Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1986, Blaðsíða 102

að forsendur þeirra verður að endurskoða í ljósi nýrrar þekk-
ingar og hagnýtrar reynslu. Jafnframt er ljóst, að hugsan-
legar skekkjur í ávörðun þessara liða geta margfaldast upp
í útreikningum og er þetta trúlega helsti veikleiki matsaðferð-
arinnar. En skoðum þessa þætti örlítið nánar:
Gengið er út frá því varðandi lið c að hlutfall amínósýra
í óniðurbrotnu fóðurpróteini sé 65% í gróffóðri og 85% í
kjarnfóðri. Fyrir kjarnfóður má trúlega ganga út frá því að
85% hlutfall standist í meginatriðum. Hins vegar er ástæða
til að ætla að í gróffóðri gæti mun meiri breytileika milli
fóðurtegunda og því þurfi, ef vel á að vera, að nota sérstaka
hlutfallstölu fyrir hverja gróffóðurtegund. Vitneskja um það
liggur ekki fyrir og því er lagt til fyrst um sinn að fyrir allt
gróffóður sé miðað við 65%.
Varðandi meltanleika (nýtingu, uppsog) eiginlegs óniður-
brotins fóðurpróteins í mjógirni (lið d) er reiknað með að
hann sé 82%. Rétt er að taka fram að augljóslega getur
verið um breytilega nýtingu að ræða milli fóðurtegunda og
að frekari rannsókna er þörf áður en unnt er að fastákveða
þetta hlutfall endanlega.
Meltanleg kolvetni (liður e) er stærð sem helst þarf að meta
með greiningu á hverri einstakri fóðurtegund. Þetta er aðal-
mælikvarði á magn nýtanlegarar orku í fóðrinu og þar með
óbeinn mælikvarði á örverupróteinmyndunina. Á hinum
Norðurlöndunum er kolvetnainnihald fóðurs mælt í þjóp-
ustusýnum frá bændum. Hérlendis er það hins vegar ekki
mælt sérstaklega á þeim efnarannsóknastofum sem sinna
þjónustu fyrir bændur. Til að ráða bót á því mætti hins
vegar hugsa sér að meta nýtanlega orku í vömb út frá öðrum
þáttum, eins og t.d. prótein- og/eða öskulausu þurrefni eða
lífrænu efni í fóðrinu. Trúlega er það betri kostur en að fjölga
efnagreiningaþáttum frá því sem nú er.
Ef við göngum út frá því, að nægilegt köfnunarefni (amm-
óníak, NH3) sé i vömbinni er reiknað með að 125 g af amínó-
sýrum myndist fyrir hvert kg meltanlegra kolvetna (liður f).
Virkni örverupróteinuppbyggingarinnar getur verið breyti-
leg, og háð ýmsum þáttum svo sem gróffóður / kjarnfóður-
104