Dagblaðið - 12.04.1977, Blaðsíða 10

10
IMdBLAUIÐ. ÞKIiJ.IUDAÍIUK 12. AI'KÍI. 1977
IMEBUUUB
frfálst, áháð dagblað
Utgefandi DagblaAiA hf.
Framkvæmdastjori: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jonas kristjánsson.
Fróttastjori: Jón Birgir Pótursson. Ritstjórnarfulltrui: Haukur Helgason. Skrifstofustjori ritstjórnar:
Jóhannes Reykdal. íþrottir: Hallur Simonarson. AðstoAarfrottastjori: Atli Steinarsson. Safn: Jón'
Sævar Baldvinsson. Handrit: Ásgrimur Pálsson.
BlaAamenn: Anna Bjarnason, Ásgeir Tomasson, Bragi SigurAsson, Erna V. Ingólfsdóttir, Gissur
SigurAsson, Hallur Hallsson, Helgi Pótursson, Jakob Magnússon, Katrin Pálsdóttir, Krístín LýAs-
dóttir, Ólafur Jónsson, Ómar Vsldimarsson, Ragnar Lár. Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson,
iHörAur Vilhjálmsson, Svoínn ÞormóAsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkori: Þráinn Þorieifsson. Dreifingarstjóri: Már E. M.
Halldórsson.
Áskriftargjald 1100 kr. á mánuAi innanlands. í lausasölu 60 kr. eintakiA.
Ritstjórn SiAumúla 12, simi 83322, auglýsingar, áskriftir og afgreiAsla Þverholti 2, sími 27022.
Setning og umbrot: DagblaAiA og Steindórsprent hf., Ármúla 5.
Mynda-og plötugerA: Hilmirhf., SíAumúla 12. Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 19.
Flokkarnir fengu spark
Stjórnmálaforingjar hér á landi
hafa komizt upp meó margt. Þeir
hafa yfirleitt lifað í þeirri trú að
þeir gætu skellt skollaeyrum við
óánægjuröddum kjósenda. Það
gerði ekki til, þótt menn kvörtuðu.
Þeir kæmu hvort sem er til skila á
kjördag, nánast upp til hópa. Smalarnir mundu
sjá til þess. Óánægja almennings með stjórn-
málaflokkana hefur hins vegar magnazt nú og
vafalaust aldrei verið meiri.
Þetta sýnir skoðanakönnun Dagblaðsins.
Þrjú hundruð manns voru spurðir, samkvæmt
ákveðnum reglum, og á slík könnun að gefa
nokkuð góða mynd af viðhorfunum. Eitt var
allra greinilegast í niðurstöðum þessarar könn-
unar. Óánægjan með flokkana var gífurleg.
Um fjóröi hver tók fram, að hann styddi nú
alls engan af flokkunum. Yfirleitt létu menn þá
fylgja, að flokkarnir hefðu brugðizt. Til
viðbótar þessu sagðist annar fjórðungur vera
óákveðinn um, hvaða flokk hann ætti aö styðja.
Stjórnmálaforingjarnir munu enn reyna að
leiða þessar niðurstööur hjá sér og hafa þær að
engu. Þéir munu láta orð falla um, að slíkt sé
ekkert að marka. En augljóst er, að könnun
sem þessa er fyllilega að marka. Hún sýnir, að
um helmingur kjósenda bindur um þessar
mundir ekki trúss sitt við neinn af flokkunum.
Þetta gæti orðið upphaf af fylgisskriði, sem
flokksforingjarnir renna blint í sjóinn um,
hvert stefnir. Völd þeirra eru í hættu.
Viö þessu er að búast. Fólk er þreytt á
ofurvaldi ríkisins og virðingarleysi fyrir ein-
staklingunum, sem flokkarnir gangast fyrir
allir sem einn. Fólk er þreytt á skattpíningunni
þeirra, loddaraleik, uppgerð og falsi. Fólk ber
ekki virðingu fyrir skrípaleiknum á Alþingi.
Fólk er þreytt á samtryggingu flokkanna og
pólitískum stöðuveitingum, bitlinga- og henti-
stefnu.
Almenningi þykir stjórnmálaforingjarnir
slappir. Mönnum geðjast ekki sú efnahags-
stefna, sem byggist á óðaverðbólgu og slætti
erlendis. Fólk kennir stjórnmálaforingjum um
lífskjaraskerðingu, sem hefur þýtt, að laun hér
væru orðin helmingur af því, sem gerist í
grannríkjunum, og ísland orðiö láglaunaland.
Almenningur hefur skilið spillinguna í stjórn-
málum betur en áður.
