Frjáls verslun - 01.01.1970, Side 42

42
FRJALS VERZLUN
eignir rúmlega 11 billjónir doll-
ara. í árslok 1965 voru Lífeyris-
sjóðsfélagar 28 milljónir og sam-
anlagðar sjóðseignir rúmlega 80
billjónir dollara. Áætlað er, að
árið 1980 ’verði heildareignir líf-
eyrissjóðanna 150 billjónir doll-
ara. Árið 1966 voru um 55% af
eignum lífeyrissjóðanna í formi
hlutabréfa og 31% voru veð-
skuldabréf vegna beinna lána til
fyrirtækja. Afgangurinn, að frá-
dregnum greiðsluskuldbinding-
um, var ávaxtaður á annan hátt.
Vegna eðlis og uppbyggingar
hins frjálsa efnahagskerfis Banda-
ríkjanna eru minni líkur fyrir, að
félagslegir sameignasjóðir, eins
og t. d. lífeyrissjóðir, komi til með
að hafa úrslitavald í peninga-
kerfi þjóðarinnar, eins og allt
bendir til að muni verða í hinu
blandaða, hálf sósíalistíska efna-
hagskerfi Norðurlandanna og ým-
issa annarra Vestur-Evrópulanda.
Á áratugnum, sem er að líða,
hafa risið upp lífeyrissjóðir í
mörgum Vestur-Evrópulöndum.
Hafa þeir ýmist verið myndaðir
í frjálsum samningum niilli aðila
vinnumarkaðsins eða á grundvelli
laga. í Vestur-Þýzkalandi, Eng-
landi og á íslandi hafa þessir sjóð-
ir verið myndaðir á grundvelli
frjálsra samnínga. í Svíþjóð Dan-
mörku og Noregi hafa verið stofn-
aðir landslífeyrissjóðir með lög-
um. Bæði formin fullnægja kröf-
um launþegans um auknar félags-
legar tryggingar elli-, ekkna- og
barnalífeyri, sem koma til fram-
kvæmda með ákveðnum hætti eft-
ir nánar tiltekinn tíma. Um mynd-
un lífeyrissjóða með greiðsluþátt-
töku af hálfu launþegans og
vinnuveitandans, sem nemur sam-
tals um 10% af greiddum vinnu-
launum, á sér stað ákveðinn og
veigamikill skyldusparnaður, sem
nær yfir 30-40 ára tímabil.
Greiðslubyrði sjóðanna fyrstu
tvo áratugina er tiltölulega lítil
miðað við tekjur þeirra. Það ger-
ir það að verk.um, að þessir sjóð-
ir koma til með að ráða yfir geysi-
miklu ráðstöfunarfé. Og þegar
haft er í huga, að við vissar að-
stæður getur verið um takmark-
aðann sparnað að ræða, þ. e. að
hvorki vinnuveitandanum eða
launþeganum er kleift að leggja
meira til hliðar af heildarfekjum
sínum, þá getur þessi framkvæmd
haft geysileg áhrif á sparnaðar-
form viðkomandi þjóðar og þeim
mun meiri, eftir því sem lífeyris-
kerfið verður viðtækara. Og þeg-
ar lífeyrisréttindin ná til allrar
þjóðarinnar, eins og t.d. í Svíþjóð,
verður um að ræða stórfelldan
skyldusparnað, sem getur dregið
mjög frá fyrri sparnaðarformuin,
HEKLU NIBURSUBUVÖRUR
NÝJAR Fiskibollur — Fiskbúðingur " i
UMBÚÐIR Grœnar baunir — Blandað grœnmeti
NÝIR Gulrœtur — Rauðbeður
UMBOÐS- Brauðsíld — Sardínur
MENN og fleira
Söluum boð: r
V KONRAÐSSON & HAFSl ÍEIN H.F.
HVERFISGÖTU 14 — REYKJAVÍK — PÖSTHÓLF 939 — SÍMI 11325