Dagblaðið - 16.11.1979, Síða 11

DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 16. NÓVEMBER 1979.
Hinir nýju valdhafar hafa ekki
farið varhluta af ýmsum vandamál-
um vegna öfgarnanna bæði til hægri
og vinstri. Það hefur aukið á erfið-
leikana að mikið er til af vopnum
víðsvegar um landið frá því þeim var
dreift meðal fólks.
Vinstri sinnar hafa margir viljað
notfæra sér hin nýfengnu vöid strax
og hækka laun verkafólks um allt að
helming. Stjórnin hefur ekki treyst
sér til að verða við þessum kröfum
eða lofa því. Hins vegar hefur fólki
verið lofað því að það fái einhverjar
uppbætur fyrir launamissi fyrri tíðar.
Meðal hægri manna hefur gætt
nokkurrar andstöðu gegn hinum nýju
stjórnvöldum frá fyrri stuðnings-
mönnum Somozafjölskyldunnar.
Hugmyndir hafa verið uppi að endur-
skoða afstöðuna til þessara manna og
hætta að taka þá þeim vettlingatök-
um sent hingað til hefur tíðkazt.
Hclzta verkefni hinnar nýju
stjómar i Nicaragua er hins vegar
enduricisii atvinnulífsins og efnahags
landsins. Ekki var ástandið gott fyrir
en varð enn verra er Somoza, hinn
brottrekni forseti, og fylgifiskar hans
fóru með nær alla sjóði ríkisins með
sér í útlegðina.
Í Ijósi þeirra staðreynda þarf því að
líta ákvörðun stjórnarinnar um að
þjóðnýta banka landsins. Þar þarf
alls ekki að vera um að ræða stefnu í
átt til þjóðnýtingar heldur líklegast
aðeins um nauðsynlega aðgerð að
ræða til að halda uppi eðlilegu pen-
inga- og bankakerfi í landinu. Einnig
er eðlilegt að Nicaragua leiti endur-
samninga um lánskjör sin vegna er-
lendra lána. Skuldir landsins nema
nú um það bil 1,6 milljörðum dollara
og þar af falla 0,6 milljarðar í gjald-
daga fyrir lok þessa árs.
Ljóst er, að ef ekki tekst innan
tíðar að reisa efnahagslífið aftur við
og auka atvinnu getur óróatímabilið
haldið áfram og jafnvel aukizt. 1
kjölfar þess gæti komið önnur
bylting og þáeinræðisafla.
Núverandi valdhafar í Nicaragua
eiga lof skilið fyrir að reyna að halda
öllu innan skynsamlegra marka og
jafnframt setja líf i vinnuaflsfrekar
atvinnugreinar og landbúnað. Hafa
verður í huga, að þó svo til séu í
landinu embættismenn með reynslu
og þjálfaðir kaupsýslumenn eru
sandinistarnir, sem tóku við stjórn af
liði Somoza, lítt þjálfaðir til stjórn-
sýslu. Fyrra samstarf skæruliðahópa
innan hreyfingarinnar er ekki hugsað
til slíks og þvi getur samvinna við
stjórn landsins reynzt erfið.
Á meðan verið er að yfirvinna
þessa erfiðleika þarf Nicaragua
allrar þeirrar aðstoðar við, sem hún
getur fengið. Ánægjulegt er að
fregna af því, að slík aðstoð sé nú
farin að berast frá rikjum víðs vegar
að úr veröldinni. Gott dæmi um þetta
er hveitiframlag frá Bandaríkjunum,
sem gerir það kleift að brauð sé á al-
mennum markaði og það megi kaupa
fyrir gjaldmiðil Nicaragua ásamt
einnig korni og sojabaunum.
