Dagblaðið Vísir - DV - 02.05.2000, Síða 17

ÞRIÐJUDAGUR 2. MAÍ 2000
Menning
17
DV-MYND E.ÓL.
Einsöngvarar og Fóstbræöur á æfingu á Codex Calixtinus
Fóstbræöur skiluöu sínum hlut meö miklum sóma, kraftmiklir og þéttir, en mest mæddi þó á einsöngvurunum sex.
arra í umferðirmi
Messa heilags Jakobs
Borgin Santiago de Compostela á
Norðvestur-Spáni hefur verið vin-
sæll viðkomustaður pílagríma síðan
á miðöldum. Ástæðuna fyrir því er
að fmna í Codex Calixtinus sem er
einnig þekkt undir nafninu Bók
heilags Jakobs og var skrifuð á 12.
öld í Frakklandi. Handritið er
geymt í Dómkirkjunni í Santiago og
greinir meðal annars frá lifi og
kraftaverkum postulans Jakobs sem
stýrði trúboði á Spáni í lifanda lífi.
Þar segir einnig frá baráttu Karla-
magnúsar við að frelsa landið und-
an ofríki hinna íslömsku Mára, auk
þess sem það geymir leiðarvísi fyrir
pílagríma um hvemig þeir eigi að
koma sér til staðarins. Það er sem
sagt ein fyrsta túristahandbókin.
Handritið hefur mikið sögulegt og
tónlistarlegt gildi þar sem það er
læsilegt og heillegt og hefur að
geyma eitt elsta dæmi um fjölrödd-
un sem vitað er um. Okkar sam-
bærilega verk væru Þorlákstíðir en
handritið að þeim var ritað um
tveimur öldum seinna og ekki er
langt síðan einnig var pússað af því
rykið.
Tónlistin úr Codex Calixtinus
hljómaði í Hallgrímskirkju nú á
laugardaginn I samvinnu menning-
arborga Evrópu. Nokkrir pólskir
tónlistarfræðingar höfðu veg og
vanda af undirbúningi verksins en
fulltrúi íslands í verkefninu var
Karlakórinn Fóstbræður sem Árni
Harðarson hafði undirbúið og var
hann einnig stjórnandi verkefnisins
hér á landi. Mest mæddi þó á þeim
sex söngvurum sem hingað voru
komnir frá Póllandi og Frakklandi.
Allir eru þeir sérmenntaðir í flutn-
ingi gamallar tónlistar eins og auð-
heyrt var strax í upphafi tónleika
sem var afar magnað; virtist söngur-
inn berast frá altarinu eins og frá
öðrum heimi með hjálp hljómburð-
ar kirkjunnar.
Verkið er í 16 hlutum og tók rúm-
lega eina og hálfa klukkustund í ör-
uggum og glæsilegum flutningi.
Fóstbræður skiluðu sínum hlut með
miklum sóma, kraftmiklir og þéttir,
og bar þar hvergi skugga á. Sex
meðlimir Fóstbræðra fóru með
skemmtilegt hlutverk í Sekventí-
unni Gratulemur et letemur og skil-
uðu því afbragðsvel. Söngvararnir
sex, undir forystu Damiens Pois-
blaud, listræns stjórnanda, voru
einkar samstiga í oft á tíðum flók-
inni og vandmeðfarinni tónlistinni,
bæði hvað varðaði rythma og fjöl-
röddun, til dæmis í þekktasta hluta
verksins, Congaudeant catholici,
sem var frábærlega útfærður.
Tónlistin kom manni sífellt á
óvart. Á meðan sumir töldu sig
greina þar hljóm írskra þjóðlaga og
aðrir óljósan íslenskan tón í fjöl-
rödduninni leitaði hugur minn
lengra austur á bóginn. Eflaust
höfðum við öll eitthvað til okkar
máls enda er þetta sameiginlegur
tónlistararfur okkar. Endalaus fjöl-
hreytileiki tónlistarinnar hélt
manni vel við efnið; allt flúr virkaði
mjög sannfærandi, söngurinn
hreinn og flytjendur samkvæmir
sjálfum sér aúan tímann. Það eina
sem hefði gert þessa upplifun sterk-
ari hefði verið betur viðeigandi um-
hverfi, að minnsta kosti rökkur og
kertaljós. Þetta hógværa lúterska
umhverfi um hábjartan daginn dró
heldur úr þeim dularljóma sem tón-
listin er sveipuð.
Amdís Björk Ásgeirsdóttir
Bókmenntir
Glaumgosi deyr
I nýjasta kiljupakkanum frá Máli
og menningu er skáldsagan Frjálsar
hendur eftir ítalann Carlo Lucarelli.
Hún er kynnt á freistandi hátt aftan
á kápu, höfundur er einn fremsti
sakamálahöfundur ítala, stendur
þar, hann velur sér að sögusviði síð-
ustu ár fasismans í heimalandi sínu
og fyrstu árin eftir heimsstyrjöldina
síðari og hefur verið gefinn út í
mörgum löndum. Það er því með
talsverðri eftirvæntingu sem áhuga-
maður um spennusögur grípur bók-
ina.
