Dagblaðið Vísir - DV - 18.08.2001, Blaðsíða 23

23
LAUGARDAGUR 18. ÁGÚST 2001
X>V__________________________________________________________________________________________________Helgarblað
Valtarar
Allar stærðir og gerðir.
Tæknilega fullkomnir
með eða án þjöppumælikerfis
BOMRG ffiMI
Sími 594 6000
Upprunalega hetjan
Þaö var Charlton Heston sem lék í
fyrstu kvikmyndinni sem hét Apa-
plánetan og var sýnd 1968. Hún
þótti svo góð aö það voru gerðar
margar óbærilegar framhaldsmyndir.
verður hver að dæma fyrir sig en í
kaupbæti fylgir sagan að fimm ólíkar
lokasenur hafi verið teknar upp og
þessi að lokum valin. Ef þessi var sú
besta þá hafa hinar áreiðanlega verið
vondar.
Skellum 12 ára á hana
í umræðum manna á meðal er
myndin oft borin saman við Apa-
plánetuna frá 1968 þar sem Charlton
Heston lék aðalhlutverkið eftirminni-
lega. Þeir sem greiða atkvæði á hin-
um vandaða vef Internet Movie Data-
Base eru ekki í vafa því þar fær eldri
myndin 7,7 í einkunn en sú nýja 6,7.
Þegar sýningu myndarinnar lýkur
grúfa eftirlitsmennirnir sig yfir eyðu-
blað við skenkinn frammi í poppsöl-
unni. Eftir nokkurt pískur og hljóð-
skraf er ákveðið að myndin verið
leyfð til sýninga eldri en 12 ára.
Starfsmaður bíósins fær afrit með
kvittun eftirlitsins en annað afrit rat-
ar væntanlega í möppurnar á Hall-
veigarstöðum þar sem Kvikmynda-
skoðun er til húsa. Svo hverfa þau á
vit næstu myndar en við bíðum eftir
frumsýningunni.
PÁA
DV í bíó með eftirlitinu:
- hvenær bannar maður mynd og hvenær bannar maður ekki mynd?
Þeir sem eru í þeirri aðstöðu að
vera á undan fjöldanum að gera eitt-
hvað, upplifa eitthvað eða sjá eitthvað
eru oftast taldir njóta forréttinda. Þeg-
ar ég geng inn í Regnbogann til þess
að horfa á kvikmyndina, Planet of the
Apes eða Apaplánetuna, þá flnn ég
ekki til þessara forréttinda þótt nærri
vika sé til sýningar myndarinnar hér
á landi þegar þessi orð birtast í blað-
inu.
Það er hádegi á mánudegi og um
það bil 15 manns rotta sig saman í
anddyri Regnbogans til þess að sjá
umrædda plánetu. Þetta er sérstök
sýning fyrir Kvikmyndaskoðun eða -
eftirlitið en vegna þess að miklar von-
ir eru bundnar við góða aðsókn eru
einnig mættir þarna nokkrir áhuga-
samir markaðsmenn og kynningar-
menn sem tengjast kvikmyndasýning-
um og stöku blaðamaður. Þetta eru yf-
irleitt ungir karlmenn með tveimur
undantekningum. Þeir skrikja stöðugt
yfir einhverjum markaðsbröndurum
milli þess sem þeir tala í símann og
líta á klukkuna.
Eftirlitið er mætt
Þegar Eftirlitið mætir þarf það ekki
að kynna sig þvi þau sem það skipa
eru langsamlega elst í hópnum. Þau
eru Sigurður Snæberg, sem jafnframt
er forstöðumaður Kvikmyndaskoðun-
ar og samstarfskona hans, Guðrún
Erna Hreiðarsdóttir, lögfræðingur
Barnaverndarráðs. Hann er sköllóttur
með sítt skegg, hún er í ljósri kápu,
sem sýnist vera úr poplíni, með hár-
greiðslu í stíl. Tilsýndar gætu þau
verið miðaldra hjón á leiðinni í bíó.