Hingað til hafa Bandaríkin veitt
aðstoð sem nemur um það bil 20
milljónum dollara. Búizt er við þvi að
sú tala eigi eftir að margfaldast innan
tíðar. Þjálfaðir og hæfir sendimenn
frá Bandaríkjastjórn eru komnir til
landsins undir stjórn Lawrence Pezz-
ullo sendiherra. Þeir vinna nú i ná-
inni samvinnu við þarlend stjórnvöld
að því til dæmis að koma á tengslum
við bandaríska kaupsýslumenn.
Slik aðstoð einstakra ríkja þarf að
halda áfram jafnhliða aðstoð ýmissa
alþjóðastofnana. Ef Nicaragua tekst
að feta sig til trausts lýðræðis munu
menn í öðrum ríkjum hafa dæmið
fyrir sér. Þá verður hægt að benda á,
að ef hægri ógnarstjórn fellur þarf
það ekki endilega að leiða til vinstri
ógnarstjórnar í staðinn.
fyrravetur ekki siður markað mikil-
væg spor í baráttunni fyrir sjálfsögð-
um mannréttindum fatlaðra. Þann
árangur, sem þar náðist, getur
flokkurinn þakkað þingstyrk sinum
og einbeittum áhuga Jóhönnu
Sigurðardóttur þingmanns Alþýðu-
flokksins, og Magnúsar H. Magnús-
sonar félagsmálaráðherra hans.
Hér eru fyrst og fremst hafðar i
huga tvær mikilvægar lagasetningar:
Jóhanna Sigurðardóttir flutti ýtar-
legt frumvarp um Framkvæmdasjóð
öryrkja. Frumvarp þetta, sem nú er
orðið að lögum, tryggir 1000
milljóna króna verðtryggða árlega
fjárveitingu til margvíslegra þarfa
öryrkja. Máþarm.a. nefnauppbygg-
ingu verndaðra vinnustaða, endur-
h'æfingarstöðva og dvalarheimila.
Þá er einnig orðið að lögum frum-
varp félagsmálaráðherra, Magnúsar
H. Magnússonar, um aðstoð við
þroskahefta. Þar er að Ftnhá ákvæði
um uppbyggingu greiningarstöðva,
fjölskylduheimila, sérskóla og starfs-
fræðslu- og starfsþjálfunardeilda að
grunnskólanámi loknu.
Þessum málefnum þroskaheftra
er einnig tryggt fjármagn úr þeim
framkvæmdasjóði, sem hér að
framan er getið.
Þessi lög öðlast gildi 1. jan. 1980.
Og þau hafa þá sérstöðu, að þar er
fjármagn tryggt til framkvæmda.
Þau eru því alvörulög, en ekki
sýndarmennska og dauður bókstaf-
ur, eins og finna má um þessi mál
víðsvegar í lagabálkum frá Alþingi.
Það vantar svo sem ekki ákvæði í
grunnskólalögin um málefni þroska-
heftra, en þau hafa að mestu leyti
verið skrautfjöður fram á þennan
dag vegna þess, að fjármagn hefur
skort.
Hér hefur því vissulega merkum
áfanga verið náð í réttlætisátt fyrir þá
vanræktu þjóðfélagshópa, sem þarna
eiga hlut að máli. En geta má þess, að
frumvörp þessi fóru ekki fyrirhafnar-
laust gegnum þingið. Þar reyndust
margir steinar i götu, þó að lokum
tækist með harðfylgi að ryðja þeim
úr vegi.
Þá skal þess og getið hér, að
Jóhanna Sigurðardóttir hefur lagt
fram frumvarp um húsnæðismál
aldraðra og örorkulífeyrisþega, sem
tryggir mjög hagstæð lán til þessara
hópa. En greiðslubyrði þessara lána
staklingum þegar þjóðin er búin að
byggja þær?), stóriðju og rafeinda-
iðnaði. Og svo á að lýsa yfir, að nú sé
verðbólgan stöðvuð, gengið stöðugt
og bankar, sparisjóðir og einstakling-
ar ákveði vexti eftir lögmálinu um
framboð og eftirspurn. Um sömu
mundir verða rikisfyrirtækin boðin
upp (fróðlegt verður að sjá framan i
þá, sem bjóða í Bifreiðaeftirlitið) og
svo sitja tveir tugir löglærðra fyrrver-
andi formanna Heimdallar og Vöku
á Alþingi og prisa vestræna samvinnu
og Atlantshafsbandalagið, samtímis
því, að þeir blása til sóknar gegn
heimsvaldastefnu bandalagsþjóð-
arinnar Norðmanna.
