Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1986, Qupperneq 23

JÓHANNES SIGVALDASON:
TVÍKÍMBLÖÐUNGAR
I TÚNUM BÆNDA
Skoðun í ferð um Skagafjörð og Austur-Húnavatnssýslu
30. júní - 1. júlí 1986
Undirritaður fór í túnskoðunarferð vestur í Skagafjörð og
Austur-Húnavatnssýslu um mánaðamótin júní-júlí 1986. 1
þessum sýslum var farið um Lýtingsstaðahrepp, Seyluhrepp,
Staðarhrepp, Skarðshrepp, Skefilsstaðahrepp, Skagahrepp,
Vindhælishrepp, Engihlíðarhrepp, Torfalækjarhrepp og
Svínavatnshrepp. Skráðar voru athugasemdir um tún á u.þ.b.
sextíu bæjum. Nokkuð ítarleg skoðun á átta bæjum sem
valdir voru af handahófi en meira yfirlitsskoðun á hinum.
Haft var tal af fólki á fjórum bæjum. Auk þess rætt við Egil
Bjarnason ráðunaut.
Það sem fyrst og fremst var tilgangur að skoða og meta var
það hve mikið væri um tvíkímblöðunga í túnum. Hér áður
fyrr (í upphafi þessarar aldar), þegar notkun tilbúins áburðar
var lítil eða engin, eru sagnir uppi um að tún öll hafi verið
glóandi af sóleyjum og fíflum eða rauð af túnsúru. A þessum
tima voru nýræktir smáar og fæstar með sáðgresi og því ráð-
andi sá gamli gróður sem hér hefur verið í túnum frá örófi
alda. Um það hvernig þessu var raunverulega háttað er fátt
skráð en þó er að finna í grein eftir Klemens Kristjánsson um
gróðurathuganir á túnum 1923 að í eldri græðisléttum (20-30
ára) fannst brennisóley í öllum spildum og klæddi alltað
fjórðung túna. Einnig var mikið af ýmsum öðrum tvíkím-
blöðungum svo sem fíflum, túnsúru og lokasjóði. Þessi at-
hugun var gerð á túnum í landi Reykjavíkur. I grein er Helgi
25