Dagblaðið - 02.01.1980, Blaðsíða 8

8
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 2. JANÚAR 1980.
Mikið varskotid upp afflugeldum I Keykjavtk á gamlárskvóla, enuu var veóriófaitegt. Ragnar Th. tók þessa myndá miðnœtti yfir Stóragerðishverfið er mennfögnuðu árinu 1980 og kvöddu 1979.
ROLEG ARAMOTI REYKiA VIK
,,Ég man ekki eflir jafn-rólegum ára-
mótum,” sagði varðstjóri í miðbæjar-
lögreglunni í Reykjavík i samtali við
Dagblaðið.
Mjög fáir voru á ferli i miðbænum
og ekki kom til neinna óláta. Á aðal-
varðslöðinni hafði verið erill en þó tals-
vert minni en oft áður um áramót.,
Mikill fjöldi unglinga var á dansleik i
Ársölum og þurfti lögreglan að hafa
nokkur afskipti af þeim. AIIs var lög-
reglan kölluð út um hundrað sinnunt
Menntaskólaspeki
Aöalsteinn Asberg Sigurðsson — Ferð undir
fjögur eugu, 139
Otg.: Fjölvi, 1979
Menntaskólaárin eru sérstæður
línii og eflirminnilegur þeim sem
ganga í gegnum þau. Á þeim árum
erum vér flest djúpvilur, gjarnan
haldin rómantískum trega, uppfull af
lotningu fyrir rilhöfundum sem eng-
inn félaganna hefur heyrt minnsl á.
Vér erum tíðum róttæk i pólitík og
eigurn það til að eyða löngum vetrar-
nótlum yfir flösku al'ódýru rauðvini,
meðan vér leilum Sannleikans og
ræðuni Lifið og Tilveruna af næstum
örvæntingarfullri alvöru.
En oftast nær vöxum við upp úr
þessu, komum auga á uppgerð og
sjálfbirgingshátt þessa æviskeiðs og
hlæjurn dátt að öllum þessum dillum.
Það sem máli skiptir i lífinu lærir
maður kannski seinna, utan skóla.
Þroskasaga
Tilefni þessa formála er skáldsaga
nafna míns, Aðalsleins Ásbergs Sig-
urðssonar, Ferð undir fjögur augu.
Þar er markið sett hátt, skrifa á
þroskasögu (Bildungsróman) nteð
sérstaka áherslu á hugmyndaþróun
einstaklings, þ.e. sögumanns. Þar
veltur talsvert á að skilningur og skýr
hugsun sé fyrir hendi, — umfram allt
skilningur á þvi hvernig hinn viti
borni maður, hómo sapíens, viðar að
sér hugmyndum, fellir þær inn í eigin
þankagang, prófar þær á sjálfum sér
og öðrum. í skáldsögu verður sú
þróun ennfremur að vera samofin
öðrum atburðum, tengd við persónu-
sköpun og samskipti sögupersóna,
Aðalsleinn Asberg Sigurðsson.
annars hlýtur bókin að verða mest-
megnis einræður á öðru astralplani
en flest fólk mælist á. Ferð undir
fjögur augu fellur því miður á báðunr
þessum kjörsviðum. Hinn hug-
myndalegi bakhjarl höfundar er
menntaskólaspeki sú sem ég gat um i
upphafi, þar sem hugmyndum er!
kastað á milli án þess að reynt sé að
kryfja þær til mcrgjar, bókmennla-
verk eru nefnd (Lewis Carrol, Tómas
Mann, Keller) án þess að reynl sé að
skýra tilgang þeirra í sögunni og
áhrifum þeirra á sögumann. „Seinni-
hluta dagsins notaði é^ til að lesa
Lísu í Undralandi, eða hluta al
henni. Það var nokkurs konar undir-
' búningsverkefni. Mér fannst ég
standa mun betur að vígi með það til
grundvallar . . .” (bls. 79)
Sjúk í tjáskipti
Undirbúningur fyrir hvað? Og
hvers vegna stendur sögumaður belur
að vígi? Ekkert svar, en bókin er full
af yfirlýsingum af þessu lagi. Menn
sitja ennfremur yfir kaffi eða rauð-
víni og segja í fúlustu alvöru: „Við'
vitum að tjáningin er okkur mikil-
vægari en flest annað. Við erum bein-
línis sjúk í tjáskipti og þjáuntst oft
þeirra vegna. En hvers vegna? Við
þurfunt ekki að þjásl. Leyfum hug-
sjónum okkar og sannleik að sitja í.
fyrirrúmi, því án þeirra erum við
einskis virði” (bls. 16). Formið á
skáldsögunni er að stofni til æva-
fornt, —•.lærlingur (Spons, af „re-
sponse”?) hittir læriföðurinn Spak
með dularfullum hætti og þeir velta á
milli sín hugmyndum, væntanlega
þangað til lærlingurinn er orðinn vís-
ari, spakur, og þá getur lærifaðirinn
gengið fyrir ætternisstapa með ró í
hjarta.