Umræða um þjóðmálin hefur opnazt. Miklu
fleiri en áður taka afstööu án undirgefni við
flokksforingja og koma þeirri afstöðu á fram-
færi.
Flokkarnir verðskulda fyllilega það spark,
sem kjósendur gáfu þeim í skoðanakönnun
Dagblaðsins. Þess er að vænta, að aukið raun-
sæi kjósenda valdi straumhvörfum, þegar fram
í sækir, en mikið þarf til að koma, að svo verði.
í flokkunum er fólk, sem gerir sér grein fyrir
nauðsyn á róttækum breytingum. Þetta fólk
þarf aö láta meira að sér kveða.
Þaó er tiltölulega fámennur hópur flokks-
foringja og gæðinga þeirra, sem ber ábyrgð á,
hvernig komið er. Hinir óbreyttu flokksmenn
geta þó ráðið, ef þeir taka höndum saman.
✓*
Súdan:
r FC IRÐABÚR -
Al IABA
MILUÓNIR OLÍUDOLLARA
STREYMAINN í LANDIÐ
Súdan á að verða kjöt- og
kornforðabúr Arabaríkjanna.
Nú á að fjárfesta milljónir olíu-
dollara í landbúnaðaráætlun
meðfram bökkum Nílar og í vél-
væddum landbúnaði í suður-
hluta landsins.
Þetta er að vísu búið að marg
segja varðandi Súdan, en nú
eru framkvæmdir loks hafnar,
þrátt fyrir þær spurningar, sem
vakna, spurningar eins og:
Verða til nægir peningar? Er
ekki verið að hætta á of mikið
fyrir of lítið?
Sagt er að i Súdan sé 40% af
óbrotnu landi í Miðausturlönd-
um og síðan í fyrra hefur sér-
stakt ráð fylgzt með þróun mála
þar í landi.
Eitt af takmörkunum er að
Súdan eigi að geta framleitt
40% af matvörum til Araba-
þjóða fyrir 1985.
Olíupeningarnir verða látnir
standa straum af kostnaði
vegna háþróaðs landbúnaðar,
sykurverksmiðja og sláturhúsa,
Reiðast goðin?
skuli fluttir útá strætin a einu
bretti innan stundar. Eru þeir
því vonum fyrr þar aftur
staddir í einu allsherjarboð-
hlaupi, þúsundir manna á eftir
nokkrum leigubílum. Setur
þetta þjóðhlaup sérstakan svip
á bæjarbraginn.
Betri staðirnir eru þeir með
dýru eldhúsin, þangað sem
aðeins komast menn með góða
risnu, kaupahéðnar og aðrir
skattleysingjar, sem hafa ráð á
prísunum. Til eru staðir, sem
fylla öll vit með kokkteilsósu og
einhverju steiktu og nefnast
grillstaðir, nokkur kaffihús,
diskótek, sætaferðir til fjarlæg-
ari staða.
Sérstakt afbrigði ofan-
nefndra mannstaflasamkoma
án verulegrar fágunar eru árs-
hátíðir, sem enda flestar eins
með hvað-er-svo-glatt, hversu
fínt og snobbað sem lagt var
upp fyrr um kvöldið. Bíó. Hall-
ærisplan. Og er þá upptalningu
á tslendingsins uþplyftingu
lokið. En leikhúsin, segir kann-
ski einhver, og sinfónían? En
það er jú kúltúr, segir kúltúr-
fólkið þá. Það er fínt og sér-
stakt. Hitt er ófint. Mikið djúp
skal vera staðfest milli kúltúrs
og þess að skemmta sér. Þess-
vegna á líka að banna allt það,
sem kynni að lenda milli
„kúltúrs" og lubbamennsku.
Því er bannað að fá sér rauð-
vínsflösku með osta- og fransk-
brauðskörfu í stúdentakjallar-
anum. Menn eiga heldur að
setja upphálsbindin ogstimpast
í pollunum fyrir utan ólvunar-
staðina eða þá sjoppulúgurnar.
Bió- og leikhúsgestir gjöri svo
vel að hypja sig heim að sýn-
ingu lokinni, enda þá búið að
Mér er að verða það sífellt
ljósara, að fátt virðist þrýsta
upp tilfinningasveiflum manna
eins mikið og sú ógnun, að fá
ekki að halda þeirri stöðu í
mannlífi að ráðskast með ann-
arra manna gjörðir og háttalag.
