Dagblaðið Vísir - DV - 26.11.1999, Blaðsíða 6

6
FÖSTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1999
Neytendur
^ Jólunum fylgir aukin neysla sætinda og sykurs:
Astæður og úrbæt-
ur gegn sykurfíkn
Margir finna stundum fyrir alveg
óbærilegri löngun í sykur og þá
e.t.v. sérstaklega í súkkulaði. Jafn-
vel þeir sem passa vel upp á matar-
æðið, ætla sér aö grennast eða mega
alls ekki fitna láta undan löngun-
inni ef þörfin er mjög sterk. Á eftir
fylgir oft heifarlegt samviskubit en
löngunin í sykur hefur þá verið
mettuð, að minnsta kosti í bili. Nú
þegar jólin nálgast verða freist-
ingar sykurfíklanna enn fleiri en
áður og því er e.t.v. rétt að huga
að úrbótum gegn þessari fikn.
Líklega finna mun fleiri konur
fyrir þessari sterku löngun af og til
heldur en karlar. Ástæðumar fyrir
sykurfikninni geta verið margvís-
legar, s.s. aö viðkomandi þjáist af
lágum blóðsykri eða hann skorti
einhver bætiefni eða
vítamín.
Tengist tíðahringnum
Margar konur eru sér-
staklega veikar í alls kyns
sætindi og þar á meðal
súkkulaði vikuna fyrir
blæðingar.
í sumum tiifellum stafar
sykurþörfm frekar af and-
legum ástæðum en líkamleg-
um. Hormónabreytingar
valda skapsveiflum og tilfinn-
inganæmi og þá er ráð margra
að leita huggunar í sælgæti eða öðr-
um sætindum.
Önnur skýring er hins vegar sú
að sumar konur þurfa einfaldlega
allt að 500 fleiri hitaeiningar á dag
vikuna fyrir tíöir. Eins og allir vita
er sykur bara hrein orka og þegar
orkuna vantar og þreytan segir til
sín er oft freistandi að fá fljóttekna
orku úr sætindum.
Sókn í sykur getur einnig bent til
þess að mataræðið sé ekki nógu gott
og viðkomandi vanti einhver nær-
ingarefni eða vítamín.
Margar konur sem hafa átt við
sykurfikn að stríða, sérstaklega vik-
una fyrir blæðingar, finna fyrir
minni sætindalöngun ef þær taka B-
vítamín og kalk reglulega.
Ráð og úrbætur
Eins og sumir eru haidnir áfeng-
isfikn eru aðrir haldnir
sykurfikn. Fíknin
stafar fyrst og
fremst af þeirri
góðu andlegu og
líkamlegu til-
finningu sem
sætindin leysa
úr læðingi hjá
sykurfiklun-
um.
það ekki út þarftu e.t.v. á hjálp
læknis eða næringarráðgjafa að
halda.
Þegar vinna skal bug á sykurfíkn
eða koma í veg fyrir hana er mikil-
vægt að borða reglulega og verða
aldrei mjög svangur. Ef þú sleppir
úr máltíð er lík-
legt að orkan
minnki og
þú freist-
ist til
að fá
þér
Mikil ásókn í sætindi er alls ekki óalgeng en ástæðurnar geta verið margvíslegar.
Ef þú verður aö byrja daginn á
þvi að fá þér eitthvað sætt eða til
þess að hafa stjóm á skapi þínu gæt-
ir þú verið sykurfikill.
Þá gæti verið ráö að sneiða hjá
sykri í nokkra daga og sjá hvemig
líkaminn bregst við. Ef þú heldur
fljóttekna orku, þ.e.a.s. sætindi. Að
minnsta kosti þrjár hollar máltíðir
á dag og e.t.v. hollt snakk eins og
ávextir eöa popp á milli mála eru
lykillinn að minni sykurfikn.
