Frjáls verslun - 01.12.1973, Blaðsíða 39

NEFND UM
TEKJUÖFLUN RÍKISINS
Nefnd um tekjuöflun ríkis-
ins hefur nýlega skilað áliti.
Ástæða væri til að fjalla
sérstaklega síðar um ýmsar
merkilegar ábendingar nefnd-
arinnar um kosti og galla þess
skattkerfis, sem við búum við.
Það stingur hins vegar nokkuð
í augun, að í greindu nefndar-
áliti er næstum ekkert fjallað
um staðgreiðslukerfi skatta.
Nefndin leggur meira upp úr
því, að ríkisstjórnin fái heim-
ild til að breyta álögum eft-
ir á.
KOSTIR OG GALLAR
í því, sem hér verður sagt
um kosti og galla samstundis-
greiðslu skatta, er við það mið-
að, að gildandi álagningarregl-
ur verði einfaldaðar og hent-
ugt kerfi notaS, þar sem ekki
verður um of stuðzt við áætl-
aðar greiðslur og undanþágur.
Helztu kosti staðgreiðslukerf-
is tel ég vera þessa:
1. Sjálfvirkar breytingar skatt-
greiðslna í samræmi við
tekjur valda meiri stöðug-
leika í efnahagslífinu, að
öðru jöfnu.
2. Líklegt er, að skattar inn-
heimtist betur en efla.
3. Flestir mundu telja það kost
að vita svo til samstundis,
hve miklu þeir hafa úr að
spila og að vera lausir viði
óþægilega reikninga frá
hinu opinbera eftir á og tóm
umslög..
4. Staðgreiðslukerfi skatta er
nánast nauðsyn, ef bræða á
saman tryggingarkerfi og
skattkerfi að verulegu
marki.
5. Kerfið hefur þann kost frá
sjónarhóli einstaklings, að
hann getur um leið ákveðið,
hve mikið hann vill leggja
á sig annars vegar, og hve
miklum tíma hann vill verja
til tómstunda hins vegar. Sé
lagt á eftir á og ríkisvald-
inu heimilt að ákveða álagn-
inguna að vild og breyta
henni eftir þörfum, veit
greiðandinn, hvorki á
hverju hann á von né getur
hann aðhæft vinnuframboð
sitt álagningu skatta, fyrr
en eftir á. Útkoman er sú,
að margir lenda í þeim víta-
hring að verða að vinna upp
í gjaldfallna skatta af tekj-
um fyrra árs, nema þeir
séu mun forsjálli.
Helztu gallar eru:
1. Kerfið hefði í för með sér
aukinn kostnaS. Því miður
hef ég ekki áætlun um
þennan kostnaðarauka.
2. Framkvæmdarörðugleikar
gætu orðið í byrjun.
3. Einfalda þarf gildandi kerfi,
en vafasamt er, hvort það
ber að telja þetta atriði
ókost.
4. Kerfið mundi sennilega
valda meiri sveiflum á tekj-
um ríkissjóðs en ella, sem
er kostur frá stjórnarhóli
hagstjórnar, en veldur jafn-
framt meiri sveiflum, ef
ríkið leitast við aði skila
hallalausum fjárlögum,
fremur en aðhæfa þau efna-
hagsástandi hverju sinni.
Reyndar má, eins og um
síðasta atriði, deila um,
hvort ástandið gæti versnað
að þessu leyti frá því sem
nú er.
Þótt áætlunargerð hafi mik-
ið farið fram á síðustu árum,
fóru tekjuskattar og eignar-
skattar 932 millj. kr. fram úr
áætlun fjárlaga árið 1972
vegna meiri tekjuaukningar
skattþegna á árinu 1971 en
gert ráð fyrir.
Hefði ekki verið ákjósan-
legra fyrir bæði móttakanda
og greiðanda að vita fyrr, hvað
var á seyði?
fSLENSK
Finna þeir yðar fyrirtæki þar?
FRJÁLST FRAMTAKHF. LAUGAVEG1178 SÍMI 82300
FV 12 1973 91