Dagblaðið - 16.11.1979, Qupperneq 10

10
DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 16. NÓVEMBER 1979.
MMBIADIÐ
Útgefandi: Dagblaflifl hf.
Framkvœmdastjórí: Sveinn R. Eyjólfsson. Rltstjóri: Jónas Kristjánsson.
RHstJómarfuitrúi: Haukur Heigason. Fréttastjóri: Ómar Vaidimarsson.
Skrifstofustjóri rítstjómar: Jóhannes Reykdal.
(þróttir: HaNur Simonarson. Menning: Aflabteinn Ingótfsson. Afletoflarf róttastjórí: Jónas Haraldsson.
Handrit: Ásgrfmur Pábson.
Bbflamenn: Anna BJamason, Ásgeir Tómasson, AtJi Rúnar HaNdórsson, Atíi Steinarsson, Bragi Sig-
urðsson, Dóra Stafánsdóttir, Elfn Afcertsdóttir, Gbsur Sigurðsson, Gunnbugur A. Jónsson, óbfur
Geirsson, Sigurflur Sverrísson.
Hönnun: Hilmar Karisson.
Ljósmyndir: Ámi Páll Jóhannsson, BJambifur BJamleifsson, Hörflur Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sig-
urflsson, Sveinn Þormófleson.
Skrifstofustjórí: óbfur EyjóMsson. Gjaidkeri: Práinn Þoríeifsson. Sökistjórí: Ingvar Sveinsson. Dreifing-
arstjóri: Már E. M. HaNdórsson.
Ritstjóm Sfflumúb 12. Afgreiflsb, áskriftadeHd, auglýsingar og skrffstofur Þverhohi 11.
Aðabimi bbðekn er 27022 (10 Hnur)
Hvaða framsókn?
,,Ný framsókn til framfara” er helzta
slagorð framsóknarmanna í kosninga-
baráttunni. Skírskotað er til þess orða-
leiks, að ekki geti einungis orðið ný
sókn fram á veginn heldur beri að telja
Framsóknarflokkinn endurnýjaðan.
,,Ný framsókn” sé betri en hin gamla.
Óneitanlega minnir þetta kjörorð á broslega viðleitni
annarra flokka fyrr og nú. Það minnir á slagorð Al-
þýðuflokksins í síðustu kosningum, ,,Nýr flokkur á
gömlum grunni” og umræður Benedikts Gröndals um
,,nýtt andlit” á Alþýðuflokknum. Fyrirtæki auglýsa
einnig gjarnan vöru sína með því að setja ,,nýtt”
framan við gamla nafnið, og þekkja allir þetta, til
dæmis í auglýsingum á þvottaefni. Óft má með sanni
segja, að ,,nýja” varan sé eitthvað skárri en hin gamla i
slíkum tilvikum. En hvaða framsókn býður Fram-
sókn?
Framsóknarmerm nefna í kosningaáróðri sínum tvö
skref, sem stigin skuli í framfaraátt. Fyrsta skrefið sé
að stöðva verðbólguna. Síðan megi snúa sér að ,,nýrri
framsókn til atvinnuuppbyggingar”.
Uppbygging atvinnulífsins og þá einkum iðnaðar
verður ekki gerð að marki nema atvinnan komist út úr
vítahring verðbólgunnar. En uppbygging þarf að verða
samhliða baráttunni gegn verðbólgunni, því að á mörg-
um sviðum er það beinlínis orsök verðbólgu, hversu
illa hefur verið staðið að atvinnumálum. Nefna má of-
framleiðslu landbúnaðarvara og ranga landbúnaðar-
stefnu stjórnvalda almennt, ofvöxt fiskiskipaflotans,
sem Íeiðir til hallarekstrar og gengisfellinga, uppblástur
hins opinbera bákns, hallarekstur þess og skuldasöfn-
un og margt fleira. Framsóknarmenn virðast ekki hafa
komið auga á þetta nema í litlum mæli.
Framsóknarmenn hafa hins vegar komið auga á, að
kauphækkanir geta leitt af sér verðhækkanir, og auð-
vitað eru þær ein af mörgum orsökum verðbólgu,
þegar horft er frá mánuði til mánaðar. En hversu efni-
legar eru tillögur Framsóknar í kaupgjaldsmálum?
Framsókn segir: „Leitað verði samkomulags við
launþega um óbreytt grunnkaup á árinu 1980 og um
lögfest hámark verðbóta í samræmi við leyfðar verð-
hækkanir. Með þessu verði komið í veg fyrir, að ein-
stakir hálaunahópar brjótist út úr launarammanum.