Rannsóknir hafa auk þess sýnt að
aðrir orkugjafar, eins og soðin hrís-
grjón, soðnar kartöflur og hveiti-
brauð, umbreytast hraðar í orku en
sykur. Kosturinn við að grípa til
þessara orkugjafa er sá að þeir inni-
halda, ólíkt sykrinum, trefjar,
vítamín og steinefni.
Einnig kemur regluleg hreyfing
oft í veg fyrir óbærilega sykurlöng-
un þar sem hún eykur insúlínsvör-
un líkamans og tryggir þar með rétt
blóðsykurmagn í líkamanum.
Auk þess er líkamsrækt góð fyrir
sjálfstraustið og sjálfsálitið og þegar
það vex verður þörfin fyrir að leita
sér huggunar í sætindum e.t.v. ekki
jafnsterk.
Dulbúinn sykur
Einnig er gott að lesa vel inni-
haldslýsingar á þeim matvörum
sem keyptar eru því sykur er
ekki endilega skráður sem „syk-
ur“ heldur getur hann verið i
dulargervi!
Hann getur verið dulbú-
inn sem glúkósi, hunang,
síróp, umbreyttur sykur,
tvísykra, maltósi eða syk-
urreyr.
Sumar fæðutegundir,
likt og morgunkom og
múslí, innihalda allt að
fjórar tegundir sykurs
þótt þær séu auglýstar
sem sykurlitlar heilsu-
vörur. Séu allar sykur-
tegundimar lagðar sam-
an getur sykurmagnið
orðið mjög hátt. Til við-
miðunar segja næring-
arfræðingar að ekki sé
æskilegt að 100 grömm
af morgunkomi eða
múslí innihaldi meira en 10 grömm
af sykri.
Þá er bara að ráðast gegn sykur-
fíkninni og leggja hana að velli.
-GLM
Girnileg frönsk eplaterta
Þessi girnilega franska eplaterta
er góð sem eftirréttur eða með
sunnudagskaífinu.
Uppskrift
4 msk. mjúkt smjör
3 msk. sykur
1 egg
1 bolli hveiti
örlítið salt
(ofan á kökuna)
6 msk. mjúkt smjör
1/2 bolli púðursykur
10 græn epli, flysjuð og skorin í
frekar þunnar sneiðar
þeyttur rjómi.
Aðferð
1) Til að búa til kökuna sjálfa er
smjörið og sykurinn hrært saman
þar til það er orðiö mjúkt. Hrærið
eggið saman við og bætið síðan
hveitinu og saltinu í og hrærið allt
saman í mjúkt deig. Hnoðið deigið
létt á hveiti stráðu borði og pakkiö
því síöan inn í plastfilmu og látið
þaö kólna í ísskáp í um eina
klukkustund.
2ÍÍS9. SUÐURNESJUM oPiðIaU
____ SÍMI 421 4888-421 5488 12~16'
Toyota 4Runner 3,0 turbo dísil, árg. '94,
ek. 110 þús., 33“ breyting, bsk., d-grænn.
Verð 1.800 þús.
2) Smyrjið kökumót að innan.
Bræðið 6 msk. af smjöri og hellið
ijórum þeirra strax út á mótið. Setj-
ið 1/3 af púðursykrinum út á, epla-
skífumar þar ofan á, afganginn af
púöursykrinum ofan á eplaskífum-
ar og penslið síðan allt með afgang-
inum af bráðna smjörinu.
3) Hitið ofninn í 180 gráður á
Celsíus og bakið eplaskifumar í
honum í um 15 mínútur eða þar til
botninn er orðinn karmellukennd-
ur.
4) Fletjið út deigið sem var í kæl-
inum þannig aö það verði aðeins
stærra en eplaskífumótið. Skeflið
deiginu ofan á eplaskífumar og lát-
ið endana á deiginu ná utan um
mótið.
5) Bakiö kökima í
um 20-25 mínútur eða
þar til deigið er orðið
gulbrúnt. Takið kök-
ima úr ofninum og lát-
ið hana kólna í um 5
minútur.