Bergmál
á fjöllum
A.m.k. held ég að þetta sé til-
gangur nafna míns. En til að „tjá-
skipti” megi heppnast, verða sögu-
persónur að vera soldið lifandi, raun-
verulegar, sérstakar. Hvorki sögu-
maður né félagi hans eru gæddir
þeim eiginleikum, þeir verða því ekki
trúverðugir og málflutningur þeirra
missir marks. Ekki fær lesandinn
heldur mikla tilfinningu fyrir sögu-
sviðinu, umhverfi þeirra Spaks og
Spons og heimahögum. Við gætum
þess vegna verið að hlýða á bergmál
einhvers staðar uppi á fjöllum, eða
horfa á fiðrildi sem flögra um stefnu-
laust, svona eins og þau sem prýða
bókarkápuna.
- AI
seni þykir ekki mikið á þessu kvöldi.
Slökkviliðið var ekki kvatt út á nýárs-
nólt.
Lögreglumönnum ber saman um, að
áramótahald Reykvíkinga sé á síðuslu
árum mun friðsamara en áður var. Bál-
kestir í höfuðborginni voru nú 20 lals-
ins og hefur þeim einnig fækkað nokk-
uð á siðustu árum.
- GAJ
Veitt úr Rithöfundasjóði ríkisútvarpsins
á gamlársdag:
Ása Sólveig og
Þorgeir hlutu
milljón hvort
Á gamlársdag var veitt viðurkenning
lil tveggja rithöfunda úr Rithöfunda-
sjóði ríkisútvarpsins. Viðurkenningin
var tvær milljónir sem skiptist á milli
Ásu Sólveigar Guðmundsdóllur og
Þorgeirs Þorgeirssonar.
„Þessi verðlaun eru svona sam-
kvænit reglunt veitt til utanferðar fyrir
rilhöfunda en það er þó ekki nein
kvöð,” sagði Jónas Kristjánsson for-
stöðumaður Árnastofnunar í samtali
við DB. Jónas veitti verðlaunin og hélt
ræðu I tilefni af viðurkenningunni.
Ása Sólveig er þekkt fyrir skáldsögur
sinar Einkamál Slefaníu og Treg í
taunii. Þorgeir Þorgeirsson er lærður
kvikniyndagerðarmaður. Hann hefur
skrifað skáldsögur og Ijóð auk þess sem
hann hefur gert heimildarmyndir seni
sýndar hafa verið í sjónvarpi.
Að sögn Jónasar er viðurkenningin
ekki með neinum sérstökuni kvöðum
heldur frekar ósk um að ríkisútvarpið
njóti góðs af þeirra störfum. Oftast
hefur verið valið fólk sem mikið hefur
flutt i úlvarp en það er ekki algild
regla.
-ELA.
Keflavík:
ÞJÓFARNIR NÁÐUST
ÁNÝÁRSNÓTT
Aðfaranótt gamlársdags var brotizl
ínn i Björgunarbálaþjónusluna í Kefla-
vík, og var stolið þaðan tæplega 200
pökkum af handblysum fyrir
björgunarbáta. Áætlað verðmæti
þeirra var nálægt 2 milljónum króna.
Lögreglan varaði þjófana við því i
sjónvarpsfréttum að blysin kynnu að
vera hættuleg og voru þeir hvattir til að
skila þeim. Til þess kom þó ekki þvi
lögreglan hafði hendur í hári þjófanna
á nýársnótt.
Mikið annriki var hjá lögreglunni i
Keflavík á nýársnótt og var lögreglan,
kölluð út 38 sinnum um nóttina. I
mörgum lilfellum var unt að ræða-
vandræði i heimahúsum og alls staðar
var áfengi orsök vandræðanna.
-GAJ.