Frjáls verslun - 01.09.1959, Blaðsíða 14

til raforkuvinnslu með vatnsorku, er enn lítið fram-
leitt af aluminium ])ar í landi (18 þús. tonn árið
1957). Nú er í bvggingu verksmiðja í Júgóslavíu
með 50 þús. tonna afkastagetu.
í Austur-Evrópuríkjunum er erfitt að fá ná-
kvæmar upplýsingar um aluminiumframleiðslu, en
þó cr enn minna vit-
að um áætlanir um
aukningu. Sömu
sögu er að segja frá
Manchuríu og N.-
Kóreu.
Nokkur alumin-
iumvinnsla er í Jap-
an, og hefur verið
ákveðið að auka
hana upp í 100 þús.
tonn á ári með að-
stoð frá hinu kana-
diska Aluminium
Ltd. Lítið eitt cr
framleitt af alumin-
ium í Indlandi, og
cr sú framleiðsla að
jöfnu í höndum
Aluminium Ltd. og
indverskra aðila.
Ekkert alumini-
um er framleitt í
S.-Ameríku, nema í
Brasilíu og cr það í
litlum mæli, en
vcruleg aukning er i
undirbúningi. Talið
er, að í framtíðinni geti Brasilía orðið með meiri
aluminiumframleiðslulöndum. Bæði Aluminium
Ltd. og bandarískt fyrirtæki hafa sýnt áhuga á
Brasilíu í þessum efnum.
Nýlega hefur verið hafin aluminiumframleiðsla
í Ástralíu. Bauxit hefur fundizt þar, en ekki er
gert ráð fyrir að þetta verði meiri liáttar iðnaður
í landinu.
Heimslramleiðslan í framtíðinni
Heildaraluminiumframleiðslan árið 1957 mun
hafa verið um 3,4 millj. tonn, þar af um 0,5 millj.
í Sovétríkjunum. Ef litið er aftur í tímann, kemur
í Ijós, að síðan 1905 hefur heimsframleiðslan á
aluminium aukizt um það bil 10% á ári eða tvö-
faldazt á sjö ára fresti. En aukningin hefur ekki

,/

í. il
■
1
■v - ■«
1
J * 1
I
Jafnvel kjólar eru gerðir úr
aluminium
verið jöfn. Á árunum 1923—1929 jókst framleiðsl-
an um rúm 10% á ári eða svipað og mcðaltalið
síðustu 50 ár. Þetta tímabil er tckið sem dæmi, því
að hvorki kreppa né vígbúnaðárkapphlaup var þá
ríkjandi. Rétt þvkir að gera ráð fyrir að draga taki
úr aukningunni eftir 1960; með það í huga hefur
verið gerð áætlun, sem miðar við 5% framleiðslu-
aukningu á ári. Yrði ])á eftirspurn eftir aluminium
í „hinum vestræna hcimi“ komin upp í 6,0 millj.
tonn árið 1975 (þar af 3,6 millj. í Bandaríkjunum).
Slíkar áætlanir eru auðvitað byggðar á getgát-
um, en það, sem skiptir mestu máli fyrir viðgang
iðnaðarins, eru auknar þarfir og möguleikar lil að
nota málminn. Aluminiumframleiðendur vinna
stöðugt að þessu, og eyða til þess miklu fé. Þegar
draga fer úr nýjum uppgötvunum á þessu sviði,
byggist vaxandi eftirspurn fyrst og fremst á aukn-
um fólksfjölda og bættum lífskjörum, en almennt
er talið að langt sé þangað til því stigi verður náð.
Landfræðileg aðstaða
Eins og áður er að vikið hefur hlutur Evrópu í
heildar-aluminiumframleiðslunni farið síminnkandi.
N.-Ameríka er orðin langmikilvægasta framleiðslu-
svæðið, mikil framleiðsla er hafin í Asíulöndum
Rússa og bygging verksmiðja hafin í Afríku. Á
öllum þessum stöðum er verið að sækjast eftir
ódýrri raforku, en hún fæst ekki ódýrari á annan
luítt cn með virkjun hepiiilegra vatnsfalla, sem oft
eru langt frá helztu landsvæðum iðnaðar og þétt-
býlis. Það hefur stutt þcssa þróun, að hinar af-
kastamiklu bræðsluverksmiðjur, scm vinna alu-
minium úr alumina þurfa tiltölulegalítið vinnuafl.
Talið er, að þrátt fyrir undantckningar, svo sem
í Frakklandi og að einhverju leyti í Afríku og
Júgóslavíu, muni aluminiumvinnsla í vaxandi mæli
fara fram langt frá þeim stöðum, þar sem bauxit er
að finna — a, m. k. í næstu framíð. Á hinn bóg-
inn muni enn frekar reynt en áður að breyta
bauxiti í aluminium-oxyd sem næst námunum lil
að lækka flutningskostnað. Með því móti þarf að
flytja aðeins hclming að magni til. Ilitt skiptir ckki
minna máli, að alumina cr hvítt, duftkennt efni,
sem liægt er að dæla auðvcldlega með sogkrafti, cn
bauxitgrýti cr dýrt í umskipun.
Bræðsluofnarnir í Kitimat í British Columbia
nota til dæmis hráefni frá Jamaica, en fyrst er
bauxitið þvegið, þurrkað og breytt í alumina á
eynni, áður en flutningur fer fram um Panama-
skurð til Kanada.
14
FRJÁLS VERZLUN