Dagblaðið Vísir - DV - 30.01.2001, Blaðsíða 9

ÞRIÐJUDAGUR 30. JANUAR 2001
DV
Fréttir
V átryggingamiðlun:
Of kostnaðarsom
fyrir neytendur
- segir Ólafur Haukur Jónsson, framkvæmdastjóri SAMLIFS
Engar fjárhagsáhyggjur á efri árum
En þegar söfnunarlíftryggingar eru keyptar þarf aö hafa margt í huga, m.a.
hvort þóknun til vátryggingamiölarans hafi áhrif á ráögjöfma sem hann veitir.
Hvað er í hundamatnum?
Tennur, bein, jþarm-
ar og þvagblöðrur
- meðal þess sem leyfilegt er að nota
í netútgáfu sænska blaðsins Ex-
pressen er sagt frá þvl að brot út
kjálkabeini með þremur áföstum
tönnum hafi fundist í dós af
Hundur
Besti vinur mannsins.
Pedigree-hundamat. 1 framhaldi af
þvi vöknuðu spurningar um úr
hverju hundamaturinn væri búinn
til. í innihaldslýsingu er talið upp
það sem í dósunum er og meðal þess
er eitthvað sem kallað er
„animalisk biprodukter" eða „kött-
biprodukter" sem eru einhvers kon-
ar dýraafurðir. Þegar leitað var
svara um hvað væri í þessum dýra-
afurðum kom í ljós að um er að
ræða ýmsa hluti, svo sem hófa,
tennur, bein, hreins-
aða þarma og þvag-
blöðrur, húð, kyn-
færi, mænur, hjörtu,
innyíli, augu og eyru.
í dósinni sem kjálka-
beinið fannst í var
um kanínu að ræða
en einnig eru notuð
önnur dýr við fram-
leiðsluna.
Leyfilegt er að nota
flesta hluta dýra-
skrokka en þó má
ekki nota þvag eða
magainnihald. Þá er
einnig að finna í regl-
unum að ekki sé leyfi-
legt að nota sorp frá
heimilum og veitinga-
stöðum, skólp og um-
búðir í dýrafóður:
Dýralæknar segja að
þótt sumir hlutar
matarins, eins og mal-
aðar tennur, séu ekki sérstaklega
næringarríkir séu þeir ekki hættu-
legir hundunum sem borða þá.
í Svíþjóð innihalda allar þær teg-
undir hundamatar sem fluttur er
inn þessar dýraafurðir og má leiða
likum að því að hið sama eigi við
hér á landi.
í kjölfar skrifa Neytendasíðu um
söfnunartryggingar og lífeyrisreikn-
inga er rétt að taka fram að trygg-
ingar og spamaðarleiðir stærsta líf-
tryggingafélags landsins, Samlífs,
eru ekki seldar hjá vátrygginga-
miðlurum. Að sögn Ólafs Hauks
Jónssonar, framkvæmdastjóra Sam-
lífs, er slík vátryggingamiðlun of
kostnaðarsöm fyrir íslenska neyt-
endur. Vátryggingamiðlarar starfi
vissulega í flestöllum nálægum
löndum og þeirra megintilgangur sé
að hafa milligöngu um töku trygg-
inga hjá tryggingafélögum sem þeir
eru með samninga við. Yfirleitt hafa
þeir samninga við nokkur félög og
geta því boðið fram „vörur“ frá
fleiri en einum aðila. „Ekki er hægt
að lá neinum að lítast vel á þennan
kost,“ segir Ólafur Haukur. „Einn
aðili kynnir mörg félög og margar
mismunandi „vörur“ og viðkom-
andi miðlari veitir ráðgjöf i að velja
það „besta" fyrir hvem og einn. Því
miður er þetta ekki raunveruleik-
inn hér á landi, hann er allur ann-
ar.“ Ástæðuna segir hann vera þá
að löggjöfin verndi neytandann alls
ekki nægilega. Vátryggingamiðlar-
ar fái misháa þóknun fyrir samn-
ingsgerðina eftir því við hvaða félag
er skipt. Þetta þekki neytendur ekki
og geri sér sjálfsagt í fæstum tilvik-
um grein fyrir því að þetta endur-
speglast í þeim kostnaði sem þeir
bera af samningsgerðinni. „Þarna
getur munað verulega í kostnaði
viðskiptavinarins og skv. markaðs-
könnunum sem hafa verið gerðar er
ljóst að langflestir samningar sem
komist hafa á með miliigöngu miðl-
ara hafa verið gerðir við breskt fé-
lag,“ segir Ólafur. „Þetta félag tekur
skv. upplýsingum sem koma fram í
fyrra hefti Fjármálatíðinda 1999
mestan upphafskostnað af söfnunar-
líftryggingum sem bjóðast hér á
landi. Starfsemi vátryggingamiðlara
getur aldrei orðið óháð og til hags-
bóta fyrir neytendur fyrr en allt er
uppi á borðinu sem snýr að þóknun
miðlarans, eins og t.d. er kveðið á í
dönskum lögum.“ Ólafur segir það
einnig hagsmunamál vandaðra vá-
tryggingamiðlara að fá löggjöfinni
breytt þannig að miðlararnir upp-
lýsi alltaf um þá þóknun sem þeir fá
fyrir að koma samningi á. Á það
skal bent að samkvæmt 82. grein
laga nr. 60 frá árinu 1994 er vátrygg-
ingamiðlurum skylt að upplýsa við-
skiptavini um gjaldið sem þeir
þiggja fyrir þjónustuna. En munur-
inn á íslensku lögunum og þeim
dönsku er sá að í Danmörku er vá-
tryggingamiðlurum ávallt skylt að
veita skriflegar upplýsingar um
þóknun sína en hér á landi einung-
is ef neytandi fer fram á það.
