Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1986, Page 17

Staða saudjjárframleiðslunnar er tvímælalaust mun óljósari
og erfiðara er að gera sér grein fyrir þeirri þróun sem þar
mun eiga sér stað. í þessari búgrein hefur þegar átt sér stað
stórfelldur samdráttur og ýmsar blikur eru á lofti um að
þeirri þróun sé því miður ekki lokið.
Þær niðurstöður sem hér hefur verið gerð grein fyrir sýna
að þessi framleiðslugrein er mjög breytileg að uppbyggingu.
Tvískipting þessarar framleiðslu er greinileg. Meirihluti
framleiðslunnar er í höndum bænda sem hafa sauðfjárrækt
sem meginþátt í tekjuöflun sinni. Allstór hluti hennar er
einnig í höndum aðila sem hafa þessa framleiðslu sem auka-
getu með annarri atvinnu. Þurfi enn að eiga sér stað sam-
dráttur virðist athugandi hvort þetta sé sá þáttur framlcið-
slunar sem þá beri að fella út, eins og stundum verður vart
í umræðu um þessi mál. Er ekki raunin sú að þessi fram-
leiðsla tryggir búsetu þeirra einstaklinga í sveitum, búsetu
sem þær mega ekki án vera?
Ef sauðfjárframleiðslan þarf að mæta aukinni verðsam-
keppni á innlendum markaði á næstu árum með lækkun
framleiðslukostnaðar virðist augljóst að margar framleiðslu-
einingar eru það smáar að þær gætu ekki að óbreyttri stærð
veitt eigendum sínum lengur lífsviðurværi.
Flestum er jafnframt ljóst að þessi grein er snarari þáttur
í að halda uppi búsetu í ákveðnum sveitum, en nokkur önnur
grein landbúnaðar. Því mun áframhaldandi samdráttur í
þessari grein leiða til byggðaröskunar, þar sem skörð í núver-
andi byggðakeðju munu skapa ýmis vandamál félagslegs
eðlis sem trauðla verða leyst. Þessvegna kunna menn þegar
að standa frammi fyrir þeirri spurningu hvort veita verði
ákveðnum byggðarlögum forgang í þessari framleiðslu til að
byggð eigi að haldast þar. Verði slík afstaða tekin hlýtur
afstaða til annarrar atvinnuuppbyggingar að verða mjög
þung á metunum við slíka skipulagningu.
Á Norðurlandi eru Norður-Þingeyjarsýsla og Vestur-
Húnavatnssýsla tvímælalaust þau byggðalög sem mest
byggja afkomu sína á sauðfjárframleiðslu. Könnuninn sýnir
að í þessum byggðalögum eru aðstæður í þessari grein stór-
19