»
Að lesa yfir sig
Hver samdi þetta furðulega
plagg? Ekki trúi ég því, að þeir
Birgir, Gunnar og Geir hafi sett á
blað þann hugmyndahræring sem þar
er að finna. Helst dettur mér í hug,
að einhverjir iðnir bóka- og blaðales-
endur hafi soðið þetta upp úr gömlu
viðtali við Milton Friedman um hag-
fræðina, sem hann plataði inn á
valdaræningjana í Chile hér um árið.
Sjálfstæðismenn skyldu vara sig á
þeim sem lesa mikið. Þeir fara að
halda, að mannlífið sé allt i bókum
og unnt sé að finna sannleikann í til-
vitnunum, og sannleikurinn sé þvi
,,meiri” sem tilvitnanirnar eru fleiri.
Boðað er
atvinnuleysi
Það er auðvitað ágætt að Sjálf-
stæðisfiokkurinn kaus að kasta
grimunni og koma til dyranna eins og
hann er klæddur. Nú þarf enginn að
geta sér til um hvað forysta hans vill.
Hún vill koma hér á kerfi þar sem
auðmagnið er i höndum einstaklinga,
ríkisafskipti í lágmarki og arðsemin
ein látin ráða hvað gert er og hvað
ógert. Þeir vilja samfélag samkeppni
en ekki samhjálpar, samfélag þar sem
einstaklingar ráða atvinnutækjum og
fjármagni, og hagur alls almennings
er háður þvi, sem þessir fjársterku
^ „Sjálfstæðisflokkurinn hyggst beita sér
fyrir framkvæmd audhyggju á íslandi.”
Kjallarinn
Guðrún Helga
Jónsdóttir
hjá Húsnæðismálastjórn hefurverið
með þeim hætti, að örorkulifeyris-
þegar hafa í mjög litlum mæli getað
notfært sér þau. Einnig hefur
Magnús H. Magnússon félagsmála-
ráðherra gert þeim málum þýðingar-
mikil skil í húsnæðismálafrumvarpi
því, sem hann hefur nú tilbúið að
leggja fyrir næsta Alþingi. Þar er gert
ráð fyrir sérstökum viðbótarbygg-
ingarlánum til einstaklinga með sér-
þarfir. Lán þessi eiga að vera vaxta-
laus.
Af verkum þeirra
skulu þeir dæmdir,
en ekki loforðum
Hér er ekki rúm til að gera ýtarlega
grein fyrir þeim lögum og frumvörp-
um, sem nefnd eru hér að framan,
enda munu samtök fatlaðra og
einstaklingar í þeirra hópi hafa kynnt
sér þau eftir föngum.
En nú, þegar Öryrkjabandalagið
beinir því til fatlaðra kjósenda i land-
inu að hlusta eftir svörum stjórn-
málaflokkanna við spurningum
þeirra, þá væntir Alþýðuflokkurinn
þess, að störf og árangur þingmanna
hans á þinginu síðastl. vetur í málefn-
um fatlaðra tali skýrustu nráli um
hug hans og afstöðu til þessara van-
ræktu og gleymdu þegna þjóðfélags-
ins.
Ég þykist þess fullviss, að allir þeir,
sem láta sig málefni fatlaðra ein-
hverju varða, tryggi Jóhönnu
Sigurðardóitur framvegis sæti á
Alþingi, svo að þeir megi áfram njóta
ávaxtanna áf dugnaði hennar, því
enn eru fjölmörg vandamál fatlaðra
óleyst. Aukinn þingstyrkur Alþýðu-
flokksins er besta tryggingin fyrir
því, að þeir þjóðfélagshópar gleymisi
ekki.
