Dagblaðið Vísir - DV - 06.09.2001, Blaðsíða 11

FIMMTUDAGUR 6. SEPTEMBER 2001
11
pv
Hagsýni
Báröur Tryggvason, sölustjóri hjá Valhöll
Ufeyrissjóðirnir
Einn af þeim láinamöguleikum
sem býðst við fjármögnun íbúðar-
húsnæðis er að taka lífeyrissjóðs-
lán. Sjóðirnir hafa mismunandi út-
lánareglur og oft kemur brunabóta-
matið við sögu þegar veðhæfni
eignar er metin. Tveir stærstu líf-
eyrissjóðirnir á landinu eru Lífeyr-
issjóður starfsmanna ríkisins og
Lifeyrissjóður verslunarmanna.
Hjá Lífeyrissjóði starfsmanna
ríkisins er miðað við reglur sem
hafa verið í gildi lengi en að sögn
Gísla Sigurkarlssonar, lögfræðings
í lánadeild, breytast þær 15. septem-
ber nk. „Reglurnar voru þannig að
miðað var við 65% af fasteignamati
en þó aldrei yfir 65% af brunabóta-
mati. En eftir að breytingarnar
ganga í garð hættum við að miða
við brunabótamatið.
Það var í raun þannig að menn
gátu verið með 65% af fasteigna-
mati eða 60% af verðmæti löggilts
fasteignasala, en í hvorugu tilfell-
inu mátti það vera yfir 65% af
brunabótamati. Nú er brunabóta-
matinu alveg sleppt en mat löggilts
fasteignasala fer niður í 55%.
Guðmundur Þór Þórhallsson, for-
stöðumaður verðbréfaviðskipta hjá
Lífeyrissjóði verslunarmanna, segir
að hjá sjóðnum hafi fyrst og fremst
verið horft á markaðsverð eigna við
veðsetningu. Miðað hafi verið við
55% af markaðsverði eignar, eins
og hún er metin af löggiltum fast-
eignasala og svo verður áfram.
„Þær viðmiðanir hafa ekkert breyst
þótt nú liggi fyrir endurmat á
brunabótamati. En þó verða þær
breytingar hjá okkur að eftir miðj-
an mánuðinn komum við til með að
miða við allt að 85% af endurmetnu
brunabótamati í þeim tilfellum sem
dæmið liggur svo. En eins og ég
segi er markaðsverðið aðalatriðið."
Fasteigna-
salinn
Bárður Tryggvason, sölustjóri
hjá fasteignasölunni Valhöll, segir
að ákvörðun stjómvalda um að
hækka lánshlutfall í 85% af bruna-
bótamati hafi lagað töluvert stöð-
una sem upp var komin. „En nýja
brunabótamatið kemur enn illa
við suma húseigendur og verst við
þá sem eiga eldri eignir í gamla
bænum og grónari hverfum. Þar
er matið of lágt. Annars staðar
snýst dæmið við og má þar nefna
að i hverfum eins og Árbæ og
Seljahverfi er brunabótamatið oft
á tíðum mun hærra en söluverð
eignanna.
Einhverjir húseigendur gætu
líka lent í vandræðum með lífeyr-
issjóðslán eftir breytinguna. Ég
held að lífeyrissjóðirnir þyrftu að
taka til hjá sér og hætta við þess-
ar fáránlegu viðmiðanir við
brunabótamatið, þær eru alger
firra. Stóru lífeyrissjóðirnir og op-
inberu stofnanirnar standa aftar-
lega á merinni í þessum efnum og
styðja sig við gamlar úreltar regl-
ur sem ekki eiga við í dag. Menn
verða að laga sig að nútímanum
og taka mið af því markaðsverði
sem er í gangi. Flestir bankar hafa
t.d. breytt um stefnu og horfa fyrst
og fremst á verðmat í dag.
Eigendur eigna í hverfum þar
sem brunabótamatið hefur
kannski lækkað um 30% sitja uppi
með tregseljanlegri eignir en fyrr.
En ekki skal gleyma því að alltaf
hefur verið töluverð eftirspurn
eftir góðum eignum með lágt
brunabótamat í Vesturbænum og
góðar eignir vestur í bæ koma
alltaf til með að seljast. En sömu
sögu er kannski ekki að segja um
blokkaríbúðir sem nægilegt fram-
boð er af. Eigendur þeirra eru í
verri málum.
Maður veltir þvi fyrir sér hvað
gerist úti á landi þar sem fólk sit-
ur uppi með verðlausar eignir en
brunabótamat upp á 10-12 milljón-
ir.
Ríkið hefur of mikil afskipti af
markaðnum og er að reyna að
