Dagblaðið Vísir - DV - 29.10.2003, Blaðsíða 12

12 SKOÐUN MIÐVIKUDAGUR 29. OKTÓBER 2003
Árás ógnar alþjóðlegu hjálparstarfi

mm-

■>■■■ ■

„Starf Rauða krossins á vígvellinum byggist á
því að stríðandi fylkingar virði mannúðarlög en á
því verður oft misbrestur." Svo sagði í upphafi til-
kynningar Félagsvísindatorgs Háskólans á Akur-
eyri vegna fyrirlestrar sem Þórir Guðmundsson,
upplýsingafulltrúi Rauða krossins, flytur í dag. I
erindi sínu á Félagsvísindatorgi fjallar Þórir með-
al annars um hvernig óöryggi, fjárskortur og virð-
ingarleysi fyrir mannúðarlögum ógna hjálpar-
starfi.
Friðhelgi starfsmanna Rauða krossins og ann-
arra hjálparstofnana er grundvöllur þess að þeir
geti starfað á stríðshrjáðum svæðum og veitt þá
aðstoð sem nauðsynleg er. Ástandið er alvarlegt
vegna þess að á undanförnum árum hafa hjálpar-
starfsmenn oft orðið fyrir árásum við störf sín.
Stundum hefur jafnvel orðið að draga úr aðstoð-
inni vegna þessa.
Umheimurinn var enn og aftur minntur á þessa
staðreynd í fyrradag er ráðist var á byggingu sem
Alþjóða Rauði krossinn hefur til umráða í mið-
borg Bagdad. Tveimur bílum, hlöðnum sprengi-
efni, var ekið að byggingunni á miklum hraða.
Sprengingin var svo öflug að hús í nágrenninu
hrundi. Tólf manns létust, þar af tveir íraskir
starfsmenn Rauða krossins, og fimmtán slösuð-
ust. Aðrar sprengingar urðu í borginni á sama
tíma á þessum blóðugasta degi átakanna í Irak frá
því að Saddam Hussein var hrakinn frá völdum.
Að minnsta kosti 35 manns létust í sprengingun-
um og allt að 230 slösuðust.
Þetta er í fyrsta skipti í 140 ára sögu Rauða
krossins sem sjálfsmorðsárás er beint að starf-
semi hans. Það að Rauði krossinn sé skotmark í
íraksátökunum sýnir að enginn er óhultur. Árásin
er sérstaklega alvarleg vegna þess hlutverks sem
Framlag íslendinga til aðstoðar íbúum
á stríðshrjáðum svæðum hefur einmitt
verið slíkt hjálparstarf. Mikilvægt er að
halda því áfram enda höfum við, eins
og aðrar þjóðir, skyldum að gegna
gagnvart þeim sem búa við stríðsógn.
Rauði krossinn gegnir við hjálparstarf í landinu,
hjálparstarf sem er óháð stríðandi aðilum.
Árásin á höfuðstöðvar Rauða krossins í Bagdad
leiðir til þess að samtökin munu endurskoða
starfsumhverfi sitt í Bagdad þar sem þau hafa
starfað óslitið síðan 1980. Rauði krossinn fækkaði
erlendum starfsmönnum sínum í Irak úr hundrað
í þrjátíu eftir að starfsmaður hans frá Srí Lanka
var skotinn til bana í Bagdad í júlí og eftir árásina
mannskæðu á höfuðstöðvar Sameinuðu þjóð-
anna í ágúst.
Kofi Annan, framkvæmdastjóri Sameinuðu
þjóðanna, lýsti árásinni á höfuðstöðvar Rauða
krossins í Bagdad sem glæp gegn mannkyninu.
Rauði kross Islands fordæmdi hryðjuverkið. Sig-
rún Árnadóttir, RKÍ, sagði í samúðarskeyti að
árásir sem beindust að óbreyttum borgurum og j
hjálparsamtökum stríddu gegn alþjóðlegum
mannúðarlögum og þeim grundvelli sem þau
byggja á.
Árásin á Rauða krossinn í Bagdad snertir okkur
íslendinga beint enda höfum við tekið þátt í
hjálparstarfinu þar. Rauði kross fslands hefur,
með tilstyrk utanríkisráðuneytisins, sent fjóra
sendifulltrúa til starfa í Irak síðan stríðinu lauk í
vor. Þeir eru allir komnir heim.
Framlag fslendinga til aðstoðar íbúum á stríðs-
hrjáðum svæðum hefur einmitt verið slíkt hjálp-
arstarf. Mikilvægt er að halda því áfram enda höf-
um við, eins og aðrar þjóðir, skyldum að gegna
gagnvart þeim sem búa við stríðsógn. Leita verð-
ur allra leiða til að tryggja öryggi hjálparstarfs-
manna.
Þrátt fyrir þessar árásir hryðjuverkamanna á
byggingu Rauða krossins í Bagdad og eðlilega
endurskoðun á starfseminni þar er það nauðsyn-
legt að alþjóðlegar hjálparstofnanir haldi áfram
starfi sínu í írak og annars staðar þar sem þeirra
er þörf. Kæmi til uppgjafar og þess að starfsemin
yrði flutt á brott yrði litið á það sem sigur hryðju-
verkamannanna. Það má ekki verða.
Barátta hvundagshetju fyrír mannsæmandi lífi fyrir sig og veikan son sinn
Gögn móður lítils drengs með
