Dagblaðið Vísir - DV - 19.01.2001, Blaðsíða 6
6
FÖSTUDAGUR 19. JANÚAR 2001
DV
Fréttir
Soölabankastjóri
og bmnkastjóri W •
Norrmna fjár- Forstjórl
festingarrbankans. Ltuida virkjunar.
Sendlherra I
Washlngton.
Smhla-
bankaatjórl.
Hmttll
stjórnmálum.
Hmttll
stjórnmálum.
Forstjórl
íbúöalánosjóös.
Seöla-
bankastjórl.
Óbreyttur
alþinglamaöur.
Jóii Helgason
Inndbúnaóarráöherra.
Jón Baldvin Hannibahson
, tllrmilarMherra.
Matthlas Á. Mathiesen
samgönguriNnm.
Friðrik Sopliusson
Steingrímur Herinanmson
utnnriklariöherrn.
íðrik bophusi
Iðnaöerribherre.
[Guðmundur Bjarnason
hellbrigölg ráöherra.
\Birgir Ísleifur Gunnarsson
Þorsteinn Pdlsson
foruotlsriðherra.
Jóluinita Sigurðardóttif
filegtmiltriöherm.
Jón Sigurðsson
vlhtklptemðhem.
Halldór A sgrímsson
sjn varútvagaráöherra.
M J|tw London. • Iff!
A .'-þi- li
Ráðherradómur er gjarnan ávísun á góð embætti:
Foringjar í feit störf
Undantekning viröist fremur en
regla aö stjórnmálamenn sem
komast í ríkisstjóm haldi sig á
vettvangi stjómmálanna. Algeng-
ast er að þegar þreyta kemst í
menn þá hverfi þeir tÚ annarra og
rólegri starfa þar sem þeir eiga
áhyggjulaust líf. Sama regla á viö
um formenn flokka og óskráð
regla er að þeir fái starf við hæfi,
til dæmis i utanrikisþjónustunni.
Áhugavert er að skoða einstakar
ríkisstjórnir fyrr á árum með til-
liti til þess hvað orðið hefur um
ráðherrana. í ráðuneyti Þorsteins
Pálssonar, sem tók við völdum
þann 8. júlí 1987, sátu 11 ráöherr-
ar. Sjö þeirra hurfu af vettvangi
stjómmálanna á miðri starfsævi
til annarra starfa en enginn fór í
einkageirann. Tveir sitja enn á
þingi en tveir hættu fyrir aldurs
sakir. Svo er að sjá sem peningavit
hafi veriö sterkt meðal ráðherr-
anna því fimm þeirra hafa orðið
bankastjórar og forstjórar.
Sendiherrar og banka-
stjórar
Sjálfur forsætisráðherrann, Þor-
steinn Pálsson, þáði úr hendi Hall-
dórs Ásgrímssonar utanrikisráð-
herra starf sendiherra í London
þar sem hann á væntanlega náöug-
ar stundir. Steingrímur Her-
mannsson var utanríkisráðherra
og hann þáði seinna starf seöla-
bankastjóra úr hendi Sighvats
Björgvinssonar viðskiptaráðherra.
Áður haföi Birgir ísleifur Gunn-
arsson menntamálaráðherra tekið
sæti í Seðlabankanum sem banka-
stjóri. Friðrik Sophusson iönaöar-
ráðherra hætti löngu seinna til aö
taka við stöðu forstjóra Lands-
virkjunar en sú stofnun heyrði
undir Finn Ingólfsson iðnaðarráð-
herra sem nokkru síðar var sjálfur
skipaður seðlabankastjóri en
bankinn heyrir nú undir Davíð
Oddsson forsætisráðherra.
Framsóknarmaðurinn Guð-
mundur Bjamason, heilbrigðisráð-
herra í ríkisstjórn Þorsteins, valdi
sér einnig forstjórastól og þáði
embætti sem forstjóri íbúðalána-
sjóðs, en sú stofnun heyrði undir
flokksbróður hans, Pál Pétursson
félagsmálaráðherra.
Halldór Ásgrímsson sjávarút-
vegsráðherra situr enn á þingi nú,
13 árum seinna, og er í ríkisstjórn
Sighvatur Jóhanna
Bjorgvinsson Sigurðardóttir
- Þróunarsam- - engar vegtyllur.
vinnustofnun.
sem utanríkisráðherra. Sömu sögu
er aö segja af félagsmálaráðherra
Þorsteins, Jóhönnu Sigurðardótt-
ur. Þrátt fyrir ráðherradóm í
íjölda ára situr hún á Alþingi í
stjórnarandstööu. Jón Baldvin
Hannibalsson, fjármálaráðherra
Þorsteins, valdi sendiherrastarf er
hann þáði stöðu í Washington úr
hendi Halldórs Ásgrímssonar ut-
anríkisráðherra. Jón Helgason
landbúnaðarráðherra hvarf á
braut úr stjómmálunum án þess
að þiggja vegtyllur annars staðar.
Öðru máli gegndi meö viðskipta-
ráðherrann, Jón Sigurðsson, sem
spáð hafði verið bjartri framtíð í
Islenskum stjórnmálum. Hann
valdi bankageirann og fékk banka-
stjórastól í Seðlabankanum. Þar
stoppaði hann stutt og tók siðar
við bankastjórastarfí í Norræna
fjárfestingarbankanum. Sam-
gönguráðherrann í ráðuneyti Þor-
steins Pálssonar, Matthías Á.