Guðrún Helga Jónsdóltir
A „Alþýöuflokkurinn markaði á Alþingi
w mikilvæg spor í baráttunni fyrir sjálf-
sögðum mannréttindum fatlaöra.”
einstaklingar verja til framkvæmda
og framleiðslu. Lögmálið um fram-
boð og eftirspurn skal ráða kaup-
gjaldi og kjörum, atvinnu og at-
vinnuleysi.
Ber er hver
að baki...
Eru þetta ekki fjarstæðukenndar
hugmyndir, sem nær hvergi eiga sér
formælendur í heiminum í dag? Svo
skyldi maður halda. Var þetta ekki
einungis örvæntingarfuil tilraun
Sjálfstæðisfiokksins til að vinna það
fylgi sem verið hefur að reytast af
honum undanfarin ár? Þessar
tillögur eru þess eðlis, að ætla mætti,
að útilokað væri, að nokkur hinna
flokkanna gæti farið í rikisstjóm
með Sjálfstæðisflokknum eftir
kosningar, ef þeim væri haldið til
streitu. En menn gleymdu einu. Þeg-
ar Hitler hóf leiftursókn sína inn í
Pólland fyrir fjörutíu árum hafði
hann baktryggt sig með griðasátt-
málanum við Stalín. Hann lagði ekki
úl i striðið fyrr en hann gat verið viss
um, að Rússar væru reiðubúnir að
taka þátt í að þurrka Pólland út af
landakortinu. Hafði Sjálfstæðis-
flokkurinn ef til vill gert hinn
nauðsynlega griðasáttmála svo
leiftursóknin gegn fólkinu i landinu
gæti heppnast? Grunurinn styrktist
Kjallarinn
HaraldurÓlafsson
þegar Alþýðublaðið kom út á laugar-
daginn. Þar var ekki eitt einasta orð
um leiftursókn Sjálfstæðisflokksins,
ekki eitt einasta orð til að andmæla
stefnuyfirlýsingu, er gengur þvert á
allt það, sem Alþýðuflokkurinn áður
fyrr byggði starfsemi sína á. Þarna
var ekkert nema meinlausar
auglýsingar frá sirkusnum í stjórnar-
ráðinu. Er virkilega svo komið, að
Alþýðuflokksmenn ætli að endur-
reisa viðreisnarsamstarfið, samstarf,
sem kostaði þjóðina mikið og hafði
nær riðið Alþýðuflokknun. að fullu?
Framsóknar-
flokkurinn
með raunhæfa
stefnu
Staðan i íslenskum stjórnmálum
er nú næsta skýr. Sjálfstæðisflokk-
urinn boðar gerbreytingu á öllu því
farsældarkerfi, sem hér hcfur verið
byggt upp á undanförnum árum. Al-
þýðufiokkurinn er reiðubúinn að
kyngja öllum stóryrðum og mynda
ríkisstjórn er framkvæmi hinar
„nýju” hugmyndir og aðferðir frjáls-
hyggjunnar, öðru nafni auð-
hyggjunnar. Alþýðubandalagið
reikar milli Marx og Leníns,
menningarróttækni og þjóðernislegr-
ar ihaldssemi, hentistefnu og hugar-
óra. Framsóknarflokkurinn hefur
einn á þessu hausti lagt fram
raunsæja og framkvæmanlega efna-
hagsstefnu, sem tryggir bætt lifskjör
og fulla atvinnu. Flokkurinn hafnar
því atvinnuleysi, sem leitt yrði yfir
þjóðina, ef Sjálfstæðisflokkurinn
fær að ráða, og hann hafnar þeirri
ægilegu verðbólgu, sem yrði afleiðing
af því, að stefna Sjálfstæðisflokksins
kæmist í framkvæmd.
Haraldur Ólafsson.
lektor.
II
✓
N
N
✓