Frjáls verslun - 01.09.1971, Page 31

tilveru þess, eða a, m. k, hvern-
ig tuiKa oen mð nyja áKvæði.
7. GREIN, E-LIÐUR
Þetta nyja aKvæði er að finna
í 7. gr. n-iio íaga um teKjusKatt
og eignasKatt. rjar segir: „Agoði
ar soru íasteigna, þar með tarin
sara natturuauoæia og Keypts
rettar tu nyungar þeirra, terst
aö iuitu tii sKattsKyidra teKna
á soruari, hati sKattpegn átt
mna seruu eign sKemur en þrjú
ár. tiaii SKattpegn átt mna
seidu eign i luu prju ár, en
SKemur en Ijogur ar, skuíu aö-
eins prir ijorou niutar agoöans
teijast tii sKattsKyidra teKna.
fiaii sKattpegn att eignina iuii
ijogur ar, en sKemur en iimm
ár, sKai aöeins neimingur ágoð-
ans teijast tU sKattsKyidra
teKna, en nafi hann átt eignma
íun nmm ár, en sKemur en sex
ár, SKai aðeins ijorðungur ágoð-
ans teijast tii sKattsKyidra
teKna. iian sKattþegn att eign-
ina íuii sex ár eoa rengur, terst
ágoömn eKKi tii sKattsKyidra
teKna. Þó sKal ágooi ai soiu
íbuoarhusnæðis, sem fyrnt hef-
ur verio samKvæmt E-fið 15.
gr. eigi teijast til skattskyldra
tekna, hati sxattþegn átt tbuöar-
husnæðiö íbuöarúætt í þrju ár
eoa tengur." (Eeturbr. í'V).
Til að útskýra þetta ákvæði
(sbr. ieitletrað að oian), að því
leyti, sem það tekur til eigin
íbuðarhúsnæðis, verður að vitna
til greinargerðar með frum-
varpinu, sem lá til grundvallar
hinni nyju lagasetningu, en þar
segir á bls. 19-20: „Að þvi er
varðar ágóða af sölu fasteigna
er gert ráð fyrir fullri skatt-
skyldu fyrstu þrjú árin af eign-
arhaidstíma, hálfri næstu þrjú
ár, en eftir það skattskyldu
fjórðungs ágóða. Frá þessu er
gerð undantekning um íbúðar-
húsnæði, sem eigandi býr sjálf-
ur í ásamt með nokkurri viðbót
húsnæðis í sama húsi eða aim-
ari íbúð. Er gert ráð fyrir, að
ágóði af sölu slíks húsnæðis
verði skattskyldur að fullu í
þrjú ár af eignarhaldstíma, en
eftir það skattfrjáls.“ (Leturbr.
FV).
ELDRI ÁKVÆÐI
Samkvæmt eldri ákvæðum
gilti sú regla, að „ágóðinn“ var
ekki skattlagður, þegar fólk
seldi eigin íbúð, ef það keypti
jafnstórt eða stærra húsnæði
innan eins árs eða hugðist byggja
nýtt innan þriggja ára frá sölu
þcss gamla, Ef menn kcyptu ó-
dyrari íduö en þeir seiuu, miöað
víö iasteignamat, þa greiaau
þeir sKatt ai muta sorunagnaö-
ar. Þaö SKiptir svo eKKi oem-
iinis maii í pessu samDanai, en
monnum var i sjausvaid sett
viö úvorn timann peir miöuöu,
aagsetmngu Kaupsamnmgs, eoa
aisaistima. ii.igengast var ao
noKKur timi noi na pvi ao
Kaupsamrungur var geiour og
par tii aisai ior írain, panmg
ao petta gat SKipt noKKru man.
EINFOLDUN?!
Ut ai iyrir sig sn.apaoi gamla
regian noKKurn rugnng. mn
nyja regra atti aö utnoKa þenn-
an rugung, eimaida mano. nn
genr nun paö7
begja rna, að hún einialdi
emDaiuisKeriinu ao stana, en
nun gerir borgurunum ckki
lettara iyrir. nmn lasteignasan
nerur giznað a, ao um iuy0 ans
ungs ioiks, sein Kaupir ser iduO
i aag, purn aö SKipta um iduö
aour en priggja ara timaDinnu
er ioKiö. bauiKvæmt gomiu á-
Kvæöunum var paö storum ein-
iaidara en paö veröur i iram-
tiöinni. Þvi ao meO mnum nyju
logum er kominn SKattur á
nagnað, sem er engmn nagn-
aour iynr petta íoik. Paö tap-
ar a pvi aö serja, paö verour
aö greroa gjara íynr íuuöasKipt-
in, — gjaru, sem iiestum verö-
ur um megn aö greiöa.