stýra einhverju sem ætti að ráðast
af markaðnum. Afskipti þess eru
líka stundum ekki nægilega vel
hugsuð. Það er bagalegt að ekki sé
hægt að fara rétt af stað svo ekki
þurfi að bæta og breyta hlutum
eftir á. Betra væri að þessar að-
gerðir rikisins væru betur hugs-
aðar og ákveðnar í samráði við þá
sem vinna á markaðnum og
þekkja ef til vill best þær afleið-
ingar sem breytingarnar koma til
með að hafa.“
Dæmi frá fasteigna-
sölunni Valhöll
Fjölskylda nokkur í Garðabæ
bað um að hús hennar yrði verð-
metið og var niðurstaða matsins
að markaðsvirði þess væri um 15
milljónir króna. Nýtt brunabóta-
mat hússins hljóðaði hins vegar
upp á 8 milljónir.
Segjum sem svo að á húsinu
hvíldu lán upp á 8 milljónir, þá
mætti líta svo á að uppsöfnuð eign
væri 7 milljónir. Ef húsiö hins
vegar brynni á næstunni fengju
eigendurnir 8 milljónir út úr
brunatryggingunni sem væntan-
lega yrðu notaðar til að greiða upp
það sem áhvílandi var. Þá stæðu
þeir uppi slyppir og snauðir, án
heimilis og án nokkurra peninga
til að fá sér nýtt húsnæði því upp-
safnaða eignin væri farin veg allr-
ar veraldar.
Hvar fást sultukrukkur?
Nú standa margir landsmenn
yfir pottunum og sulta og sjóða
niður bæði grænmeti og ber. Eitt
af því sem getur verið vandamál
eigi að sjóða niður eitthvert magn
er skortur á hæfilegum ílátum.
Staðreyndin er samt sú að ef fólk
er fyrirhyggjusamt og safnar þeim
glerkrukkum sem inn á heimilið
koma yfir árið eiga flestir nóg fyr-
ir sultuna og annað smálegt. En sú
er ekki raunin hjá öllum. Aðrir
vilja líka eiga fallegar, hæfllega
stórar krukkur, sem allar eru eins.
Það er nefnilega ekkert mjög
smart að bjóða gestum upp á heit-
ar vöfflur, eða osta og kex og
skella gömlu hálfslítra krukkunni
undan rauðbeöunum á borðið,
merktri Ora í bak og fyrir. Hluti
þeirra sem sulta í dag er nefnilega
ekki að hugsa um að spara sér
peninga á sultukaupum heldur
hafa gaman af að geta boðið upp á
góða heimalagaða sultu í fallegum
umbúðum eða jafnvel fært vinum
og vandamönnum að gjöf.
Tæpar 200 kr. krukkan
Hagsýni hefur undanfarið verið
með augun opin fyrir góðum krukk-
um en hvergi fundið hentugar
krukkur á þokkalegu verði.
Reyndar bjóða nokkrar verslan-
ir upp á sultukrukkur í 2-3
stærðum, þeirra á meðal Byggt
og búið í Kringlunni, Hagkaup
og Húsasmiðjan. Þær eru svo
sem góðra gjalda verðar en verð-
ið er því miður ekki ásættanlegt.
Dettur einhverjum í hug að
kaupa sér tóma krukku á 199
kr.? Það er verðið á 540 ml
krukku og 270 ml krukkan kost-
ar 159 kr. Þetta er verðið í Hag-
kaup en það er mjög svipað, ef
ekki hið sama í hinum verslun-
unum. Til gamans má geta þess
að hægt er að kaupa 400 g af
ágætis dönsku rifsberjahlaupi á
189 kr. í Hagkaupi og væntan-
lega er það ódýrara í lágvöru-
verðsverslununum. Nokkrar
aðrar sultutegundir í fallegum
krukkum kosta undir 200 krón-
unum.
Ef einhver veit um fallegar
krukkur sem hægt er að nota
undir sultuna og eru á þokka-
legu verði væri gott ef þeim upp-
lýsingum væri komið á fram-
færi við DV. -ÓSB
Dýrt að kaupa tómar krukkur
Tómu krukkurnar kosta 199 kr. sú stærri og sú minni 159 kr. Krukkan með rifs-
berjahlaupinu frá Den gamle fabrik kostar 189 kr. Það borgar sig ekki að sulta
sjálfur nema maður eigi krukkurnar til.

HJ0LAB0RÐ
pocam
MEB SKUFFUM
McoM-Plastbakkar
fyrir öll uerkfæri
Öruggur staður fyrir
FAC0M verkfærin,
og allt á
sínum stað!
..þao sem
fagmaðurinn
notar!

c
Armúll 17, WB Reykjavík
Síml: 533 1234 fax: 55B 0493