Helgarpósturinn - 10.10.1994, Blaðsíða 23

MÁNUDAGUR 10. OKTÓBER 1994
MORGUNPÓSTURINN MENNING
23
★ ★★★★
★ ★★★
★ ★★
★ ★
★
o
©
FRÁBÆRT
ÁGÆTT
GOTT
LALA
SLÆMT
VONT
HÆTTULEGT
Dóttir Lúsífers
WlLLIAM LUCE
★★★
Sem sagt, það var gatnati í leikhús-
inu ogfólk ætti að íhuga það alvar-
lega að drífa sig.
Lind Völundardóttir
Galleri' Sævars Karls
★★★
Sýningin er björt og sjónrœn. Ljós-
myndirnar og veggjarkrotið orka tví-
mcelis. Fallegsti óður til kaffibollans
innan íslenskrar myndlistar fram að
þessu.
Fagurt syngur svanurinn
56 ÍSLENSK EINSÖNGSLÖG
★ ★★★
Frábœr túlkun á íslenskum einsöng-
slögutn, enda ekki neinir viðvaning-
ar á ferðinni. Eti upptakan erverri,
og kápan verst.
Tundur dufl
Erótískar sögur
ick
Þeir sem cetla að orna sér við þessa
lesningu á drungalegum haustkvöld-
um munu trúlega komast aðþví að
þessi bók reynist ekki sú upplyfting
sem búast hefði mátt við. Erótíkin er
annars staðar - það sama á við um
bókmenntagildið.
*
Forrest Gump
Bíóhöllinni, Háskólabíói
★ ★★★★
Hugkvcem mynd þarsem hug-
myndaflug og vitsmunir vinna sam-
Rússneska söngkonan
Den russiske sangerinde
Danskir kvikmyndadagar,
Háskólabíói
o
Danirfara til Rússlands að leita að
einhverri mikilvcegri niðurstöðu og
úr verður bastarður.
„Efhcegt er að
líkja leikara við
hljóðfœri þá er
Bríet Héðins-
dóttir ekkert
minna en lítil
hljómsveit í
þessari sýn-
ingu. “
Dóttir LúsIfers
Eftir William Luce
Leikstjóri : Hávar Sigurjónsson
Ef einhver heldur að gamlar kon-
ur geti ekki verið skemmtilegar og
heillandi þá ráðlegg ég hinum sama
að fara að sjá leikritið Dóttur Lús-
ífers sem frumsýnt var á Litla sviði
Þjóðleikhússins síðastliðið föstu-
dagskvöld. Þar sannast hið gagn-
stæða í þessu leikriti sem íjallar um
dönsku skáldkonuna Karen Blix-
en seint á ævi hennar. Þrátt fyrir
háan aldur og heilsubrest er þessi
persóna margbrotin og kraumandi
af heitustu tilfinningum eins og
ástríðum, þrá, söknuði og sorgum
en þar fyrir utan hefur hún óborg-
anlega kímnigáfu og mikla lífsorku.
I upphafi leikritsins er Karen, eða
Tanne eins og hún kallast, á heimili
sínu í Danmörku að pakka fyrir
ferðalag til Ameríku sem hún
hlakkar til eins og krakki. Flíkurnar
sem hún tekur út úr klæðaskápn-
urn kalla á minningar og þannig er
hægt að láta skáldkonuna segja sög-
ur af ævi sinni. Hún man tímana
tvenna og saknar umfram allt Afr-
íku sem er stærsta ástin í iífi hennar
og þar þurfti hún einnig að skilja
ástina eftir. Þegar Karen Blixen tal-
ar um Afríku verður birtan á svið-
inu hlý og gullin og konan fær
glampa í augun. Sögurnar sem hún
segir eru lifandi og bráðskemmti-
legar en einnig átakanlegar. Karen
Blixen er ekki bara hugguleg gömul
kona því þrátt fyrir visku og trú á
lífið og manneskjuna er hún líka
fuil af þunga og myrkri. Hún hefur
bæði séð Guð og djöfla.
Leiklist
Margrét
Örnólfs-
DÓTTIR
Ef hægt er að líkja leikara við
hljóðfæri þá er Bríet Héðinsdóttir
ekkert minna en lítil hljómsveit í
þessari sýningu. Hún er holdgerv-
ingur Karenar Blixen og ekki bara
sannfærandi í hlutverkinu heldur
beinlínis mjög svipuð henni. Bríet
hefur allt litróf tilfmningaskalans á
valdi sínu og notar það líka. Hún er
bráðfyndin og prakkaraleg á köfl-
um og mikilfengleg í alvöru-
þrungnari senum. Það er nú heldur
ekki á allra færi að halda uppi ein-
leik í eina og hálfa klukkustund en
Bríeti tekst með glans að hafa
áhorfendur spennta frá upphafi til
enda og verður það að kallast þrek-
virki.
