Helgarpósturinn - 10.10.1994, Blaðsíða 12

12
MORGUNPÓSTURINN ERLENT
MÁNUDAGUR 10. OKTÓBER 1994
Þingkosningar í Austurríki
Hægri öfgamenn
vinna stórsigur
Haicfer hreinn og strokinn
Vínflaska á
1,2 milljónir
Eðalvín seldist fyrir um íoo millj-
ónir króna á einhverju mesta vín-
uppboði sögunnar sem haldið var í
New York á laugardag. Dýrasta
flaskan fór á jafnvirði 1.2 milljóna
króna. Engar upplýsingar voru
gefnar urn kaupandann aðrar en
þær að hann væri frá Asíu. Vínið er
af tegundinni Chateau Lafitte frá
Bordeaux en árgangurinn er 1870
sem þótti geysigott vínræktarár.
Flaskan er því 124 ára gömul. Kaup-
andanum mun hins vegar hafa ver-
ið ráðlagt að drekka vínið á næstu
árum, enda ekki talið ráðlegt að láta
það eldast meira en orðið er. ■
O.J. á
hrekkjavöku
Heill iðn-
aður er orð-
inn til í kring-
um O.J.
Simpson og
m o r ð m á 1
hans. Þegar
hafa verið
skrifaðar
bækur og
framleiddir
minjagripir,
en hið nýjasta eru grírnur sem líkjast
fótboltastjörnunni og hárkollur sem
líkjast hári Nicole, konu hans.
Kaupmenn hugsa sér gott til glóðar-
innar fyrir hrekkjavöku, þá miklu
barnahátíð sem verður 31. október.B
Hægri öfgamaðurinn Jörg Hai-
der sagðist vera nánast orðlaus í gær
þegar hann lýsti sig sigurvegara í
þingkosningunum í Austurríki.
Flokkur hans, Frelsisflokkur Austur-
ríkis (FPÖ) hreppti 22,6 prósent at-
kvæða og bætti við sig urn 6 pró-
sentum frá þingkosningunum 1990.
Fyrir vikið mun flokkurinn hreppa
42 af 183 sætum í austurríska þing-
inu. Ljóst er að fyrir bí eru
áhyggjulitlir tímar stóru samsteypu-
stjórnarinnar, stjórnar Sósíaldemó-
krataflokksins (SPÖ) og Þjóðar-
flokksins (ÖVP), sem hefur ríkt í
Austurríki undanfarin átta ár.
Sósíaldemókrataflokkurinn hefur
allt frá stríðslokum verið stærsti
flokkurinn í Austurríki og hefur set-
ið í öllum ríkisstjórnum síðan þá.
Forsætisráðherra er nú formaður
hans, Franz Vranitzky. Síðustu átta
árin hefur hann verið studdur af
Þjóðarflokknum sem er stór og
hægfara íhaldsflokkur. Alois Mock,
formaður hans, hefur verið forsætis-
ráðherra. Þessi stjórn hefur haft
óhemju mikinn þingmeirihluta og
meðal annars notað hann til að
koma Austurríki inn í Evrópu-
bandalagið.
Báðir þessir flokkar töpuðu illa í
kosningunum, kratar þó sýnu
meira. Fylgi þeirra minnkaði um 7,6
prósent og er nú aðeins 35,2 af
hundraði. Það þýðir 66 þingsæti.
Þeir hafa ekki verið veikari frá
stríðslokum. Þjóðarflokkurinn
tapaði 5,2 prósentum, fær 27,7 pró-
sent og 52 þingsæti.
Vranitzky notaði þann hræðslu-
áróður í kosningabaráttunni að hætt
væri við að sú staða kæmi upp að
Þjóðarflokkurinn gæti myndað
stjórn með Frelsisflokki Haiders.
Það hefur gengið eftir, því saman
gætu þessir tveir flokkar til hægri
rnyndað starfhæfa stjórn og skilið
sósíaldemókrata eftir úti í kuldan-
um. Flestum ber þó sarnan um að
Jörg Haider lítur ekki út eins og
dóni sem fer um götur og gengur í
skrokk á innflytjendum. Hann er
vel klæddur, laglegur og ekki nema
44 ára, og minnir einna helst á vel-
megandi bisnessmann sem lífið
hefur leikið við. í einu orði sagt er
hann straumlínulagaður stjórn-
málamaður og milljóneri í þokka-
bót. Faðir Heiders var virkur nasisti
en hann er ættaður frá Kárnten,
fjöllugu og fögru landbúnaðarhér-
aði syðst í Austurríki. Þaðan hefur
löngum þótt korna vel kaþólskt fólk
og óhemju íhaldsamt og er hermt
að þar hafi verið mikið gósenland
fýrir nasista á sínum tíma.