Nú, þegar tekizt hefur eftir
töluverða mæðu að draga hug-
tök einsog frelsi og mannrétt-
indi inní samræðuna um bjór-
frumvarpið, má alþýðu þessa
lands, sem alltaf er verið að
hafa vit fyrir, ekki sjást yfir, að
það er ekki svo lítil frelsis-
skerðing að meina snögglega
töluvert viðkvæmum hópi fólks
að banna samborgurum sínum
eitt og annað, sem hann hefur
sjálfur lítinn áhuga eða trú á. t
því ljósi ber að sýna bannend-
um allra tima visst umburðar-
lyndi og skilning á því, að oft
virðist sem þeir sjái aðeins tvo
kosti í hverju máli, og ráði þar
um einhver eðlislæg innrétting
heilans: að annaðhvort geti
þeir neytt aðra til að ástunda
ekki ýmsan verknað, s.s. að eiga
hund eða drekka öl, eða að þeir
verði sjálfir neyddir til þess
arna. Það er einsog þriðji kost-
urinn, að enginn neyði neinn,
sé ekki til í þessum innrétting-
um. Því sé undrun bannenda
yfir vissum frjálsræðishug-
myndurn stór og tendrist uppí
allskyns hugsjónir í þá veru, að
breyta engu aldrei að eilífu.
Skoðum ögn núverandi
ástand, sem þessu samkvæmt
má ekki hrófla við og drögum
um leið enn eitt hugtak inn í
umræðuna.. hugtakið „reisn",
sem ékki er óskylt „frelsi" og
„mannréttindum": Land
hráslagans, næðings og aur-
bleytu hefur fundið upp og
þróað sérstaklega þjóðlegt form
mannlegra samskipta, staði, þar
sem íbúar á öllum aldri mega
híma með bláar hendur utan-
dyra í þessum næðingi, þessari
aurbleytu og rigningunni
(o.s.frv.) unz að þeim er otað
nauðþurftum kvöldsins I gegn-
um smágat á vegg einsog rauða-
krosspökkum að flóttafólki.
Setja upp hálsbindin
og stimpast í pollunum
Götin heita lúgur, en stað-
irnir sjoppur. Þær glæsilegustu
eru þó með hurð, sem íslend-
ingum er hleypt innum í smá-
kytru með útkrotuðum veggj-
um og e.t.v. bekkjaröð setinni
af uppínefsjúgandi vaðstígvéla-
æsku landsins með kók og
smók. Og tekur þá við gatið á
veggnum þar fyrir innan.
Nokkur kvöld vikunnar opna
svo hinir hátimbruðu opinberu
ölvunarstaðir. Skv. þjóðarhefð
verða þeir íslendingar, sem
gera vilja sér dagamun, að vaða
sérstaklega mikinn aur til há-
tíðabrigða eða teyga moldviðri
vissan skyldutíma áður en þeim
er hleypt i mannastaflann
innandyra. Þar er síðan tekið
til óspilltra málanna við að
skemmta sér einsog í bygging-
arvinnu og bætt af kappi við þá
drykkju, sem upphófst af flösk-
um í rykinu úti fyrr um
kvöldið. Má nú engan tíma
missa, því að hér fer nú tvennt
saman: hið samfélagslega álit,
að á þessum stað megi haga.sér
einsog skepna að því einu til-
skildu að menn séu nteð háls-
bindi, og sú samræmda gjörð,
að allir góðglaðir Reykvíkingar
nokkuð sem sárafáir Súdan-
búar þekkja nokkuð til.
Mikið af því fjármagni fer í
að reisa nýtt áveitukerfi
meðfram Nílarfljóti. Þar á síðar
að rækta baðmull, hnetur og
sykur, auk þess sem nautgrípa-
rækt verður stunduð í stórum
stíl.
Níl uppurin
Sérfræðingar segja að Níl sé
að verða uppurin. Egyptar hafa
þegar notfært sér sinn hluta af
fljótinu og Súdan á ekki langt í
land með að gera slíkt hið sama.
Það er af vatninu sem fram-
kvæmdirnar takmarkast. Það
komu Englendingar auga á
fyrir 70 árum og hófu þá að
kanna möguleikana á því að
nýta gríðarstóra mýrarfláka í
suðurhluta Súdans.
í dag er búið að hrinda þeim
hugmyndum í framkvæmd.
Vitað er að Níl missir um 40%
af vatnsmagni sínu í mýrar-
flákum þessum vegna upp-
gufunarinnar og nú á að grafa
mikinn skurð, Jonglei-
skurðinn, sem á að sjá Níl fyrir
meira vatni.
Framkvæmdir þessar eru
taldar vera á bekk með hinum
gífurlegu framkvæmdum við
Assuan-stífluna hér um árið í
Egyptalandi.
Framkvæmdirnar við
HELGI
PETURSSON