Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1986, Side 71

heild að dregið sé úr beit þar sem þröngt er í högum eða
land viðkvæmt.
X. BEIT Á ÁBORINN ÚTHAGA OG RÆKTAÐ LAND
Beit sauðfjár á ræktað land er lítil nema vor og haust, en
þá skiptir hún hins vegar verulegu máli. Beit á áborinn út-
haga eða tún er nauðsynleg til að brúa hið viðkvæma bil
sem myndast milli gjafar og nægrar sprettu í úthaga á vorin.
Beit á ræktað land er einnig mikið stunduð síðla sumars
og snemma hausts til að viðhalda vexti hjá lömbum eftir
að gæðum úthagagróðus fer að hraka (36). A vorin er það
takmarkað magn gróðurs sem hamlar mest vexti, en á haust-
in einkum hrakandi gæði. Ahrif áburðargjafar á úthaga eru
líklega meiri hér á landi en í nokkru öðru landi. Áburðar-
svörunin er að vísu misjöfn eftir aðstæðum, en algengt er
að uppskera margfaldist við áburðargjöf. Gróðurfar breytist
auk þess yfírleitt í graslendi. Andrés Arnalds o. fl. (5)
greindu frá tilraunum með áburð á úthaga sem gerðar voru
á 28 mismunandi stöðum við fjölbreytt skilyrði. í ljós kom
að áburðarskammturinn 85 kg/ha N - 29 kg/ha P jók upp-
skeru á þessum stöðum 6.5 falt að meðaltali eftir að fullri
áburðarsvörun var náð, en það tók að minnsta kosti þrjú
til fjögur ár.
Fyrstu vikur vaxtarskeiðsins, fram í byrjun júní, getur
áborið land gefið meiri vöxt en óáborið land. Þrátt fyrir
mikinn uppskeruauka af völdum áburðar virðist sumarbeit
sauðfjár á áborinn úthaga einan sér hins vegar ekki álitlegur
kostur enn sem komið er. Niðurstöður tilrauna hafa verið
mismunandi, en yfirleitt hefur sumarlöng beit á ræktað land
eða áborinn úthaga ekki aukið fallþunga ef miðað er við
beit á óræktað land. Þetta kemur í sjálfu sér ekki á óvart.
Aðalsprettan kemur á sama tíma og uppskera í úthaga er
í hámarki. Um mitt sumarið er lítil þörf fyrir þann mikla
uppskeruauka sem áburðurinn gefur. Gróður þroskast einnig
snemma á ábornu landi sem kemur niður á gæðum gróðurs-
73