Frjáls verslun - 01.09.1981, Blaðsíða 35

RANNSÓKNIR Á LANDGÆÐUM
AN ÞESS AÐ VERA A STAÐNUM
Fram til þessa hefur það einkum verið talið á færi
CIA (Central Intelligence Agency) að rannsaka hin
ýmsu lönd án þess að þarlendir viti af því. Nú hefur
virt stofnun á borð við Sameinuðu þjóðirnar tekið
upp svipaða starfshætti, þótt í öðrum tilgangi sé.
SÞ hafa á undanförnum 3 árum unnið að um-
fangsmiklu þróunarverkefni í Namibíu, Suð-vestur
Afríku. Við þetta verkefni hefur verið beitt nýrri aðferð
við rannsóknir á landgæðum sem felst í notkun
gervihnatta til að kanna ástand landsins.
Aldrei hafa farið fram jafn umfangsmiklar rann-
sóknir á lífríki lands án þess að rannsóknarmenn
stigu þar fæti. Ástæðan er sú, að Suður-Afríkustjórn
hefur ekki leyft sérfræðingum að starfa í Namibíu.
Með hjálp gervihnatta hefur reynst unnt að kanna
ástand landsins með ótrúlegri nákvæmni.
Rannsóknir hafa leitt í Ijós að náttúruspjöll eru
þegar mikil í Namibíu og að stjórn landsins, hvort sem
hún verður í höndum SWAPO (South Africa People’s
Organization) eða annarra aðila, verður að fara aðrar
leiöir en gert hefur verið fram að þessu. Gervihnatta-
rannsóknir hafa t.d. leitt í Ijós að um svo mikla ofbeit
hefur verið að ræða í landinu undanfarin ár aö kúa-
búskapur og nautarækt á ekki nokkra möguleika á
næstunni.
Namibía er um margt sérkennilegt land. Því svipar
um margt til olíuríkja fremur en Afríkulands. Landið er
að mestu leyti eyðimörk, þar er íbúatala lægst á hvern
ferkílómetra í Afríku og einungis 1% landsins er
ræktanlegt. En þar eru afturámóti gífurleg auðæfi
fólgin í málmum og fiskimiðum.
Um 60% ræktanlegs lands er í eign hvítra innflytj-
enda og framleiða þeir mikil verðmæti til útflutnings,
aðallega nautakjöt og ull og kjöt af karagútfé. Þegar
Namibía hlýtur sjálfstæði er talið að mestur hluti hvítu
íbúanna muni flytjast burt og taka með sér nautgripi
og fénað, eða hreinlega slátra gripunum áður eins og
gerðist í Angola og í Mozambique.
Það sem Sameinuðu þjóðirnar eru að reyna að gera
er að undirbúa sjálfstæða stjórn landsins undir þær
ákvarðanir sem hún verður að taka til þess að tryggja
efnahagslega uppbyggingu.
Gervihnattamyndir sýna að beitarlönd hvítra íbúa
eru mjög illa farin og telja vísindamenn því að áfram-
haldandi áhersla á landbúnaðinn sé ekki líkleg til þess
að skila nokkrum tetjandi árangri, fyrst verði að láta
landið jafna sig í nokkur ár.
Matvæla- og landbúnaðarstofnun SÞ, FAO hefur
gert gróðurkort af Namibíu með hjálp gervihnattar. (
tengslum við það verkefni kom í Ijós að á mörgum
svæðum þar sem þurrkur er aðalvandamálið er mjög
stutt niður á vatn og auðvelt að veita því upp á yfir-
borðið. Þetta leiðir rök að því að hægt sé að breyta
landi í gróöursælt ræktunarland þar sem áöur var
eyðimörk.
Þessar rannsóknir hafa einnig leitt í Ijós aó skógar
hafa verið ofnýttir og að nauðsyn verður á að friða
stór svæði eigi ekki illa að fara. Þá hefur komið í Ijós
að hin auðugu fiskimið undan ströndunum hafa verið
ofveidd og vissar tegundir fiskjar finnast ekki lengur.
Floti fiskiskipa í eigu aðila í Suður-Afríku hefur ausið
upp fiski án þess að nokkurt tillit hafi verið tekið til
verndar fiskistofna. Talið er að fiskveiðar við strendur
landsins hafi gefið af sér 350 milljón dollara aflaverð-
mæti árlega án þess að nokkur hluti þess hafi orðið
eftir í Namibíu.
Sérfræðingar SÞ hafa lagt itl að ný stjórn hæfi
endurreisnarstarfið með því að lýsa yfir 200 mílna
fiskveiðilögsögu og beina síðan fiskveiðum inn á
aðrar brautir sem tryggi endurnýjun verðmætustu
fiskstofnanna. Allt þetta þróunarverkefni er talandi
dæmi um það hvernig háþróuð tækni getur orðiö
vanþróuðum þjóðum að liði í viðleitni þeirra til þess að
verða sjálfum sér nógar.
35