Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1986, Page 79

KRISTINN HUGASON:
UM SÖGU OG STÖÐU
HROSSARÆKTAR Á ÍSLANDI
INNGANGUR
Hross hafa verið hér á landi allt frá landnámstíð. Fornmenn
stunduðu hrossarækt en þá er ekki minnst á kynbætur annars
búpenings. Höfðingjum sögualdar þótti sómi af þvi að eiga
metfé í stóði.
Ólafur Stephensen stiftamtmaður birti ritgerð 1788 í
Gömlum félagsritum. Er það hvatning til landsmanna um að
bæta hrossin með úrvali en þó einkum tilraun til að marka
ræktunarstefnu. Þar lýsir hann hvernig hestar skuli vera
byggðir svo ágætt teljist. Magnús Stephensen háyfirdómari
þekkti vel til hrossakynbóta í nágrannalöndunum. Hann
skrifar grein árið 1825 í Klausturpóstinn um kynbætur hrossa.
Sýnir hann þar fram á þörfina á hrossakynbótum með virku
úrvali.
Fyrstu lög um kynbætur hrossa voru sett á Alþingi árið
1891, viðauki við þau er frá 1904 og svo breytingar 1917 og
1926 og enn viðauki frá 1929. Árið 1931 voru fyrst sett bú-
fjárræktarlög sem fjalla um alla búfjárrækt og gilda þau enn
að stofni til en hafa nokkrum sinnum verið endurskoðuð, nú
síðast 1973 og eru í endurskoðun þessi árin.
6
81