gífurlegan skapstyrk í leikn-
um þegar þeir jöfnuðu leikinn eftir að hafa verið tveim-
ur mörkum undir í hálfleik. Það eru ekki mörg lið í
heiminum sem búa yfir þeim vilja sem þarf til að jafna
leik gegn Frökkum á heimavelli fyrir framan 80 þúsund
áhorfendur.
Guðjón Þórðarson landsliðsþjálfari hefur unnið þrek-
virki með íslenska landsliðið. Árangurinn fyllir hvern
þann íslending sem hefur áhuga á íþróttum stolti. Nú er
svo komið að engin þjóð getur gengið að íslenska liðinu
sem gefna veiði. Hver hefði trúað því fyrir nokkrum
mánuðum?
Miklar breytingar hafa orðið á umhverfi íslenskra
knattspyrnumanna á undanförnum árum. Margir hafa
borið gæfu til þess að komast í atvinnumennsku í öðrum
löndum og þess sést stað í landsliðinu. íslensk knatt-
spyrnulið hafa til skamms tíma verið vanmáttug að
mæta þessari sókn. Þau hafa ekki haft fjárhagslegt bol-
magn til að keppa við erlend lið né getað boðið upp á
sambærilega aðstöðu og best gerist.
Hlutafélagavæðing tveggja knattspyrnufélaga, Fram og
KR, er merki um þá nýju hugsun og starfshætti sem eru
að ryðja sér til rúms hér á landi. Félögin stóðu ekki eins
að hlutafélagavæðingunni en hugmyndafræðin er sú
sama. Hvernig þessum tveimur rótgrónu félögum tekst
til getur haft veruleg áhrif á þróun íslenskrar knatt-
spyrnu á komandi árum. Líklegt er að fleiri félög fylgi í
fótspor þeirra, ekki síst ÍA og ÍBV, sem standa styrkum
fótum á knattspymusviðinu.
Staðreyndin er sú að íslensk íþróttafélög verða að vera
samkeppnisfær við erlend félög, ekki síst á Norðurlönd-
unum. Auðvitað er óraunhæft að ætla að hægt sé að
keppa við stærstu félagslið heims, enda kannski ekki
æskilegt.
Framtíð Guðjóns Þórðarsonar sem þjálfara íslenska
landsliðsins er óljós enda hefur árangur hans vakið
mikla athygli og ætla má að erlend félagslið hafi áhuga á
að fá hann í sínar raðir. Samkvæmt upplýsingum Egg-
erts' Magnússonar hefur Knattspyrnusamband íslands
ekki fjárhagslega burði til að keppa við erlend félög um
Guðjón. Það segir margt um stöðuna hér á landi að ekki
sé hægt að bjóða landsliðsþjálfara sem komið hefur ís-
landi á kortið sambærileg laun og einhver erlend félags-
lið.
En hvað svo sem framtíðin ber í skauti sér fyrir Guð-
jón Þórðarson ber að óska honum og landsliðinu öllu til
hamingju með frábæra frammistöðu.
Óli Björn Kárason
„Það er athyglisvert þegar ekkert samband virðist milli hagnaðar og verðs hlutabréfanna" segir Guðmundur
m.a. í grein sinni í dag um hlutabréf og hækkandi gengi þeirra. - Pælt í verðbréfamarkaðinum á Netinu.
Loft í hluta-
bréfamarkaði
inn gerir einkum að
umræðuefni hin svo-
nefndu netfyrirtæki
og hugbúnaðarfyrir-
tæki. Athygli vekur
að mörg slík fyrirtæki
sem búa við stöðugt
hækkandi verð á
hlutabréfum sínum
hafa aldrei skilað
hagnaði. Verð bréf-
anna virðist byggiast
á spá um framtíðina,
framtíðarþróun og
vöxt fyrirtækjanna. -
Það er athyglisvert
þegar ekkert samband
virðist milli hagnaðar
og verðs hlutabréf-
anna.