svo muni ekki fara, þótt Þjóðar-
flokkurinn kunni að nota þessa
stöðu til að fá meiri áhrif í ríkis-
stjórn. Jörg Haider er of illa þokkað-
Fyrir einum tíu árurn tók Heider
við flokki sínum, FPÖ, sem þá var
eins konar framsóknarflokkur,
hafði fylgi í sveitum og sat á Evr-
ópuráðstefnum frjálslyndra flokka
eins og Framsóknarflokkurinn ís-
lenski. Heider þótti þó strax vand-
ræðamaður, hann lýsti því yfir að
Hitler hefði kunnað að láta fólk
vinna, og hætti smátt og smátt að
vera þar aufúsugestur. í staðinn sit-
ur hann nú yst á hægri kanti stjórn-
málanna þar sem alið er á kynþátta-
hatri og þjóðernisfordómum, í fé-
lagi við fugla á borð við Schönhu-
ber hinn þýska, Zhírínovskíj hinn
rússneska og Le Pen hinn franska.
ur til að sómakær íhaldsflokkur af
sauðahúsi Þjóðarflokksins geti unn-
ið með honum. Áróður Haiders
gegn innflytjendum er of ofsafeng-
Haider fagnar sigri, óaðfinnan-
lega klæddur að vanda.
inn og ekki gerir það hann heldur
meira aðlaðandi að hann barðist
gegn Evrópubandalaginu í þjóðarat-
kvæðagreiðslunni í júní sem leið.
J-Jeider gerir sér heidur varla neina
von um að komast í stjórn. Hann
getur hins vegar verið ánægður með
að stjórna þeim floltki hægri öfga-
rnanna sem hefur mest þingfylgi í
Evrópu.
Fyrir Austurríkismenn hlýtur það
svo að vera áhyggjuefni að einmitt
þar í landi skuli hægri öfgamenn,
sem margir horfa með eftirsjá til
Hitlerstímans, ná slíkum árangri.
Austurríkismenn éru ekki síður sek-
ir urn glæpi nasista en Þjóðverjar.
Hins vegar þurftu þeir aldrei að
ganga í gegnum sársaukafullt stríðs-
uppgjör eins og nágrannaþjóðin,
heldur gleymdu þeir og gleymdust í
sínum fjallasal — eins og Simon
Wiesenthal hefur verið óþreytandi
að benda á. ■
Nunnur vilja
kvenréttindi
Nunnur á þingi kaþólskrar
kirkju í Vatíkaninu hafa verið með
uppsteyt og á föstudag heimtaði
talskona þeirra að nunnur fengju
að gegna áhrifastöðum í kirkjunni.
Hún fór einnig fram á réttlát laun
fyrir starf þeirra. Það segir kannski
sína sögu urn kvenréttindi innan
kirkjunnar að á þinginu sem fjallar
beinlínis um stöðu kvenna í kirkju-
deildum eru einungis 59 konur af
348 fulltrúum. ■
Mark í klípu
Bresk helgarblöð sögðu frá því að
Mark, sonur Margaret Thatc-
hers, hefði grætt stórfé með því að
vera milligöngumaður um vopna-
sölusamninga við Saudi-Arabíu.
Þetta þykir heldur óheppilegt, sér-
staklega í ljósi þess að samningarnir
voru undirritaðir af móður hans.
Það eru heldur engar smáfjárhæðir
í húfl því sagt er að Mark hafi feng-
ið 12 milljónir punda fyrir vikið, en
samningurinn hljóðaði upp á alls
20 milljarða punda. ■
Díana og Hewttt kvik-
mynduð við ástaiieiki
Díana á hlaupum undan blaðamönnum eftir að fréttir tóku að berast
af bók ástmannsins.
Dagblaðið News of the World hélt
því fram í helgarútgáfu sinni að
leyniþjónustan hafi látið kvik-
mynda Díönu prinsessu og ást-
mann hennar, James Hewitt við
ástarleiki í garðinum við heimili
Hewitts.
Blaðið, sem þykir kannski ekki
áreiðanlegasti fréttamiðill á Bret-
landseyjum, hefur eftir Glyn Jo-
nes, fyrrum liðþjálfa í hernum, að
sveit úr hernunt hafí fylgst með
heimiii Hewitts í Devon haustið
1988. Hann hafi álitið að þetta væri
liður í baráttu gegn hryðjuverka-
mönnum. Því hafi það komið mjög
á óvart þegar Hewitt og Díana
komu hálfnakin út í garðinn og
byrjuðu að kyssast og kela. Eftir
það hafí enn hitnað í kolunum.
Við svo búið hafi myndavélar
eftirlitssveitarinnar verið teknar
niður og liðsmenn hennar fengið
ströng fýrirmæli urn að tala ekki af
sér. Hins vegar segir Jones frá því
að þrernur árurn síðar hafi liðsfor-
ingi sem hann taldi vera úr leyni-
þjónustunni farið þess á leit að
hann aðstoðaði við að fylgjast með
húsinu á nýjan leik.