Mathiesen, hætti pólitískum af-
skiptum fyrir aldurs sakir.
Af þessari upptalningu má sjá
að af 11 ráðherrum uröu þrír
seðlabankastjórar og tveir fengu
forstjórastörf í ríkisgeiranum.
Aðrir tveir ráðherranna fengu
störf sem sendiherrar og tveir
hættu fyrir aldurs sakir og aðeins
Halldór og Jóhanna eru enn í póli-
tík. Að undanskUdum Steingrími
Hermannssyni eru aUir ráðherr-
viðskiptaráðherra í ríkisstjórn
Ólafs Jóhannessonar árin 1978 tU
1979 og seinna sem heilbrigðis- og
félagsmálaráðherra í ríkisstjórn
Gunnars Thoroddsens á ámnum
1980 til 1983. Loks var hann
menntamálaráðherra ríkisstjórnar
Steingríms Hermannssonar 1988
tU 1991. Halldór Ásgrímsson utan-
ríkisráðherra brást ekki Svavari
Svavar
Gestsson
- ræöismaöur
í Kanada.
Pálmi Jónsson
- hijópst undan
merkjum.
Hjörlelfur
Guttormsson
- ekkert
embætti.
amir enn í störfum sínum utan
stjómmálanna.
Fleiri komust í feitt
Fleiri ráðherrar hcifa komist í
feitt eftir að hafa setið í ríkis-
stjórn. Kjartan Jóhannsson var
sjávarútvegsráðherra í rlkisstjórn
Ólafs Jóhannessonar 1978 og í
ráðuneyti Benedikts Gröndals
árin 1979 til 1980 og hvarf á braut
eftir að Jón Baldvin Hannibalsson
feUdi hann af formannsstóli og
fékk stöðu framkvæmdastjóra
EFTA þar sem hann er enn. Al-
þýðuflokksmaðurinn Eiður
Guðnason, sem gegndi um skeiö
embætti umhverfisráðherra, hlaut
skjótan frama innan utanríkis-
þjónustunnar árið 1993 þegar hann
varð sendiherra íslands t Noregi,
skipaður af flokksbróður sínum,
Jóni Baldvin Hannibalssyni utan-
ríkisráðherra. Fyrrverandi for-
maður Alþýðubandalagsins, Svav-
ar Gestsson, leitaði skjóls í utan-
ríkisþjónustunni. Svavar sat sem
þegar hann vUdi hverfa úr heimi
stjómmálanna og gerði hann að
ræðismanni íslands i Kanada.
Svavar hvarf úr stjórnmálum við
þingkosningamar 1999. Þegar
hann tilkynnti ákvörðun sína með
lágværan klukknaklið Dómkirkj-
unnar í bakgrunni kvaðst hann
ætla að snúa sér að ritun stjórn-
málasögu fjögurra áratuga en gaf
ekkert út á það að starf innan ut-
anríkisþjónustunnar væri handan
hornsins. Þann 14. apríl var Svav-
ar Gestsson kominn til Kanada
sem sendifuUtrúi. Þar sem dvalar-
leyfi hans var aðeins tvær vikur
Reynir Traustason
blaöamaöur
var gripið tU þess í skyndingu að
skipa hann aðalræðismann. Annar
ræðismaður var fyrir en með tU-
færingum tókst að tryggja Svavari
landvist og enn er hann í Kanada.
Sverrir
Hermannsson
- ráöherra,
bankastjóri og
aftur þingmaöur.
Utanveltu
Þó að samtryggingin hafi dugað
mörgum ráðherranum til vegtyUu
utan stjórnmálanna er slíkt ekki
algilt. Sam-
tryggingin hef-
ur fyrst og
fremst náð tU
gömlu fjórflokk-
anna. Þannig
hafa ráðherrar
gamla Borgara-
R '^jj flokksins ekki
'mlSmM átt 1 nein sér-
----—:------1 stök skjól að
venda. Að vísu
fékk Albert heit-
inn Guðmunds-
son, fyrrverandi
formaður, sendi-
herraembætti í París og sneri aft-
ur í Sjálfstæðisflokkinn en aðrir
sátu eftir. Júlíus Sólnes umhverf-
isráðherra, sem átti sæti í ríkis-
stjóm Steingríms Hermannssonar
frá árinu 1989 tU 1991, hvarf út úr
stjómmálum og varð aftur prófess-
or viö Háskóla íslands. Óli Þ. Guö-
bjartsson, menntamálaráðherra
Borgaraflokksins, sneri aftur sem
skólastjóri á Selfossi eftir ráð-
herradóm. Sjálfstæðismennirnir
Pálmi Jónsson og Friðjón Þórðar-
son, sem hlupust undan merkjum
flokks sins tU að stofna ríkisstjóm
ásamt Gunnari Thoroddsen, fláðu
heldur ekki feitan gölt og hafa
ekki hlotið sérstök embætti, að því
undanskUdu aö Pálmi er formaður
bankaráðs Búnaðarbankans - enn
þá. Annar utanveltu samtrygging-
arinnar er Hjörleifur Guttormsson
sem var iðnaöarráðherra um hríð
í ráðuneyti Ólafs Jóhannessonar
og seinna Gunnars Thoroddsens.
Hann náði ekki kjöri til síöasta