6) Setjið disk á hvolfi
ofan á kökirna og snú-
ið henni síðan við
þannig aö eplaskífum-
ar snúi upp. Berið kök-
ima fram með þeyttum
rjóma á meðan hún er
enn heit. -GLM
Þessi girnilega franska eplaterta er góð sem eftir-
réttur eða með sunnudagskaffinu.
Leiðretting NS
Eftirfarandi tilkynning var send
frá Neytendasamtökunum:
„Því miður urðu mannleg mistök
við fullvinnslu verðkönnunar [birt í
DV 25/11]. Þannig var í þremur til-
vikum slegið inn of hátt verð á kjöt-
vörum í Hagkaupi. Þessi mistök
breyta ekki röðun verslananna að
öðru leyti en að Hagkaupsverslan-
imar koma í þriðja lægsta sæti með
95,1 en Fjarðarkaup fara í fjórða
sæti með 95,5. Miðað er við meðal-
verðiö 100 í öllum verslununum í
könnuninni.
Neytendasamtökin biðjast vel-
virðingar á þessum leiöu mistökum.
Jóhannes Gunnarsson, formaður
Neytendasamtakanna"
Blómaráð
Ending afskorinna blóma
Skerið stilka afskorinna blóma
ávallt á ská með flugbeittinn hnífi
eða skærum
Skerið upp í endana á þykkum
stilkum áður en þeir eru settir i
vasa. Þannig á blómið auðveldara
með að sjúga í sig rakann.
Skerið stilkana í vatni. Þannig
er komið í veg fyrir að loftbólur
myndist sem hafa slæm áhrif á
vatns-
rennslið
inn í stilk-
inn.
Fjarlæg-
ið blöð
sem fara
undir /
vatnsborð- !'
ið. Rotn-
andi leifar
blaðanna hafa
eitrandi áhrif á
vatnið.
Aspirintöflur.
smápeningar og ísmolar
eru sagðir lengja líf ný-
afskorinna blóma.
Hvað sem því líður er
besta leiðin til varð-
veislu sú að blanda
saman 2 msk. af hvítu
ediki og 2 msk. af strá-
sykri í einn lítra af vatni. Edikið
hamlar vexti gerlagróðurs og syk-
urinn er góð næring fyrir blómin.
Setjið blómin í kælinn á kvöld-
in. Það eitt og sér getur tvöfaldað
líf afskorinna blóma.
, Blóm
**i'fLlifa lengur
ef þau eru
ekki mjög
mörg sam-
an í vasa.
Visnuð
-)blóm
, r. Til að lífga
$ ^ við visnuð
blóm er ráð að
skera í stilkinn
og setja hann í
heitt vatn. Látið
blómið síðan bíða
á dimmum stað þar til vatnið hef-
ur kólnað. Færið blómið þá yfir í
kalt vatn.
Fleira um blóm
Ef þú hefur einhvem tímann
lyktað af morgunfrú sem hefur stað-
ið í vasa í nokkra daga verður þú
líklega ánægður að heyra þessi bita-
stæðu tíðindi. Setjið 1 tsk. af sykri í
vatnið til að losna við óþefinn af
henni.
Nellikur standa lengur ef örlítið
af bórsýru er sett í vatnið.
Alið blágresi á kafflkorgi.
Setjið bréfþurrkur eða tusku í
botninn á vasanum ef blómin eru
leggjastutt.
Ef þú átt getnaðarvamarpiflur á
lausu skaltu leysa þær upp í vatni og
vökva fjólumar
með þvi.
Ef þú ætl-
ar að lengja
stilka á
stuttu blómi
er gott að stinga þeim í
drykkjarrör áður en
blómið er sett í vasa.
Setjið krónupen-
ing í vasann með
túlípönunum. Þá
standa þeir beinir og
opna sig ekki of mikið.
Vatn verður ekki skýjað i glæmm
vasa ef þú setur eina msk. af þvotta-
legi í hvem lítra af vatni.
Haldið stilklöngum blómum bein-
um í munnviðum vasa með því að
líma glært límband þvers og kmss
yfir opið. -GLM