Af þessu er ljóst að neytandinn
fær ekki allar upplýsingar hjá miðl-
urum um vátryggingaframboð á
markaðnum og er því rétt að hvetja
fólk til kynna sér þessi mál vel, ekki
síst leita til fleiri aðila, eins og
tryggingafélaga, áður en samningar
eru gerðir.
Flokkun sorps og endurnýting:
Aðeins 11% í endurvinnslu
- af 16 þúsund tonnum af bylgjupappa
Endurvinnsla og endurnýting
sorps verður æ algengari. Þó eru
margir sem ekki taka þátt í þessu
þarfa verkefni, kannski vegna tíma-
skorts eða þekkingarleysis. Flokk-
unin er auöveld og með tímanum
verður sifellt auðveldara að koma
sorpinu frá sér því sífellt bætast við
nýir gámar og mótttökustaðir. Hér á
eftir fer grein frá Sorpu og fleiri
greinar munu birtast á næstunni
þar sem fjallað verður um flokkun
sorps og endurnýtingu. í dag er fjall-
að um bylgjupappa.
í dag falla til ógrynnin öll af
bylgjupappa í formi pitsukassa og
annarra umbúða á höfuðborgar-
svæðinu. Gróft áætlað má segja að
þetta séu um 16.000 tonn eða sem
samsvarar þyngd ca 16 fólksbíla! Til
SORPU bárust á síðasta ári um 1750
tonn af flokkuðum bylgjupappa til
endurvinnslu en það eru ekki nema
um 11% af heildarmagninu (eða
einn góður jeppi). Ófáir pappakass-
ar hafa því farið í ruslatunnuna og
ekki þarf marga til að fylla eina
tunnu sem margur pirrar sig yfir að
yfírfyllist alltof fljótt. En hvað verð-
ur svo um flokkaðan
bylgjupappa?
Endurvinnsla
Allur bylgjupappi
sem kemur inn á
endurvinnslustöðv-
arnar endar ásamt
öðrum flokkuðum
pappa frá fyrirtækjum
í móttökustöð SORPU
í Gufunesi. Þar er
pappinn baggaður og
vírbundinn, þ.e. press-
aður saman undir mikl-
um þrýstingi í pressu-
vél. Þegar pappinn hefur
verið baggaður hefur rúmmál-
ið minnkað um ca 40-50%.
Þannig fer mun
minna fyrir honum
og auðveldara og
ódýrara verður að
flytja hann til fyrirtækis-
ins II Recycling í Svíþjóð sem kem-
ur honum áfram í endurvinnslu til
framleiðsluaðila þar í landi.
Bylgjupappinn er með tvö-
földu lagi og bylgjuðum
pappa inn á milli og er end-
urvinnanlegur. í pappa-
gám á aðeins að setja
hreinan, þurran bylgju-
pappa. Hér er átt við
pappakassa og annan
bylgjupappa, þó ekki
vaxborinn eða plast-
húðaðan.
Ekkert annað má
fara í gáminn og
verður að hreinsa
plast, bréf og papp-
ír úr honum. Mat-
arleifar úr
pitsukössunum
eru óæskilegar í endur-
3vinnsluferlið. Aðrar pappaum-
búðir falla ekki í þennan flokk
og eiga sér enn sem komið er
ekki endurvinnslufarveg.

Skattar 2000-2001
PricewaterhouseCoopers:
Bæklingur um
skattamál
Uppi&töpr wyskattawál
c\ri\ci lina t fifi U'ririTttl'i'i
PricewaterhouseCoopers hefur, í
samvinnu við Landsbanka íslands,
Sparisjóð vélstjóra og Sjóvá-Al-
mennar, gefið út bækling um skatta-
mál 2000-2001. Þar er að fmna allar
helstu upplýsingar sem einstakling-
ar og fyrirtæki þurfa á að halda við
gerð skattframtals fyrir árið 2001 og
við staðgreiðslu ársins 2001, svo
sem upplýsingar um tekjuskatt, fjár-
magnstekjuskatt, eignaskatt, vaxta-
bætur og opinber gjöld, auk fleiri
gagnlegra upplýsinga. Ýmsar nýj-
ungar hafa litið dagsins ljós frá síð-
ustu útgáfu. M.a. er þarna að finna
ítarlegar upplýsingar um fæðingar-
og foreldraorlof, tvísköttunarsamn-
inga, kennitölur ársreikninga og
verðbréfamarkaðar.
Sigurjón Ólafsson, markaðsstjóri
PwC, segir að markmiðið með út-
gáfu bæklingsins sé að þjónusta við-
skiptavini fyrirtækisins og allan al-
menning. „Við erum að setja þessar
upplýsingar í nýtt form og bækling-
urinn er lítill og mjög handhægur."
Hann segir jafnframt að í honum sé
að finna ýmsar upplýsingar sem
ekki er að finna í leiðbeiningum
með skattskýrslum en öðru sem í
þeim er er sleppt.
Hægt er að nálgast bæklinginn
hjá útibúum Landsbankans, Spari-
sjóðs vélstjóra og Sjóvár-Almennra
og á skrifstofum Pricewaterhouse-
Coopers í Reykjavík, Keflavík, á Ak-
ureyri, Húsavík og Selfossi.
Efni bæklingsins er enn fremur
að finna á heimasíðu PwC,
www.pwcglobal.com/is.