Dagblaðið - 02.11.1977, Blaðsíða 12

Dagblaðið - 02.11.1977, Blaðsíða 12
12 r DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 2. NÓVEMBER 1977. _ 1 Stærsti fískurínn í hörðustu veiðarfærín Af veiðieftirlitsmönnum Hverjir hafa fiskað í sjóði Matthíasar ráðherra? Hvað er til í sögum um smáfiskadráp? Hvernig er um einstök veiðarfæri? Mælingar fiski- fræðinganna segja sfna sögu um þetta. I þessari siðari grein um niðurstöður mælinganna er fjallað um þau veiðarfæri sem ekki voru rædd I fyrri greininni. Stærsti fiskurínn fæst í dragnót og flotvörpu, sem eru þau veiðarfæri sem margir andmæla. Veiðieftirlits- mennirnir veita mikilvægar upplýsingar sem nýta má við stjórnun. Handfœraveiðar Handfæraveiðar hafa aldrei verið undir neins konar stjórn, og eru það raunar ekki enn, þrátt fyrir reglugerð frá 9. ágúst sl., þar sem kveðið er á um að mest 40% af þorskafla megi vera undir 58 cm og að enginn fiskur megi vera undir 50 cm (lágmarksþorskstærð). Umframafli (það sem er umfram 40% undir 58 cm) skal gerður upptækur. Astæður fyrir þessu afskipta- leysi eru margar. Hér er um að ræða veiðar sem ekki teljast afkastamiklar, þannig að vart þykir taka því að skipta sér af þeim. Þá er hér um að ræða veiðiskap sem nánast heldur lffi i ýmsum afskekktum byggðarlögum. Þvf hefur verið litið svo á að ekki sé ástæða til að fetta fingur út f það þótt fiskurinn sé stundum smár. Ekki dugir þó að þegja það i hel að handfæraafli hefur verið 15-20.000 lestir á ári. Þarf þá 5-7 skuttogara og sum ár fleiri til þess að fiska sama magn af þorski og fæst á handfæri. Væntanlega mun þó ekki hvarfla að neinum að loka svæðum fyrir handfæraveiðum né heldur takmarka sóknina, a.m.k. ekki fyrr en aðrar leiðir hafa brugðist. Svo vel vill jú til við handfæraveiðar að fiskurinn kemur lifandi upp og kemst oftast lifandi niður aftur. Þvf á að vera hægt að stjórna handfæraveiðunum án örðugíeika með virku eftirliti í landi enda er áðurnefnd reglugerð sjávarútvegs- ráðuneytisins við það miðuð að eftirlitið sé virkt. Af handfærafiski- er til 101 mæling frá 8. júnf til 16. september. Mælingarþessareru frá Rifi norður og austur um að Djúpavogi. Oftast var mælt I landi af einum báti f senn. Stundum var þó mælt af mörgum bátum í einu og sömu mælingunni og í nokkrum tilvikum var mælt á sjó. , Frá Snæfellsnesi eru 6 mælingar frá 17. ágúst. Um er að ræða jafnan og nokkuð stóran fisk og var meðallengd tæpir 67 cm. Allar mælingarnar hefðu staðist strangari kröfur, enda var mest 27.9% undir 64 cm. Frá Vestfjörðum eru 15 mælingar. I júní var mælt 5 sinnum og voru 3 mælingar undir gildandi kröfum (um togarafisk). Þegar verst lét var 85.7% aí fiskinum undir 58 cm og var meðallengd 52.0 cm. í ágúst var 10 sinnum mælt. Þrjár mælingar voru gerðar á Patreksfirði og stóðust þær all- ar kröfur; meðallengd 68.3-77.8 cm. Sjö mælingar eru frá nyrðri fjörðunum og var ein þeirra rétt undir vægari kröfum og ein stóðst strangari kröfur. Meðallengd var 60.5 til 69.2 cm. Frá Norðurlandi (Skaga- strönd-Þórshöfn) eru 32 mælingar, þ.e. 31 f Agúst. Átta inæxuigai voiu uiiun vægari kröfum, engin þó gróflega. Mest var 53.5% undir 58 sm. Aðeins 3 mælingar hefðu full- komlega staðist strangari kröfurnar og voru þær allar gerðar f Hrfsey þ. 13. ágúst. Meðallengd reyndist 66.6-67.9 cm. Annars er fiskurinn nokkuð jafn. Sex sinnum er meðallengdin tæpir 60 cm ( minnst 59.0 cm). Langoftast eða 17 sinnum, er meðallengdin 61-64 cm. Frá Austfjörðum eru 48 mælingar, þar af hvorki meira né minna en 28 sem ekki stand- ast vægari kröfur. Þegar versl Síðarígrein lét voru 24% undir 50 cm, 80% undir 58 cm og 95.7% undir 64 cm. Þetta var 5. ágúst. Ekki var hægt að stöðva þetta smáfiska- dráp þar sem sjávarútvegsráðu- neytið hafði fyrirskipað