Verði verðhækkanir meiri en hámark verðbólgu, skulu
kjör hinna tekjulægstu bætt með fjölskyldubótum og
auknum tryggingagreiðslum.”
Grundvöllur stefnunnar er því, að „leitað verði sam-
komulags við launþega” um stöðvun grunnkaups-
hækkana. Á því byggist öll spilaborgin.
Þetta mundi hver ríkisstjórn, sem við tæki, vafalaust
kjósa. Reynslan sýnir, að síðasta vinstri stjórn fékk
grið hjá verkalýðshreyfingunni og grunnkaupshækk-
anir voru hverfandi litlar í ár. Flestir munu á hinn bóg-
inn telja, að verkalýðshreyfíngin sé orðin ókyrr og
meiri líkur séu á harðvítugri kjarabaráttu í vetur en á
jáyrði verkalýðshreyfíngarinnar við stöðvun grunn-
kaupshækkana, hvaða ríkisstjórnarbræðsla sem kann
að sitja að völdum.
Því miður verður að segjast, að Framsókn hefur
ekki mikið til þessara mála að leggja, ef marka má
stefnuyfirlýsingarnar nú. Hún gerir ekki tillögur um
þær kerfisbreytingar, sem gætu leitt okkur úr vérð-
bólgufeninu, hún hefur nær eingöngu hugmyndir um
niðurfellingu grunnkaupshækkana, verðstöðvun og
niðurskurð verðbóta.
Verðstöðvun er, eins og flestir vita, aldrei annað en
skammtímavermir, sem notast má við, meðan unnið er
að varanlegri uppskurði. Sá uppskurður hefur ekki sézt
hin síðari ár. Þess vegna hefur verðstöðvun valdið upp-
söfnun verðhækkunartilefna og síðan verðsprengingu.
Tillögur framsóknarmanna um „nýja framsókn”
eru hvergi nærri nægilegar.
Hjálpa þarf Nic-
aragua áleiðis
— svo telur hið hægrisinnaða blað The Cristian
Science Monitor í Bandaríkjunum
Eftirfarandi grein birtist á leiðara-
síðu bandaríska blaðsins The
Christian Science Monitor fyrir
skömmu. Afstaðan til þróunarmála í
Nicaragua er athyglisverð. The
Christian Science Monitor er hægri
sinnað í afstöðu sinni til mála en
þykir mjög áreiðanlegt í öllum mál-
flutningi.
Hinir nýju ráðamenn í Nicaragua
reyna nú að komast af byltingarstig-
inu yfir í ástand sem kalla mætti eðli-
legt þjóðlif. Það gera þeir með því að
vinna traust landsmanna og auka
vonir þeirra auk þess sem reynt er að
fá aðstoð erlendis frá jafnhliða fjár-
festingu erlendra aðila í Nicaragua.
Þetta eru ánægjuleg tíðindi frá land-
inu, sem enn á vissulega við nokkurn
óróa að striða innanlands. Ekki á það
síður við um önnur ríki í þessum
heimshluta — Mið-Ameríku. Til
dæmis má taka El Salvador þar sem
Carlos Humberto Romero forseta
var steypt af stóli fyrir nokkru og
síðan hefur verið í ófriðarástandi.
Rúmlega tveir tugir ríkja hafa
ákveðið að veita Nicaragua aðstoð
við uppbyggingarstarfið. Stjórnir
þeirra hafa ákveðið að leggja trúnað á
fullyrðingar ráðamanna sandinista í
Nicaragua, að þeir stefni að upp-
byggingu lýðræðisríkis með blandað
hagkerfi. Er kannað er hverjir hafa
verið stórtækastir i aðstoðinni við
Nicaragua kemur í ljós að það eru
Bandaríkin. Telja verður það gleði-
lega breytingu frá árunum þegar
Somoza stjórnin var studd sem mest.
Stefna Bandaríkjastjómar er nú sú
að styðja við bakið á hinni nýju
stjórn í Nicaragua og öðrum þeim
sem virðast skynsamlega hugsandi
þar í landi. Á þá hið sama við um
verkalýðsforustuna, kaupsýslumenn
og fjölmiðla.
Vissulega er það rétt að fjöldi
Kúbumanna er nú í Nicaragua.
Flestir eru þeir vegna heilbrigðisþjón-
ustu, menntakerfisins og við aðstoð
við útgáfu dagblaðsins sem rikis-
stjórnin gefur út. Það er reyndar
prentað í prentsmiðju sem áður var i
eigu Somoza fjölskyldunnar.
