Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1986, Side 61

Að því tilskyldu að beit hefjist ekki of snemma skipta lok
beitartímans meira máli en nokkuð annað í beitarstjórnun.
Lengd beitartíma á sama landi getur í sjálfu sér haft meiri
áhrif á afurðir og gróðurfar en beitarþungi. í 1. töflu koma
fram hlutfallslegar breytingar á vaxtarhraða lamba og áa
frá vori til hausts í beitartilrauninni á Auðkúluheiði. Hlut-
fallstölurnar, þar sem vöxtur lamba við lítinn beitarþunga
fær 100%, sýna vel mikilvægi þess að ekki sé dregið of lengi
að skipta um beitiland síðsumars. Vöxtur tvílembinga síð-
ustu þrjár vikurnar var þannig aðeins um 24% af því sem
best gerðist fyrri hluta sumars. Slík beit er ekki arðbær vegna
lítillar nýtingar á vaxtargetu lambanna.
Hlutfallstölurnar sýna einnig vel áhrif beitarþunga og tíma
sumars á þrif áa. Neikvæðu tölurnar endurspegla það að
ærnar lögðu af við alla beitarþunga síðsumars, eða 26 til
44 grömm á dag.
Alag beitar á gróður breytist mikið yfir sumarið. Beitará-
lag er minnst fyrri hluta sumars meðan spretta er mikil.
Beitarálag er hins vegar mest á haustin þar eð lömbin taka
þá miklu meira til sín en fyrr um sumarið. Láta mun nærri
að samanlagður þungi áa og lamba tvöfaldist frá upphafi
beitar til loka. Fljótt getur gengið á gróður þegar dregið hefur
úr sprettu og þá getur beitarálagið margfaldast á skömmum
tíma. Mikillar aðgátar er þörfvið beitina síðari hluta sumars,
einkum ef þungi beitar er mikill, eins og sjá má á 15. mynd
sem sýnir samspil beitarálags og beitarþunga í breskri til-
raun (24). Vænta má að hin samverkandi áhrif árstíðar og
beitarþunga séu svipuð hér á landi.
Eftir að kemur fram í síðari hluta ágústmánaðar er í flest-
um árum nauðsynlegt að fara að fylgjast með fé á afréttum
með hliðsjón af því að koma lömbunum í góða haga heima
fyrir. Eins getur verið nauðsynlegt að færa fé til í heimahög-
um. Ef snemma vorar eru miklar líkur til þess að gróður
falli snemma, bæði á hálendi og láglendi. Með tækni nútím-
ans má reikna með að einhverjum hluta heyskapar ljúki
snemma í slíkum árum ef ekki viðrar þeim mun verr. Með
góðri aðstöðu á því að vera hægt að taka a. m. k. hluta
63