með reglugerð frá 6. júlf að komið skyldi með allan þorsk (og reyndar fleiri tegundir) að landi en þó skyldi sá hluti aflans, sem var undir 50 cm, Kjailarinn Guðni Þorsteinsson gerður upptækur. Austfirðing- ar virðast þvi hafa verið drýgstir við að fiska f sjóði Matthíasar! Að tillögu Haf- rannsóknastofnunar var reglugerð þessari breytt, þ. 9. ágúst eins og áður var lýst. Við þessa breytingu virtist draga nokkuð úr smáfiskadrápinu, þannig að 13 mælingar af 19 standast vægari kröfur frá 10. til 17. ágúst. Hlutdeild fisks undir 50 cm minnkar en kemst þó upp í 8.8%. Rétt er þó að geta þess, að á þessu tfmabili var mælt á nyrðri fjörðunum, þar sem fiskur var vænni, eða sjómennirnir samviskusamari. Má geta þess að úr 7 sýnum frá Borgarfirði var ekkert handa Matthíasi. Aftur var mælt á ýmsum af syðri fjörðunum 9.-16. septem- ber. Af 13 mælingum stóðust aðeins 4 veikari kröfurnar og sums staðar var töluvert af fiski undir 50 cm eða upp í 21,6%. Þessar staðreyndir má skýra á tvo vegu. Annars vegar að Austfirðingum sé annara um sjóði sjávarútvegsráðuneytisins en öðrum landsmönnum eða að eftirlit með lönduðum sjávar- afla sé í molum á Austfjörðum. Svo haldið sé áfram að meöhöndla mælingarnar þá er það að segja að engin hinna 48 mælinga hefði staðist strang- ari kröfur. Þegar best lét var 53.4% undir 64 cm. Meðallengd var einu sinni undir 55 cm, 27 sinnum 55 til 60 cm og 20 sinnum yfir 60 cm, mest 63,6 cm. Lagnetaveiðar Nota . má minnst 5'A þumlungs eða 140 mm riðil í lagnet. Oftast virðist riðils- stærðin vera 5'A til 6 þumlung- ar en þó upp í 7. Alls eru um 18 mælingar að ræða. Sem vænta mátti stóðust þær allar vægari kröfur, mest 21.2% undir 58 cm. Sexmælingareru af Norður- landi og eru þar 2 sem ekki standast strangari kröfur; 54.4 og 65.1% undir 64 cm og meðal- lengd 62.0 og 63.0 cm. Meðal- lengd hinna sýnanna reyndist 65.8-69.0 cm. Tólf mælingar eru frá Aust- fjörðum og stóðust allar nema ein strangari mörk, en þá var 52.1% undir 64 cm og meðal- lengd reyndist 63.1 cm. Annars var meðallengd oftast um 67 cm en einu sinni yfir 70, eða 73.5 cm, en þá var um 6V4 og 7 þumlunga net að ræða. Ekki er unnt að segja með vissu um áhrif riðilsstæröar á fiskstærð þar sem oft er verið með margs konar riðilsstærð í einu (og mælt I Iandi). Þess skal getið að meðalþorskstærð úr mælingum af Austfjöröum er 67.0 cm en 65,7 cm úr mælingunum af Norðurlandi og er þetta I töluverðu misræmi við stærð handfærafisksins á þessum svæðum. Dragnótaveiðar Ur dragnót eru til 8 mæling- ar. Þrjár voru gerðar í Ólafsvík þ. 1. júli og stóðust allar strang- ari kröfur, meðallengd, 68.3 cm. Frá Patreksfirði eru 3 mæling- ar frá 11. ágúst. Stóðust þær allar vægari en engin strangari kröfur. Að meðaltali var 49.1% undir 64 cm. Meðallengd var 65.4 cm. Loks eru aftur 2 mælingar frá Ólafsvík þ. 16. ágúst. Stóðust þær báðar strangari kröfur þótt misjafnar væru. Meðallengd var 67.7 og 79.4 cm. Ekki er ástæða til að óttast mikið smáfiskadráp 1 dragnót ef notaður er réttur pokariðill, sem er hvorki meira né minna en 170 mm. Línuveiðar Af línuþorski eru til 9 mælingar. Þrjár erufrá miðjum júní frá Patreksfirði ogTálkna- firði. Allar mælingarnar stóðust vægari kröfur og voru mjög nálægt því að standast þær strangari, 44.5-48.7% undir 64 cm. Meðallegnd var 65.4 cm. Ein mæling var gerð á línufiski af Grímseyjarsundi þ. 9.9. Sú stóðst vægari kröfur en var nokkuð frá þeim strangari (59% undir 64 cm) Meðallengd var 62,6 cm. Sama dag voru gerðar 3 mælingar á fiski veidd- um á Skagagrunni. Engin þeirra stóðst vægari kröfur, 50- 66% undir 58 cm. Meðallengd var 56.6 til 61.4 cm. I tveimur sýnanna bar töluvert á fiski undir 50 cm, eða 16.2 og 23.1%. Loks eru 2 mælingar frá Seyðisfiröi frá 17. september. Stóðust