Yfirleitt er látið nægja að tveir
skoðunamenn líti á hverja kvikmynd
en Sigurður segir að séu þeir ekki
sammála þá sé enn einn sendur á
staðinn, nokkurs konar oddaatkvæði,
og í stöku tilvikum sjái allir sex
starfsmenn Kvikmyndaskoðunar
myndir sem þykja með einhverjum
hætti umdeildar.
Það er útdeilt ókeypis poppi og kóki
og tekið nafnakall svo dreifingaraðil-
inn geti séð hvaða fjölmiðlar mæta á
sýninguna. Sigurður segir að Regn-
boginn og Laugarásbíó séu einu kvik-
myndahúsin sem bjóða Eftirlitinu upp
á popp. Hann segir líka að oftast séu
eftirlitsmennirnir tveir einir á sýn-
ingunni en stundum slæðist þýðand-
inn með.
Forréttindastarf með poppi
„Það eru auðvitað forréttindi að fá
að sjá myndir án auglýsinga, án
„treilera" textalausar og án hlés,“ seg-
ir Sigurður, sem hefur starfað hjá
Kvikmyndaskoðun i nærri níu ár, síð-
ustu tvö árin sem forstöðumaður.
Fylgikona hans hefur unnið þar
nokkru lengur.
Störf kvikmyndaeftirlitsmanna eru
þá svo þykku latexi að þeir geta ekki
talað.
Planet of the Apes eða Apaplánetan
er eftir Tim Burton sem gerði m.a. Ed-
ward Scissorhands, Beetlejuice, Mars
Attacks og fleiri skrýtnar myndir.
Heimsmynd Burtons er dimm og
drungaleg og lituð af ímyndunarheim-
um sem hvergi eru til nema í hausn-
um á honum. Það sést skýrt í þessari
mynd sem brýst áfram eins og eim-
reið borin uppi af flottum búningum,
vönduðum gervum og hröðum bar-
dagasenum undir flottri tónlist.
Var Jesús api?
Menn eru þrælar en apar herrar og
eigendur. Einn maður kemur til jarð-
arinnar og hann einn getur leitt
mennina úr ánauðinni gegnum eyði-
mörkina. Minnir talsvert á söguna af
Messíasi. Tilbeiðslusvipur skeggjaðra
aukaleikaranna og búningadruslur
þeirra og eyðimerkurumhverfið hefði
alveg getað verið úr hvaða míniseríu
sem er um Jesúm eða Móses. Rústir
geimskipsins teygja spírur sínar til
himins og sýnast nákvæm eftirlíking
af hinni ófullgerðu kirkju Antonios
Gaudi í Barcelona. Þarna er stúlka
sem minnir á Maríu Magdalenu, at-
riði sem er eins og Fjallræðan og hin
óákveðna hetja sem minnir okkur
stöðugt á að ríki hans er ekki af þess-
um heimi. Mennirnir eru brenndir
með merki þríforksins sem minnir á
Djöfulinn og hefur löngum verið hans
lógó. En þegar apinn stígur af himn-
um ofan líkt og Jesús forðum þá er
hann api, Nánar tiltekið simpansi
sem aparnir falla fram fyrir og til-
biðja.
Getur verið að Tim Burton hafi
eignast Biblíu rétt áður en hann réðst
í gerð myndarinnar?
Kynlíf, konur og apar
Öll kunnuglegu atriðin eru á sínum
stað. Góða hetjan mætir illmenninu
að lokum, maður á mann og vitið sigr-
ar vöðvana eins og svo oft áður. Þetta
er undarlega ástlaus saga og þótt hetj-
an horfi þýðingarmiklu augnaráði á
kvenhetjuna þá horfir apaynjan unga
líka girndarlegu daðursauga á hetj-
una og talar um að hann sé skilnings-
ríkur.
Það er ekkert kynlíf í myndinni,
ekki milli manna og kvenna, manna
og apa eða kvenna og apa. Einn amer-
ískur gagnrýnandi taldi þennan skort
á losta og girnd einn höfuðgalla kvik-
myndarinnar. Hann hefði viljað sjá
lostafull ástaratriði milli manna og
apa. Ég veit það ekki.