Leikmyndin og búningarnir eru
skemmtileg og gefa tíðarandann.
Sérstaklega gegnir klæðaskápurinn
stóru hlutverki. Hann stendur op-
inn i upphafí og er mjög mynd-
rænn þannig með lýsingu innan frá
og það liggur við að þessi skápur sé
eins og hógvær aukapersóna í sýn-
ingunni. Tónlist var skemmtilega
notuð og lyfti oft upp stemmning-
unni.
■ Sem sagt, það var gamart í
teikhúsinu og fólk ætti að ihuga
það alvarlega að drífa sig.
Náttúrulaus erótík
Tundur dufl
Erótískar sögur
Forlagið 1994
Þessi bók mun eiga nokkuð
langa sögu að baki. Fjölmargir höf-
undar hafa verið orðaðir við hana
og einhverjir þeirra sém tilkynnt
höfðu þátttöku flýðu af hólmi. En
þrettán höfundar skiluðu verkum
sínum í bókina sem átti að sýna
okkur að íslenskir rithöfundar
gætu skrifað erótík.
Bókin sannar ekki þá hæfni.
Hún virðist sýna okkur það sem við
þóttumst flest vita að íslenskir rit-
höfundar eiga í hinu mesta basli við
að skrifa erótík. Þeir virðast vita
sitthvað um kynlíf en erótíkin er
dulmálið sem þeir hafa ekki enn
ráðið. Með tveimur undantekning-
um verður sögunum ekki hampað
sem góðum smásögum.
Besta saga bókarinnar er sú sem á
yfirborðinu virðist geyma minnsta
erótík, en er kannski sú eina sem
fangar hana að einhverju leyti.. Því
ef erótík byggist að einhverju leyti á
dulúð þá er hana að finna í sögu
Rögnu Sigurðardóttur Apríkósa
eða laukur?, sem er sérlega vel stíl-
uð, eftirminnileg og angurvær saga
og öðlast nýja dýpt þegar hún er les-
in á ný.
Skemmtilegasta sagan er eftir
Sjón. Undir vængjum valkyrjunnar
fjallar um margra ára ástarsamband
íslensks pilts við hryðjuverkakon-
una Gudrun Ensslin. Sú saga er
hugmyndarík, djörf og mjög fýnd-
in.
Þær ólíku konur, Nína Björk
Árnadóttir og Auður Haralds
halda sínum stíl. Nína er tilfinn-
ingarík og fjálgleg og Auður er í
meðalllagi sniðug.
Þrátt fyrir margauglýsta aðdáun
mína á verkum Einars Kárasonar
ætla ég ekki að halda því fram að
fýrsta uppáferð í skáldverki hans
(sem ég trúi að sé hér að finna)
marki tímamót í íslenskum nútfma-
bókmenntum. Einar ætti þó að geta
horfið aftur til rúmstokksins í fram-
tíðinni því sveindómsmissirinn í
sögu hans var skammlaus.
Líkt og Einar einbeitir Hallgrím-
ur Helgason sér að léttri skemmti-
Fulltrúaráð Listahátíðar
Kurr vegna Stefáns
og Þórunnar “
Nokkur kurr kom upp á fulltrúa-
ráðsfundi Listahátíðar í Reykjavík á
dögunum í kjölfar þess er ný fram-
kvæmdastjórn Listahátíðar var
skipuð. Ástæðan er sú að af fimm
manns í stjórn hátíðarinnar sitja
hjón, eða þau Þórunn Sigurðar-
dóttir leikstjóri og Stefán Bald-
ursson Þjóðleikhústjóri. Auk þess
þykir orka tívmælis að þau koma
bæði úr Þjóðleikhúsinu.
„Já, það er rétt að það kom fram
ábending frá fulltrúaráði Listahá-
tíðar þar sem bent var á þau hjón
væru þarna. Hins vegar eru engin
læti í kringum þetta,“ sagði Rut
Magnússon, fráfarandi fram-
kvæmdastjóri Listahátíðar, í sam-
tali við MORGUNPÓSTINN. Á hún
von á að engar breytingar verði
gerðar á stjórninni í kjölfar ábend-
ingarinnar.
I stjórn Listahátíðar eru auk
hjónanna þau Kristján Steingrím-
ur Jónsson, Sigurður Björnsson
sem er formaður framkvæmda-
stjórnarinnar og Selma Guð-
mundsdóttir, en Selma mun vera á
leið út úr stjórninni og er annar á
leið inn í hennar stað.
Þórunn Sigurðardóttir, sem var
ein af kosningastjórum R-listans,
tók sæti í stjórn Listahátíðar sem
varaformaður fýrir nokkru. Kom
varaformannssætið í hlut hennar
fýrir tilstuðlan Ingibjargar Sól-
rúnar Gísladóttur borgarstjóra.
Stefán Baldursson hefur hins vegar
setið um hríð í stjórn Listahátíðar.