þær báðar strangari kröfur og var meðallengd 66.0 og 67.1 cm. Yfirlit. Eins og fram kemur hér að framan eru mælingarnar ekki alltaf sambærilegar. Ur sumum veiðarfærum eru mælingar það fáar að hæpið er að draga af þeim of ákveðnar ályktanir. Þá hefur verið bent á það að mælingar á togurum sýna fisk- inn væntanlega eitthvað smærri en hann er í raun. Þá eru mælingarnar heldur ekki gerðar á sama tíma. T.d. er enn ekki búið að fá allar mælingar af togurunum í september (vegna verkfalls BSRB) en þær mælingar, sem fyrir hendi eru, benda til þess að þorskurinn úr botnvörpunni sé smærri en í sumar en flotvörpufiskurinn hins vegar stærri. Þrátt fyrir þessa annmarka er ekki ástæða til að fela mælingarnar og gefur eftirfar- andi tafla yfirlit um þær. Um er að ræða meðallengd þorsks eftir veiðarfærum og lands- hlutum. Rétt er að taka fram að um er að ræða meðaltöl mælinganna án tillits til afla- magns. V merkirVesturlandeða Snæfellsnes — Strandagrunn. N merkir Norðurland eða Skagagrunn — Langanes og A merkir Austurland eða Langa- nes — Stokksnes. Fjöldi mælinga er sýndur I sviga Mjög athyglisvert er að stærsti fiskurinn fæst i dragnót og flotvörpu sem eru einmitt þau veiðarfæri sem hvað flestir hafa ímugust á. Lokaorð Vmsir halda þvl fram að starf veiðieftirlitsmannanna sé unn- ið fyrir gýg, a.m.k. miðað við núverandi viðmiðunarreglur. Þetta er að rnfnu mati alrangt og kemur þar margt til. í fyrsta lagi hefur ýmsum veiði- svæðum verið lokað þrátt fyrir væg viðmiðunarmörk og hafa slfkar lokanir haft nokkur verndunaráhrif. Þá hefur það oft komið fyrir að smáfisk- svæðum hefur verið lokað 1 reynd með tilmælum til skipstjóra sem yfirleitt hafa tekið slíku vel og kippt snar- lega á önnur mið. Sllkar aðferðir hafa lfka haft sitt að segja og eru mun geðfelldari en blátt bann frá bákninu. Þá hafa mælingarnar í sumar leitt I ljós að eftirlit með stærð þess fisks, sem landað er, er vfða mjög bágborið. Svo er að sjá að lftill vandi sé að landa ólöglegum þorskafla án þess að hann sé gerður upptækur eins og reglur kveða á um. I heild má segja að veiðieftir- litsmennirnir hafi lagt á borðið mjög mikilsverðar upplýsingar, þótt enn sé varað við þvf að éta þær hráár. Þessar upplýsingar verður að nota til þess að fá betri stjórnun á veiðarnar. Ef það á að takast verða allir að leggjast á eitt til þess að málið leysist eins farsællega og unnt er. Til þess að svo megi verða þarf hlutfallið á milli fisk- veiðireglna og fiskveiðireglna sem farið er eftir að komast sem næst einum (1). Utungun- arhraðinn skiptir minna máli. Varla verður varist nýrri bylgju af orðaskaki og spái ég því að ýmsir hafi vitað þetta allt fyrirfram og að aðrir telji mælingarnar lftt marktækar. Ekki megum við þó láta ágreining hagsmunaaðila koma 1 veg fyrir gifturlk málalok. Vlð verðum og við getum bætt okkur en ekki með sturlunga- aðferðum heldur með vilja og samstöðu. Guðni Þorsteinsson fiskifræðingur. Leiðin til himna Hvaða leið á að fara til himna? Endinn á þessum óvenjulega kirkjuturni veitir svarið: beint upp. I stað krossins sem er efst á flestum kirkjuturnum er manns- hnefi á þessum og bendir vfsifing- urinn beint upp. Skrautið er á kirkju I Milton Hills f New Hampshire 1 Banda- rfkjunum. Kirkjan er f eigu meþódistasafnaðar og var byggð fyrir 106 árum. Höndina gerði Aratus B. Shaw. - DS þýddi. — V — — N — — A — meðal Botnvarpa 65.48(63) 62.37(11) 72.98(24) 66.97 ( 98 ) Flotvarpa 67.95(23) 67.95( 23 ) Handfæri 61.83(21) 62.41(32) 59.61(48) 60.96(101) Lagnet 65.67 ( 6 ) 66.98(12) 66.54 ( 18 ) Lína 63.02 ( 9 ) Dragnót 68.05 ( 8 ) 68.05 ( 8 )

x

Dagblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið
https://timarit.is/publication/260

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.