Endir myndarinnar hefur vakið
mikla athygli og menn skiptast í tvo
hópa. Þá sem segjast skilja hann og
hina sem finnst hann vera úr ein-
hverri annarri mynd. Ég ætla ekki að
segja orð um stóra endamálið hér. Það
Astin og aparnir
DV fór að sjá Apaplánetuna eftir Tim Burton í fylgd eftirlitsins. Myndin er
samt aðeins bönnuö innan 12 ára en endirinn hefur komið mörgum gersam-
lega í opna skjöldu.
ekki auglýst heldur skipar mennta-
málaráðherra þá sem fá það eftirsótta
hnoss eða þann bitra kaleik að horfa
á kvikmyndir í vinnunni allan dag-
inn. Þrír eru tilnefndir af félagsmála-
ráðherra, einn af dómsmálaráðherra,
og tveir af menntamálaráðherra. Ég
spyr hvort einhverja sérstaka hæfi-
leika þurfl til starfans aðra en áhuga
á kvikmyndum og þau verða bæði satt
að segja dálítið vandræðaleg. Ef ráð-
herra skipaði mig til að sitja í bíó í
tima og ótíma yrði ég ánægður.
Skoðunarmenn Kvikmyndaskoðun-
ar starfa allir í hjáverkum og þar eru
lögfræðingur, sálfræðingur, tveir
barnakennarar, einn skrifstofustjóri
og einn kvikmyndagerðarmaður sem
er Sigurður Snæberg forstöðumaður.
„Við höfum auðvitað öll talsverðan
áhuga á kvikmyndum og sinnum
þessu af áhuga,“ segir Sigurður.
„Fólk vill stundum vita hvort þetta
sé gaman og þá minni ég á að flestir
velja sér vandlega mynd þegar þeir
fara í bíó en verða samt oft fyrir von-
brigðum. Við þurfum að sjá miklu
fleiri myndir en meðaláhorfandi."
Fátt er bannað -
flest er leyft
Samtals skoðar Kvikmyndaskoðun
700-800 kvikmyndir árlega sem sýnd-
ar eru á myndböndum og í kvik-
myndahúsum. Sigurður segir það
heyra til algerra undantekninga að
sýningu mynda sé hafnað og þegar
það gerist er það eingöngu vegna of-
beldisatriða en Kvikmyndaskoðun
hefur ekki lagaheimild til þess að
hafna myndum vegna þess að þær
þyki klámfengnar.
„Ég man eftir tveimur tilvikum á
síðustu 7 árum en kvikmyndir eru yf-
irleitt viðurkennd vara frá fyrirtækj-
um sem eru vönd að virðingu sinni.“
Hvaö er Burton að pæla?
Það er skemmtilegt að hverfa inn í
myrkrið og sitja einn, samt með öðr-
um, og maula poppið sitt meðan ap-
arnir skrækja og stökkva í svo vönd-
uðum gervum að maður klökknar.
Samt er augljóst að gervið heftir þá og
flestir þeirra eru algerlega óþekkjan-
legir. Hver er tilgangur þess að ráða
fræga og dýra leikara og draga svo
poka yfir hausinn á þeim og smyrja
Með öpum og mönnum
Sérferðir fyrir
EUROCARD korthafa
4 Vikuferðir, 21. og28. sept
Ferðaávísun EUROCARD gildir sem / >
8.000 kr. innborgun í þessar ferðir
Sól býður nú tvær vikuferðir í þessa paradís golfara þar sem velja má
um 15 velli og enn fleiri þegar farið er yflr landamæri Spánar. Dvalið
er í sannkallaðri lúxusgistingu í Albufeira en golffararstjóri Sólar sér
um bókanir rástíma og skemmtileg kvöld í góðum fétagsskap.
Hagstæð vallargjöld.
Golffararstjóri er Haukur Þór Hannesson.
kr. á mann í tvíbýli með sköttum
ef notuð er EUROCARD ávísun.

ii Li