Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1953, Page 73

SEXTÁNDU OG SEYTJÁNDU ALDAR BÆKUR
73
ÞORLÁKSSON, JÓN (um 1643—1712). Sin Elskelige oc H-kiere Broder | Hæderlig
oc H0ylærde Mand | Theodoro | Thorlacio Islando | Paa hans Æris oc Magisterii Grads
Annammelsis Dag j Som var den 27. Junii Anno 1667. Til en Broderlig Affections | ringe
Testification oc Amindelse merita gratulatione posuit | Jonas Thorlacius Islandus. |—|
Saa fort saa immerfort, 0 Broder Hiertekiere
Med Lærdom, Dyd oc Konst, dig oc din | Slect at ære,
Stræb flux ja idelig at du den Prisz kand naa
Som vor Forældris Haab, oc 0nsk kand | ofvergaa.
Oho huor ville det vor Salig Fader fryde
Om hand i lefvend Ljff den Glæde maatte nyde.
At see den Ære dig, nu lijmes aff en huer
Som pnsker selff at naa den Titel du nu bær.
Mens det er os alt nock at du hár ofvervundet
Den Attraa-Haab oc 0nsk vort Huus hár effterstundet
Ja lagt et Fundament, til större Naffn at naa.
Om Gud med Tjden det vil ellers skicke saa.
Det jeg dig 0nske vil at Gud dig vil beskære
Saa at du udi Dyd, Forstand oc Konst maa være
En Phænix for din Æt oc gandske Slectis Huus
Ja skinne aff all Dyd som Islands andet Lius.
Kipbenhaffn, | Tryckt hos Matthias Jprgensspn. [1667.]
Fol. 1 bl., 24x15 cm. Höfundurinn er Jón Þorláksson sýslumaður, bróðir Þórðar biskups. Hann
lærði í Hólaskóla, komst í þjónustu Ilenriks Bjelkes höfuðsmanns 1661 og fór utan, en ekki er hann
skráður i stúdentatölu. Hann fór til íslands 1664, fór aftur utan 1665 og fékk Möðruvallaklaustur
1666. Það sama sumar lagði hann af stað til Islands, en Skotar hertóku skipið, og komst það ekki
leiðar sinnar. Jón hefur orðið að fara aftur til Danmerkur til þess að sæta skipsferð til Islands árið
eftir, og því hefur hann verið í Höfn, þegar Þórður fékk meistaranafnbót. Þetta sumar var ófriður
milli Englendinga og Hollendinga og ránskapur mikill á höfum úti. Lítil sigling var því til Islands,
en Danir sendu herskip með kaupförum þangað. Það kom í Hólminn 10. sept., og á því skipi kom
Jón Þorláksson (Fitjaannáll, Annálar Bókmf. II, 212—13). Jón Þorláksson átti f deilum við Jón
Eggertsson um klaustrið; gerðist sýslumaður í Múlaþingi. Hann fékkst nokkuð við ritstörf, en ekk-
ert af því var prentað. Sjá ísl. æviskrár, III, 315.
Eintak í Lbs.; hið eina, sem kunnugt er um. Á það er ýmislegt skrifað og krotað, m. a. Arngrím-
ur Þorsteinsson a Lunde a Langa Sunde; skrifkuer Gudrunar Oddsdotter 1710; Gudlaug M. Gud-
laug, með viðvaningslegri hendi (settletur; hin nöfnin fljótaskrift). Guðrún Oddsdóttir gæti verið
dóttir Odds klausturhaldara Jónssonar, Arasonar prófasts í Vatnsfirði, og er tvennt sem styður það:
hún átti dóttur, er Guðlaug hét, og Ragnheiður, föðursystir hennar, var síðasta kona Gísla biskups
Þorlákssonar. Gæti þetta því einmitt verið eintak Gísla biskups. Guðrún Oddsdóttir er í manntali
1703 talin fósturdóttir Ragnheiðar biskupsekkju í Gröf á Höfðaströnd, þá 26 ára, sbr. og Lovsamling
for Island I, bls. 638. Árið 1710 giftist hún séra Magnúsi Markússyni; þeirra sonur var Gísli biskup
á Hólum og hefur borið nafn Gísla biskups Þorlákssonar.