Sérfræðingar segja að
„Athygli vekur að mörg slík fyrir-
tæki sem búa við stöðugt hækk-
andi verð á hlutabréfum sínum
hafa aldrei skilað hagnaði. Verð
bréfanna virðist byggjast á spá
um framtíðina, framtíðarþróun
og vöxt fyrirtækjanna.“
Kjallarinn
Guðmundur G.
Þórarinsson
verkfræðingur
Hiutabréfamarkað-
urinn hefur þróast
hratt hér á landi.
Starfsemi bankanna
hefur verið að taka
nýja stefnu undan-
farið. Auk hefðbund-
innar útlánastarf-
semi hafa hankar og
sparisjóðir í auknum
mæli haslað sér völl
á verðbréfamarkaði.
Saman hafa bankar
undir forystu FBA
keypt hlutabréf
deCODE Genetics er-
lendis og flytja inn á
markaðinn hér og
selja og Búnaðar-
bankinn keypti stór-
an hlut í flugfélaginu
Atlanta. Þátttaka
sparisjóðanna í við-
skiptum með hluta-
bréf í FBA hefur ver-
ið til umræðu í fjöl-
miðlum að undan-
förnu og þannig
mætti lengi telja.
Hin hefðbundna út-
lánastarfsemi heldur
áfram en verðbréfa-
viðskipti skipa
stöðugt hærri sess.
Mér virðist FBA hafa átt frum-
kvæði aö þessari þróun. Fyrirtæki
eru sameinuð, sett á verðbréfa-
markað og hlutabréf hækka í
verði. Margir spyrja sig hve mikill
efniviður sé í þessum hækkunum.
Netfyrirtæki - hugbúnaðar-
fyrirtæki
Hagfræðingurinn Jeffrey Sachs
hefur að undanförnu ritað greinar
þar sem hann lýsir ótta sínum við
að hátt verð hlutabréfa í Banda-
ríkjunum byggist að hluta á lofti
og spyr sig hvað muni gerast þeg-
ar það kemur í ljós. Hagfræðingur-
gróft séð megi, sem þumalfmgurs-
regla, meta fyrirtæki að verðmæti
20 x árshagnaður. Netfyrirtækin
eru sum metin á 200 x hagnaður
eða, sem fyrr segir, hátt og vax-
andi verðmat þótt.aldrei hafi verið
skilað hagnaði. Fyrirtækið
Amazon er stundum nefnt sem
dæmi: tap 0,1 bn $ , verðmæti 21
bn $. Fyrirtækið þyrfti að skila um
1 bn$ hagnaði á ári til að standa
undir reglunni 20 x hagnaður.
Ráð frá Harvard.
Sagt er að Bandarikjamaður
einn hafi verið staddur við höfn-
ina í litlu sjávarþorpi í Mexíkó.
Hann sá lítinn bát koma inn. Einn
maður var um borð og margir
stórir túnfiskar. Bandaríkjamað-
urinn spurði fiskimanninn hve
lengi hann hefði verið að veiða
þetta. Smástund var svarið. Af
hverju veiddh- þú þá ekki meira?
Ég hef ekkert að gera við meira,
sagði fiskimaðurinn, þetta nægir
fjölskyldu minni vel. Hvað gerir
þú þá við tímann? Ég lifi góðu lífi,
sagði fiskimaðurinn. Ég sef fram
eftir á morgnana, fiska dálítið,
leik mér við börnin mín, tek
„siesta“ með konunni, rölti niður í
þorpið á kvöldin og fæ mér vínglas
og leik á gítar með vinum mínum.
Ég get gefið þér góð ráð sagði
Bandaríkjamaðurinn. Ég er með
MBA frá Harvard. Þú átt að veiða
meira. Þá færð þú meiri afla og
getur keypt þér stærri bát og þá
veiðir þú enn meira. Síðan getur
þú keypt heilan flota af bátum og
þá ert þú ekki lengur háður því að
selja gegnum milliliði en getur
verslað beint við verksmiðjurnar,
sett upp verksmiðjur og jafnvel
ráðið markaðnum. Þá getur þú
ekki búið hér lengur en flytur til
stórborgar eins og t.d. New York.
