Frjáls verslun - 01.06.1950, Blaðsíða 7

Ganili Gulljoss siglir inn ú Reykjavíkurhöjn í jyrsla skipti 16. apríl 1915.
un af, en voruin þó allir sjóveikir. — Daginn
eftir getur Morgunlilaðið þessarar Hafnarfjarðarferð-
ar „Gullfoss“, með þessum orðurn: „Flestum fannst,
sem þeir væru einhverju ríkari þegar þeir komu aft-
ur, en þegar þeir fóru, — þeir höfðu ferðast á ís-
lenzkri eign á sjónum." Þessi orð blaðsins gat ég
sannarlega tekið undir. Ég var hreykinn af því að
hafa farið þessa fyrstu ferð mína á íslenzku farþega-
skipi.
Gullfoss kom hlaðinn af vörum frá útlöndum —
bæði ætum og óætum vörum af öllu tagi, sem var
ski|>að upp 16.—18. ágúst. Það skal tekið fram, að
árið 1915 var frjáls verzlun á lslandi og hver mað-
ur frjáls um athafnir sínar í verzlunarmálum, þó að
þjóðin væri þá í rauninni ennþá fátæk og aðeins að
byrja að komast úr kútnum eftir langvarandi áþján
og margvíslegt kvalræði. — Til þess að geta stuðst
við annað og meira en mitt stælta minni, um það sem
ég nú segi ykkur frá, hef ég gert rannsókn á auglýs-
ingum dagblaðanna dagana eftir að skipið kom, og
er árangurinn þessi: Með skipinu komu t. d. nýir
ávextir af öllu tagi, vínber, bananar og appelsínur,
sem fengust í hverri matvörubúð bæjarins og kostuðu
6 aura stykkið, og voru þetta beztu blóðappelsínur,
sem eru beztar allra apjielsína. — Einn þekktasti kauj)-
maður þessa bæjar, hr. Gunnar Sigurðsson í „Von“,
hafði þá á Laugaveg 55 bvrjað verzluu fvrir nokkrum
mánuðum og auglýsir liann, að hjá sér fái menn 25
appelsínur fyrir 1 kr. — Allir kaupmenn auglýsa rús-
ínur, sveskjur, fíkjur og þurrkaða ávexti, — það þótti
auðvitað sjálfsagður hlutur, að slíkt væri á boðs'ólum
í hverri búð. — Jón Hjartarson, sem seinna varð vel-
metinn kaupmaður í þessum bæ, var þá nýlega byrj-
aður að verzla og auglýsir hann niðursooua ávexti af
öllu tagi, þ. á m. 3 tegundir af perum og kostaði 1 kg.
dós kr. 1,50. — Verzlunin Liverpool auglýsir líka 8
tegundir niðursoðinna ávaxta, enda voru þá að stað-
aldri, vetur og sumar, ávallt nægar birgðir niðursoð-
imia ávaxta í hverri búð. Sem dauni þess hversu birgð-
irnar voru ríkulegar skal ég geta þess, að þessa daga,
sem Gullfoss kom var uppboð haldið í Reykjavík á
vöruleyfum hins svokallaða Miljónafélags, sem var að
hætta verzlun. en þar var selt mikið af niðursoðnum
ávöxtum og hafðar ýmist 5 eða 10 dósir i númeri,
og fór hver dós á 60—70 aura. — Danskar kartöflur
komu með Gullfoss og seldi matarverzlun Tómasar
Jónssonar þær á 6 kr. 50 aur. pokann.
Með skipinu kom líka mikið af allskonar álnavöru
og er nú nokkuð fróðlegt að heyra hversu fjölbreytt
hún var, og eins með hvaða verði hún var seld. -—
Vöruhúsið, sem þá var í Hotel ísland í Aðalstræti aug-
lýsti: Karlmannafiit á 19 kr., regnkápur karlmanna
16 kr, — mansjetskyrtur 3,75, enskir kvensokkai 0,35
]>arið, svuntur frá 1,25 og svo endar auglýsingin á
þessari eftirtektarverðu setningu: „Karlmannasokkarn-
ir alþekktu á 22 aura parið, eða 5 pör fyrir 1 kr. eru
nú komnir aftur“. — Þá voru fermingarfötin fáanleg
vorið 1915 og voru ekki sérlega dýr. — Braunsverzlun
FRJÁLSVERZLUN
83