Frjáls verslun - 01.02.1987, Qupperneq 52

Aðhald sem yrði engum að
tjóni en mörgum að gagni
„Við höfum ekki neina bind-
andi samninga við verksmiðj-
urnar hér heima. Hér eru
nokkrir útflytjendur á loðnu-
mjöli sem keppa um framleiðsl-
una og geta framleiðendur
snúið sér til þeirra allra. Þetta
er það aðhald sem við höfum og
þurfum að hafa. Það hefur
mikla þýðingu að framleiðend-
ur séu ekki háðir einum útflytj-
enda en geti alltaf leitað bestu
kjara“, sagði Pétur Pétursson
hjá Fiskafurðum er hann var
spurður um sambandið við
framleiðendur. Pétur hóf eigin
útflutning árið 1981 en hann
hefur starfað í faginu í yfir 30
ár. Á árinu 1986 var útflutn-
ingur Fiskafurða um 800 mill-
jónir króna.
Pétur sagði að þróunin hefði orðið
sú í útflutningi á mjöli og lýsi að um-
boðslaunin væru 1%. Með svo lágum
umboðslaunum þarf umsetningin að
vera mjög mikil til þess að unnt sé að
halda uppi eðlilegri starfsemi. Pétur
byrjar daginn á því að lesa metra
löng telexskeyti með upplýsingum
um hvað er að gerast á markaðnum.
Hann eins og útflytjendur í öllum
greinum þarf að fylgjast grannt með
öllum hræringum á markaðnum.
Loðnumjöl og lýsi er hrávara og
markaðurinn mjög virkur þannig að
framboð og eftirspurn ræður verði.
Menn þurfa því að beygja sig undir
heimsmarkaðsverð. Miklar sveiflur
hafa verið í verði á síðustu árum
einkum í lýsi. Ollum á óvart féll lýsis-
verðið í fyrra úr 330 dollurum á tonn
cif í 130 dollara á tonnið en menn
voru þá að gera því skóna að lýsis-
verðið gæti hækkað. Verðið fór síðan
yfir 200 dollara aftur. Mikil óvissa
ríkir nú um feitmetismarkaðinn en
ekki er búist við neinum meiriháttar
sveiflum á mjölverði. En allar spár
um lýsis-og mjölmarkaðinn á að taka
með mikilli varúð.
Pétur var spurður að því hvers
vegna mjölframleiðendur hefðu ekki
stofnað með sér sölusamtök eins og
margir aðrir framleiðendur sjávar-
afurða.
„Forsendur fyrir samtakamyndun
í lýsi og mjöli hafa ekki verið fyrir
hendi. Öðru máli gegnir með saltfisk
sem hefur takmarkað geymsluþol.
Slík vara er óviðráðanleg á fallandi
markaði. Kaupandinn þarf þá aðeins
að bíða. Þetta á einnig við um salt-
síld. Freðfiskurinn er hins vegar
merkjavara og til þess að koma slíkri
vöru á markað í Bandaríkjunum hef-
ur stærð og styrkur söluaðila mikið
að segja ef menn ætla að ná einhverj-
um árangri. Eðli vörunnar kallar á
það að framleiðendur þjappi sér sam-
an. í mjöli og lýsi er mjög erfitt og
jafnvel hæpið að reyna að stjórna
framboðinu. Við gætum það ekki
þótt við vildum því kaupendur vita
hvað er framleitt og til í birgðum.
Hitt er annað mál að menn verða að
varast undirboð enda standast þeir
ekki til langframa sem það stunda."
— Hverju myndi frjáls útflutning-
ur breyta?
„Hann myndi engu öðru breyta en
því að útflytjendur fengju eðlilega
samkeppni. Ég sé ekki fram á að
frjáls útflutningur muni raska stöðu
sölusamtakanna. Þau fengju þarna
ákveðið aðhald sem ég held að yrði
engum að tjóni en mörgum að
nokkru gagni. Ótti stórra og sterkra
útflutningsfyrirtækja við samkeppni
einstaklinga eða smáfyrirtækja í út-
flutningnum er að mínum dómi
ástæðulaus og jafnvel skaðlegur."
52