Hingað til hefur byltingin í Nicara-
gua farið fram á allt annan hátt en á
Kúbu árið 1962. Engar fjöldaaftökur
hafa farið fram í Nicaragua enn sem
komið er. Leiðtogar byltingarinnar
hafa hvað eftirannaðlagtáherzlu á ,ið
þeir líti ekki til Kúbubyltingarinuar
sem fyrirmyndar. Þeir líti vitt til lær-
dóms. Til byltingarinnar í Mexikó og
meira að segja til Amerisku bylt-
ingarinnar. Markið sé að velja það
sem mest verði Nicaragua til góða.
Af verkunum skuk
uð þið þekkja þá
Spurningalisti sá, sem fatlaðir
sendu stjórnmálaflokkunum, og út-
varpserindi Magnúsar Kjartanssonar
hefur vonandi vakið tímabæra og
verðskuldaða athygli. Þar hefur verið
bent á, hversu sá stóri þjóðfélags-
hópur hefur verið vanræktur mitt i
okkar velmegun og hversu mikið
skortir á, að hann njóti jafnréttis við
aðra þegna þjóðarinnar.
Þessar línur eru þó ekki skrifaðar í
því skyni að svara nefndum spurning-
um og heldur ekki til þess að gefa ein-
hver kosningaloforð. Nógu margir
verða eflaust til þess. Og kannski
verða þeir flokkar tunguliprastir á
loforðin, sem vart hafa hreyft hönd
sína eða fót til móts við þessar rétt-
lætiskröfur, þrátt fyrir alla makt sina
og mikið veldi. Hefi ég þar í huga alla
kröfluflokkana þrjá, er setið hafa
með ýmsum tilbrigðum i ríkisstjórn
þennan áratug aldarinnar. Hvergi
^verður á þessum ferli þeirra fundið
eitt einasta spor stigið í átt til fatlaðra
og öryrkja, en eitthvað kann að vera
til af dauðum bókstaf, þar sem fatl-
aðir eru nefndir á nafn. Hlutur hinna
fötluðu væri þó annar í dag, ef þessir
ranglátu ráðsmenn hefðu verið jafn-
rausnarlegir í þeirra garð og þeir voru
við Kröflu og hennar aðstandendur.
Hlutur
Alþýðuflokksins
Erindi mitt með þessum línum er
hins vegar að vekja athygli á því, sem
Alþýðuflokkurinn hefur leitast við að
gera fötluðum til hagsbóta, þó að
honum sé Ijóst, að þar er enn mikið
verk að vinna.
Og þó að Alþýðuflokkurinn hafi
alla tíð leitast við að styðja málefni
fatlaðra, m.a. í löggjöfinni um
almannatryggingar, sem flokkurinn
hefur átt mestan þátt í að móta, þá
má segja að hann hafi á Alþingi i
■
■
I
Gegn auðhyggju,
atvinnuleysi og
óðaverðbólgu
Þegar menn höfðu áttað sig á þvi
jsl. föstudagsmorgun, að Morg-
unblaðið var ekki að segja frá upp-
hafi þriðju heimsstyrjaldarinnar,
þá létti flestum. Léttirinn var meira
að segja svo mikill, að menn gleymdu
að rýna í inntak efnahagsmála-
tillagnanna scm kvnntar voru i
blaðinu. Nokkrir öreigar úr hálauna-
stéttum fundu meira að segja ástæðu
til að efna til trúðleika á torgum og
gatnamótum (þrátt *fyrir hina hörðu
samkeppni frá ríkisstjórn íslands á
'því sviði skemmtanaiðnaðarins).
En þarna lá fyrir í svörtu á hvitu,
að Sjálfstæðisflokkurinn hyggst beita
sér fyrir framkvæmd auðhyggju á
íslandi. Lögmál markaðarins skulu
rikja, ,,frelsi” einstaklinganna skal
koma í stað samhjálpar og samvinnu,
ríkisvaldið hættir að skipta sér af
kjarasamningum, — þeir skulu vera á
„ábyrgð aðila vinnumarkaðarins”,
eins og ríkið sé enginn aðili að vinnu-
markaði eða láti sig engu skipta
kjaramál í landinu. Ríkið dregur sig
með nokkrum hætti út úr stjórn-
málum og sinnir einungis æðri
málum eins og stórvirkjunum (verða
þær afhentar hlutafélögum og ein-