Goldenhar-heilkenni sýna, svo
ekki verður um villst, að hún
berst við ósveigjanlegt og
ómannúðlegt kerfi sem kennir
sig þó við velferð. Eitt orð hefur
gengið í gegnum þá baráttu
eins og rauður þráður, orðið:
NEI.
Ásdís lónsdóttir barnahjúkrun-
arfæðingur sagði lesendum DV
sögu sonar síns, Birkis Emils, í
fyrradag. Birkir Emil er með Gold-
enhar-heilkenni, sem lýsir sér m.a.
í verulega skertu ónæmiskerfi. Þá
liggja andlitstaugarnar út í húð
hans þannig að hann má ekki verða
fyrir höggum né hnjaski. Hann er
mun máttlausari öðrum megin og
því valtur á fótunum. Læknar úr-
skurðuðu fljótlega eftir fæðingu að
hann mætti ekki vera í gæslu þar
sem fleiri börn væru því hætta væri
á að hann lamaðist í andliti ef hann
fengi högg á höfuðið. Þá hefur þurft
að verja hann eftir mætti gegn sýk-
ingum, sem hann hefur þó fengið
hvað eftir annað.
NEI
Birkir Emil fæddist 31. janúar
2001. Þegar hann var 18 mánaða, í
ágúst 2002, þurfti að fara með hann
í fyrstu aðgerð til Boston. Aðgerðin
var stór og sérstaklega var svæfing-
in „talin áhættusöm", að því er
kemur fram í vottorði eins af lækn-
um Birkis litla til tryggingayfirlækn-
is hjá Tryggingastofnun ríkisins.
Hann taldi því „nauðsynlegt að
báðir foreldrar fylgdu drengnum".
Áður hafði læknirinn áður sent
Ingibjörgu Georgsdóttur trygginga-
lækni ítarleg gögn um málið.
Ásdís sótti um stuðning íyrir tvo
fylgdarmenn til svokallaðrar sigl-
inganefndar Tryggingastofnunar,
en fékk synjun. Hún fór með dreng-
inn en faðir hans og amma fóru
með þeim á eigin kostnað.
Sama var uppi á teningnum þeg-
ar fara þurfti með Birki Iitla í aðra
stóraðgerð til Boston. Læknirinn ít-
rekaði þörfina á að tveir fylgdar-
menn færu með honum vegna
áhættu við svæflngu þar sem önd-
unarvegur hans er stífur og þröng-
ur vegna sjúkdómsins. Trygginga-
stofnun svaraði að aðeins væri
greiddur ferðastyrkur fyrir báða
foreldra „þegar um lffshættulegan
sjúkdóm" væri að ræða. Með öðr-
um orðum: NEI.
Amma drengsins fór þá með á
eigin kostnað.
Umönnunarbætur
Ásdfs varð að láta af starfí sínu
sem barnahjúkrunarfræðingur,
eins og áður sagði. Hún þurfti að
vera með son sinn frá morgni til
kvölds. Það var eina úrræðið. Þegar
hér var komið sögu var hún orðin
einstæð móðir og stóð í erfiðu
skilnaðarmáli.
Hún sótti um fullar umönnunar-
bætur til Tryggingastofnunar, sem
eru um 80.000 krónur á mánuði.
Tryggingalæknir, Ingibjörg Georgs-
dóttir, sendi henni tilkynningu um
að hún fengi fullar bætur í tvo mán-
uði, þ.e. ágúst og september 2002.
Síðan ekki meir.
Enn sótti Ásdís um umönnunar-
styrk með fulltingi læknisvottorðs.
Tryggingalæknirinn ákvað þá að
hún skyldi fá fullar bætur í aðra tvo
mánuði, þ.e. janúar og febrúar
2003. Báðir voru þessir slumpar
veittir á þeirri forsendu að þeir
væru „í tengslum“ við tvær stórar
aðgerðir á barninu.
NEI
Nú var svo komið aðstæðum
mæðginanna að þau urðu að flytja
heim til móður Ásdísar, Margrétar
Njálsdóttur. Ásdís hafði þá orðið
fyrir miklum fjárhagsútlátum
vegna veikinda sonar síns og hafði
hvorki efni á að sjá sér farborða né
leigja fbúð. Skömmu áður hafði
móðir hennar veikst af krabba-
meini þannig að hún þurfti í stóra
aðgerð og var frá vinnu.
Ásdís átti nú þann eina kost í
stöðunni að leita til félagsmálayfir-
valda í Mosfellsbæ um tímabundna
fjárhagsaðstoð. Hún sagði við DV
að þau spor hefði hún stigið þyngst
á ævinni, að „ganga með betlistaf í
hendi fyrir félagsmálayfirvöld".
Lfmsókn hennar var „synjað, þar
sem umsóknin samræmist ekki
reglum bæjarfélagsins um fjárhags-
aðstoð að greiða foreldrum fram-
færslu vegna umönnunar barna",
að því er sagði í svarbréfí frá Nönnu
Mjöll Atladóttur, yfirmanni fjöl-
skyldudeildar.
Nú var einum af læknum Birkis
litía nóg boðið svo að hann ritaði
bæði Ingibjörgu tryggingalækni og
Unni Ingólfsdóttur hjá Félagsþjón-
ustunni í Mosfellsbæ. Hann rakti
sjúkrasögu Birkis, svo og þreng-
ingasögu Ásdísar og Margrétar.
Bréfinu lauk með þessum orðum:
„Þannig má ljóst vera að Ásdís
••