Úr höll drottningar hafa ekki
borist nein viðbrögð við þessum
orðrómi. Hins vegar sagðist Sir
Nicholas Bonsor, formaður varn-
armálanefndar breska þingsins,
Hugleysi kemur Frökkum illa
Franskir menntamenn eru æfir
af reiði vegna þeirrar ákvörðunar
franskra yfirvalda að veita ekki
pakistanska rithöfundinum, Tas-
lima Nasrin, vegabréfsáritun
nema í einn sólarhring. Ráðgert
var að hún kæmi fram í vinsælum
menningarþætti í frönsku sjón-
varpi, en hún hætti við förina
vegna tregðu franskra stjórnvalda.
Nasrin, sem varð að yfirgefa ætt-
land sitt eftir að hafa komist upp á
kant við íslamska hreintrúarmenn,
lét í staðinn lesa frá sér yfirlýsingu í
þættinum en þar blasti við stór
mynd af henni. Þar sagði hún að
ákvörðun frönsku stjórnarinnar
væri andstæð hugmyndum um
lýðfrelsi og að hún ætti erfítt með
að skilja að Frakkland sem er þekkt
fyrir að vera pólitískt griðland
treysti sér ekki til að tryggja öryggi
sitt þegar það hefði verið vand-
ræðalaust fyrir smáríki á borð við
Svíþjóð, Noreg og Portúgal.
Þetta mál kemur upp á mjög erf-
iðum tíma í Frakklandi. Stjórnvöld
þar eru að reyna að klekkja á
hreintrúarmönnum og streitast
við að framfylgja banni við því að
múslimastúlkur gangi með blæjur
í frönskum skólum. Er talið að þau
hafi ætlað að reyna að friða hrein-
trúarmenn ögn með því að leggja
stein í götu Taslimu Nasrin.
Þetta ráðabrugg hefur hins vegar
snúist þannig að enn eru komnar
upp umræður um að Edouard
Balladur forsætisráðherra sé veik-
ur og undanlátssamur stjórnmála-
maður. Ekki bætir heldur úr skák
að tveir helstu ráðherrar stjórnar-
innar, Alain Juppe utanríkisráð-
herra og Charles Pasqua, eru
komnir í hár saman vegna máisins
og virðast keppast um að koma
sökinni hvor á annan. ■
Tamara Nasrin hefur ekki mikið
álit á frönsku stjórninni.
það mikið áhyggjuefni ef eftirlit af
þessu tagi hefði farið fram, hvað þá
ef einhverjir embættismenn hefðu
talið sig þess umkomna að fyrir-
skipa það.
Úndanfarna viku hafa breskir
fjölmiðiar farið hamförunr vegna
máls þeirra Díönu og Hewitts. Því
er haldið fram að Hewitt geti þénað
allt að 500 milljónir íslenskra króna
á bókinni þar sem sagt er frá ástar-
sambandi þeirra. Breska pressan
hefur verið einróma í að fordæma
þátt Hewitts í máiinu og hann hef-
ur farið huidu höfði. News of the
World telur sig hafa heimildir fyrir
því að hann haldi sig í smábænum
Bergerac í Frakklandi.
Díana hefur þagað þunnu hljóði
meðan þessi síðasta hryðja hefur
gengið yfír. Á laugardaginn var
sótti hún góðgerðartónleika í
Lundúnum og var tekið tii þess að
hún virtist brosandi og afslöppuð
þrátt fyrir að dagblaðið The Sun
héldi því franr að hún hefði lifað
erfiðustu viku lífs síns.
Hernaðarviðbúnaður í
Kúveit hefur verið aukinn
gifurlega eftir að Irakar
beindu um 60.000
manna herliði að landa-
mærunum. Liðssafnaður
íraka hefur verið mest-
ur við Basra og Umni (Jmm Qasr
Qasr, en þeir hafa
krafist þess að Sam-
einuðu þjóðirnar
aflétti viðskipta-
banni sinu í
dag.
James Hewitt er sagður í felum í
Frakklandi.
Fátt virðist benda til þess að
breska konungsfjölskyidan sé búin
að bita úr nálinni með hneykslis-
mál. Að minnsta kosti heldur News
of the World því fram að í bók sem
kemur út í næsta mánuði muni
Karl Bretaprins gefa heldur ófagra
lýsingu á föður sínum, Filippusi
drottningarmanni. Blaðið segir að
prinsinn lýsi honum sem kaldlynd-
um harðstjóra sem hafi gert æsku
sína að táradal. ■
ÍRAN
Abadari
Shattal-
Arab
SÁDÍ-ARABÍA