Telja verður, að hin nýja
regia, sé dæmigerö íyrir regru,
sein veröur til vegna þess, að
viökomandi embættismenn (og
þingmenn) voru eKKi nægnega
kunnugir máium. Þeir voru
eKKi i tengsrum við þá, sem
ákvæðið snertir og vandamál
þeirra. Þeir ætiuðu að bua til
eintaida og goða regiu, en út-
koman verður vandræði fyrir
almenning, en ,,þægindi“ fyrir
embættismannakeriið.
ÓTÆKT
Menn voru almennt andvai’a-
lausir gagnvart þessu ákvæði,
þegar það var í meðförum Al-
þingis, vegna þess, að fæstir
bjuggust við því, að þinginu
tækist að afgreiða skattalögin,
en ýmis önnur ákvæði voru þá
mjög umdeild. Meðal þeirra,
sem FV ræddi við, var Ragnar
Tómasson, lögmaður og eigandi
Fasteignaþjónustunnar. Hann
taldi þetta ákvæði ótækt og alls
ekki til bóta. Ýmsir aðrir fast-
eignasalar, sem blaðið hafði tal
af, vildu lítið um málið segja,
og vitnuðu m. a. til þess, að
ekki væri útséð um framkvæmd
viðkomandi lagaákvæðis og
ekki væri búið að setja reglu-
gerð í tengslum við lögin. Ríkís-
skattstjóri, Sigurbjörn Þor-
björnsson, taldi þó, í stuttu sam-
tali við FV, að ekki ætti að
fara á milli mála, hvað um væri
að ræða.
Hið nýja ákvæði veldur ekki
aðeins óþægindum. Það er bein-
línis hættulegt að einu leyti, og
spurning, hvort það borgar sig
skattalega séð fyrir ríkið. Þetta
nýja ákvæði um þriggja ára
tímabilið, er beinlínis hvatning
til þess, sem löngu hafði lagzt
niður, að gefa upp rangt verð
í sölusamningum, eða brjótast
með öðrum hætti undan lögun-
um. „Lagasetning, sem beinlínis
hvetur til lögbrota, — en slík
lagasetning er alltof algeng, —
er verri lagasetning en engin,“
sagði einn lögfræðingur, sem
FV ræddi við.
Þá hafði blaðið tal af ung-
um hjónum, sem voru búin að
ákveða að skipta um íbúð og
lágu til þess persónulegar
ástæður. Þau voru búin að
velja sér nýju íbúðina, sem var
tveggja herbergja íbúð af svip-
aðri stærð og sú, sem þau búa
í. Þau vissu ekki um hið nýja
ákvæði, fyrr en þau fóru til
fasteignasala, sem varaði þau
við. Þá voru þau búin að vera
hjá ýmsum fasteignasölum á
tímabilinu eftir að lögin voru
staðfest, en þau koma til fram-
kvæmda við næstu skattlagn-
ingu, þ. e. a. s. við skattlagn-
ingu tekna á yfirstandandi ári.
Þau hættu við allar fyrirætlan-
ir sínar. Maður nokkur ætlaði
að selja opinberum aðilum
íbúðarhúsnæði sitt. Hann varð
að hætta við það, þótt samn-
ingar hefðu tekist, því skyndi-
lega stakk nýja ákvæðið upp
kollinum, nánast af tilviljun.
Og sennilega eru fleiri dæmi
svipaðs eðlis á ferðinni um þess-
ar mundir.
Það er verið að neyða fólk
til að búa lengur í húsnæði,
sem það vill og getur yfirgefið.
Þetta bindur fólk niður á þann
hátt að vel má tala um átt-
hagafjötra í því sambandi. En
kannske er það alvarlegast, að
hér hefur embættismannakerf-
ið borið einstaklinginn ofurliði,
ekki í fyrsta skipti.
Hver verður nú til að taka
upp hanskann fyrir hinn ó-
breytta borgara?
FV 9 1971
29