Reglum bókmenntagreinarinnar
er vandlega fylgt með hefðbundinni
atburðarás. Þekktur en dularfullur
glaumgosi, meðlimur í fasista-
flokknum, finnst myrtur heima hjá
sér. Áður en söguhetjan, De Luca
lögregluforingi, nær að yfirheyra
húsvarðarhjónin eru þau bæði drep-
in fyrir honum. Þjónustustúlka hins
myrta finnst ekki. Ástkonur hins
myrta ýmist tæla lögregluforingj-
ann til ásta eða fremja sjálfsmorð.
Þetta lofar góðu en því miður er
lausnin fremur ófullnægjandi eftir
þessa markvissu uppbyggingu.
Kannski er lífið klisja, en hið sér-
stæða við bókina hlýtur þá að liggja
í öðru en niðurröðun söguefnis.
De Luca lögreglufor-
ingi er leikinn af
Humphrey Bogart;
þetta er lífsþreyttur
maður sem á bágt með
svefn og er óhamingju-
samur að eðlisfari.
Hann þarf að bæta við
sig fáeinum dráttum á
dýptina til að maður
lesi bók númer þrjú.
Umhverfi hans er það
sem gerir söguna sér-
stæða, staður og þó
einkum tími, en nokk-
uð erfitt er að átta sig á
hvoru tveggja í sög-
unni. Óljóst er hvers
konar starii De Luca hefur gegnt
fram að sögutíma. Ýmsir sem sagt
er frá i sambandi við rannsókn
morðmálsins eru líka óþægilega
óljósir og veit lesandi ekki alveg af
hverju það stafar. Annars vegar get-
ur verið að Lucarelli sé að skrifa
fyrir fólk sem er betur inni í ástand-
inu á Ítalíu fyrir 55 árum en íslensk-
ur lesandi nú. Hins vegar getur ver-
ið að þýðandinn hafi ekki skilið
frumtextann nógu vel til að skila
honum fullburða á íslensku. Sú til-
flnning verður áleitin á köflum allt
frá fyrstu blaðsiðu.
Viða er til dæmis eins
og þýðandi hafi kapp-
kostað að þýða öll orð-
in í stað þess að láta
þau bara segja það
sem höfundur ætlaðist
til. Við þetta verða
setningar of orðmarg-
ar og stíllinn langdreg-
inn sem ekki er æski-
legt í spennusögu.
Setningin: „Kom inn,“
sagöi rödd með áhersl-
um sem gáfu til kynna
sardínískan hreim
væri til dæmis betri
einfaldari: „...sagði
rödd með sardinískum hreim“. ís-
lenskan er heldur ekki alls staðar
jafnfalleg; til dæmis eru „hurðir"
ýmist opnar eða lokaðar, menn geta
„fallið í svefn" og meira að segja
gamla þýðingarklisjan „er ekki svo“
skýtur upp kollinum.
Carlo Lucarelli á skilið að næsta
bók verði lesin betur yfir.
Silja Aðalsteinsdóttir
Carlo Lucarelli: Frjálsar hendur. Þý&ing:
Kolbrún Sveinsdóttir. Mál og menning
2000.
- / m v
m
Fríálsar
KCNÖ15R
Carlo Lucarelli
Úr 3. málsgrein
27. greinar umferðarlaga
nr. 50/1987
• Eigi má stöðva ökutæki
eða leggja því á gangstétt
eða gangstíg, nema
annað sé ákveðið.
• Sama á við um umferðar-
eyjar og svipaða staði.
Lögreglan
í Reykjavík
Bílastæðasjóður
ATAKSFUNDUR
Landssamtaka hjartasjúklinga
verður haldinn
í Ráðhúsi Reykjavíkur, Tjarnarsal,
í dag þriðjudaginn 2. maí 2000, kl. 17.00.
Landssamtök hjartasjúklinga (LHS) standa fyrir
merkjasölu (landssöfnun) þann 4., 5. og 6. maí n.k.
undir kjörorðunum
„Eflum endurhæfingu - Tökum á tækin vantar".
Tilgangur söfnunarinnar er að afla fjár til kaupa á
tækjum til endurhæfingar fyrir hjartasjúklinga.
DAGSKRA
Setning
Gísli J. Eyland, formaður LHS,
seturfundinn.
Fundarstjóri Jón Þór Jóhannsson.
Ávarp
Sigurður Guðmundsson, landlæknir.
Afhending fyrstu merkjanna
Karlakór Reykjavíkur
Eldri kórfélagar flytja nokkur lög.
Kynning á HL-stöðvum
Tónlistarflutningur
'Rúnar Júlíusson og fjölskylda.
Allir velkomnir.
LANDSSAMTÖK HJARTASJÚKLINGA
"Ufok'
Landsamtök hjartasjúklinga eru opin öllum.
Hægt er að skrá sig í samtökin alla virka daga milli kl. 9 og 17.
Aðalskrifstofan er til húsa að Suðurgötu 10, 101 Reykjavík.
Símar 552 5744 og 562 5744. Netfang hjarta@sibs.is