Hefð er fýrir því að ríki og borg
skipti með sér formannssætinu
annað hvert ár. Þar sem Valgarður
Egilsson, fráfarandi formaður, var
fulltrúi borgar er Sigurður Björns-
son, núverandi formaður, skipaður
af menntamálaráðherra. Þar sem
meginreglan er sú að varaformenn
taki næst við formennskunni verð-
ur Þórunn Sigurðardóttir næsti for-
maður framkvæmdastjórnar Lista-
hátíðar, eða eftir tvö ár. -GK
Þorsteinn Guðmundsson leikari. Það er gömul saga að leikhúsbransinn er töff og færri komast á samn
ing en vilja. En að leikari auglýsi rýmingarsölu er nýtt.
Maður gerir sig þá bara af fífli
I ágætu septemberhefti Leiklistar- MORGUNPÓSTURINN sló á þráð- frá því að ég útskrifaðist. En sú
blaðsins má finna verulega sérstæða
auglýsingu:
„Rýmingarsala!!!
Útsala á leiktexta. Tek að mér að
skrifa leikrit, leikþœtti, skemmti-
dagskrár og yfirleitt hvað setn er
netna minningargreinar í Alþýðu-
blaðið. Reynsla af leiktextaskrifum
fyrir leikhópa, skóla og sjónvarp
(fyrir utan allt hitt bullið).
Þorsteinn Gunnarsson leikari,
sími 91-12836
Bækur ^
sagnagerð í smásögu sinni og á sína
fýndnu spretti í orðaleikjum.
Guðrún Guðlaugsdóttir, Árni
Bergmann og Súsanna Svavars-
dóttir eiga þarna sögur sem má
flokka með sögum Einars og Hall-
gríms sem sæmilegar afþreyingar-
sögur sem skilja sáralítið eftir. Eins
og við er að búast er mesta kynferð-
islega futtið í sögu Súsönnu, en þar
bregður þríeyki á leik.
„Ástin er skítur, vinur minn, hún
er alger skítur,“ eru lokaorðin í
fremur deyfðarlegri smásögu Guð-
bergs Bergssonar og vafalaust
eiga einhverjir hópar eftir að fínna
þeim orðum djúpstæða merkingu.
„Subbuleg“ eru orðin sem ég
heyrði lesanda nota um sögu Krist-
ínar Ómarsdóttur Nótt. Kristín
hefur kannski stefnt að því að ganga
fram af lesendum sínum í sögu um
inn til að spyrja hann hvað væri eig-
inlega í gangi.
„Það er svo sem ekkert í gangi
annað en kemur fram í auglýsing-
unni. Ég er að auglýsa ritsnilld mína
sem er gersamlega ótakmörkuð og
kannski að reyna að hafa einhverja
peninga upp úr því í leiðinni.“
En er þetta ekki bara neyðaróp at-
vinnulauss leikara?
„Nei, það er það nú reyndar ekki.
Ég hef haft vinnu meira og minna
unga stúlku sem hefur samfarir við
hruma menn á þúfu. Mér þykir sag-
an aðallega einkennast af tilþrifa-
leysi.
Sögur Úlfhildar Dagsdóttur og
Berglindar Gunnarsdóttur eru
meir í ætt við stílæfingar en sögur
og erótíkin er þar nokkuð fjarri, líkt
og í sögum flestra höfundanna.
Það er nóg af uppáferðum í þess-
ari bók og heilmikið pot og hnoð.
Kynlífíð er þar í stórum skömmtum
og ef það kynlíf flokkast undir er-
vinna er misskemmtileg og ég hef
gaman af því að skrifa og kýs það
fremur en margt annað.“
En á hann virkilega von á því að
það kotni eitthvað út úr þessu?
„Ég veit það ekki, maður tapar
alla vega ekkert á þessu - auglýsing-
in kostaði ekki neitt. Maður gerir sig
þá bara að fífli og maður er búinn
að gera það svo oft að það er allt í
lagi. Bestu vinir mínir eru fífl og það
er góður hópur.“ -GK
„Skemmtilegasta sagan
ereftirSjón. Undir
vœngjum valkyrjunnar
fjallar um margra ára
ástarsamband íslensks
pilts við hryðjuverka-
konuna Gudrun
Ensslin. Sú saga er
hugmyndarík, djörfog
mjög fyndin. “
ótík þá er sú erótík vita náttúrulaus.
Lesturinn er alls ekki leiðinlegur en
færir litla hlýju í kroppinn. Til að
svo fari held ég að maður verði að
vera ansi þurfandi.
■ Þeir sem ætla að orna sér við
þessa lesningu a drungalegum
haustkvöldum munu trúlega
komast að því að þessi bók
reynist ekki sú upplyfting sem
búast hefði mátt við. Erótíkin er
annars staðar — það sama á við
um bókmenntagildið.