Hvað tekur þetta langan tíma?
spurði fiskimaðurinn. Svona
20-25 ár. En hvað svo? spurði fiski-
maðurinn- Þá kemur stóra stund-
in. Þú breytir fyrirtækinu í hluta-
félag og ferð á verðbréfamarkað og
selur og stendur uppi með margar
milljónir dollara. - Já, sagði fiski-
maðurinn, en hvað svo? Banda-
ríkjamaðurinn varð dálítið hugsi
en sagði síðan: Þá flytur þú í lítið
fiskiþorp, sefur fram eftir á
morgnana, fiskar dálítið, leikur
við þörnin, tekur „siesta" með
konunni, röltir á kvöldin-niður í
þorpið og færð þér vínglas og leik-
ur á gítar með vinum þínum.
Guðmundur G. Þórarinsson
Skoðanir annarra
Staða skattgreiðenda
„í skattakafla íjárlagafrumvarpsins vantar mikil-
vægt atriði, sem ráðgjafanefndin þarf að taka upp.
En það er veik staða skattgreiðenda gagnvart skatt-
yfirvöldum. Fjölmörg dæmi hafa verið nefnd í opin-
berri umræðu síðustu missera í þessum efnum, nú
síðast vegna skattlagningar slysa- og örorkubóta aft-
ur í tímann. Rétt er að minna fjármálaráðherra og
ráðgjafa hans á, að forsætisráðherra hefur lýst því
yfir, að nauðsynlegt sé að styrkja stöðu skattgreið-
anda gagnvart skattyfirvöldum með því að skipa
þeim sérstakan umboðsmann."
Úr forystugrein Mbl. 8. okt.
Átak fyrir aldraða
„Það er vegna ályktunar og áskorunar Sameinuðu
þjóðanna að flestar ríkisstjórnir aðildarríkja sam-
takanna hafa stofnað til sérstakrar umræðu um mál-
efni eldri borgara á árinu 1999. Ári aldraðra ... Og
þótt við séum ein af ríkustu þjóðum í veröldinni þá
eyðum við samt sem áður um það bil tvisvar sinn-
um minni fjármunum af almannafé miðað við verga
landsframleiðslu, í kostnað við þarfir aldraðra held-
ur en grannþjóðir okkar gera, sem við berum okkur
helst saman við. Það er því auðsætt að við getum
gert betur. Við þurfum líka að gera betur en hingað
til... Og það þarf að hvetja til jákvæðni og virkni um
þetta, bæði í okkar hópi, aldraðra, og af hálfu stjórn-
málamanna."
Benedikt Davíðsson, form. Landssambands eldri
borgara, í Degi 8. okt.
Skólinn byrjar of snemma
„Hvers vegna reynum við ekki að láta grunnskól-
ana byrja um kl. 9? Við getum haft það þannig að
kennarar séu komnir i skólana kl. 8 Þeir færu þá að
undirbúa kennslustofurnar og gætu börn þeirra for-
eldra, sem byrja að vinna kl. 8, komið í gæslu, en
betra væri ef vinnutími foreldra yngri barna væri
sveigjanlegur og þá þyrftu börnin ekki að mæta eins
snemma ... Álagið í umferðinni á morgnana mjmdi
væntanlega minnka og lengd gæslu hjá börnum jafn-
ast... Þetta fyrirkomulag myndi lengja svefn margra
um klukkustund á morgnana. Það er einnig orðið
bjartara kl. 9 og frekar hægt að senda börnin gang-
andi í skólann en mörg þurfa meiri hreyfingu."
Ásdís Ólafsdóttir kennari, í Mbl. 8. okt.