Helgarpósturinn - 15.12.1994, Blaðsíða 32

32
MORGUNPÓSTURINN BÆKUR
FIMMTUDAGUR 15. DESEMBER 1994
Stiðmuaiöf
Kolrassa krókríðandi
Kynjasögur
★★★
„Tónlist sem ætti að geta
heillað alla nema forfölln-
ustu Maria Careyista. Sveitin
er kannski ekki alveg komin í
fyrstu deildina en hún erfar-
m að banka upp á.“
Siggi Björns
BIsinn A Trinidad
★★★
„Efþað er lítið að gerast á
hverfiskránni er lítið mál að
kaupa ölkút og skella Sigga
Bjöms í grœjurnar. Bísinn er
ígóðuformi þó að Siggi
Björn sé að spila úti á Trinid-
ad.“
SSSól
Blóð
★★★
„Þegar öflugasta ballhljóm-
sveit landsins gefur út stuð-
plötu ergaman. maðurfœrá
tilfinninguna að SSSól þori
ekki að prufa neitt nýtt enda
kannski engin ástæða til.
Stuðið er þeirra heimur og
ekkertað því. “
Dos Pilas
MyownWings
★★
„Dos Pilas er amerísk rokk-
sveit sem fæddist fyrir tilvilj-
un á íslandi. Tilgangur henn-
ar hér er hættulega óljós. í
réttu umhverfi gæti pílan þó
allt eins blómstrað ogjafnvel
hittí mark.“
Kol
Klæðskeri keisarans
★★
„Klæðskeri keisarans er ágæt
skífa sem á eflaust eftir að
falla vel í kramið hjá aðdá-
endum Bubba Morthens og
Grafíkur en virkar samt eins
og endurútgáfa frekar en ný
afurð. “
2001
Frygð
★*
„Frygð er kröftug rokkplata
þó hún beri æsku hljómsveit-
arinnar 2001 nokkur merki.
Fyrst ogfremst merkileg fyrir
að hafa komið útþráttfyrir
nokkra logndeyðu í neðan-
jarðartónlist Reykjavíkur.
Þetta er skífa sem gœti opnað
nýjar víddir í tattóveruðum
samkvæmum þeirra sem
halda að þeirfylgjast með.“
ÖRN MAGNÚSSON
ÖLL Pí ANÓVERK JÓNS LEIFS
★★
„Á geisladisknum með Erni
Magnússyni píanóleikara eru
öll píanóverkin sem Jón Leifs
samdi. Flutninguritin er
nokkuð góður, en tónlistin
nokkuð leiðinleg.“
Björn Jörundur Friðbjörnsson
BJF
★
„Björn Jörundur er einfald-
lega enginn Sid Barrett, til
allrar hamingju. Hann er
rátnur popphundur sem ætti
að halda sig við það sem hon-
umfer best.“
Urmull
Á VÍÐAVANGI
★
Urmull er auðheyrilega vax-
andi tónleikasveit sem á ef-
laust eftir að verða meira úr.
Það má hins vegar deila um
hversu tímabært var að rjúka
í og gefa útþessa plötu. “
„Höftmdur hefur komið höfuðpersónu sinni í
hremmingar en það er líkt og hann lötri þar
við hlið hennar í hálfgerðu áhugaleysi og setji
svo punktinn vegna þess eins að hann nenni
ekki aðfylgja henni lengur. Því situr lesand-
inn eftir að loknum lestri nokkuð vonsvikinn
vegna þess að höfundurinn sveik hann á loka-
sprettinum ögstakk affrá verkinu.“
Óvenjuleg
unglingasaga
Þegar kynin skilja
ekki hvort annað
Deboraii Tannen:
ÞO MISSKILi.'R Míl .
- Samræður kvenna og karla
Almenna rókafélagið 1994
336 BLS.
★★★★
---------------------------------
í þessari umtöluðu metsölubók
fjallar bandaríska málvísindakonan
Deborah Tannen um það af hverju
konur og karlar eiga í svo miklu basli
ttð skilja hvort annað. Tanncn full-
yrðir að það sé munur á því hvernig
kynin hugsi og tali og mikilvægt sé að
þekkja og skilja muninn. Hún viður-
kennir að allar alhæfingar í þessum
efhum, eins og öðrum, séu óheppi-
legar og segir: „Það er ógeðfellt að
taka einstakling og skilgreina hann
þannig að hann falli inn í einhvern
flokk og það er líka villandi. Það er
einmitt hætt við þessu þegar farið er
að skipta konum og körlum í tvær
fylkingar."
En þrátt fyrir að allar manneskjur
séu fyrst og fremst einstaklingar með
séreinkenni þá telur Tannen nægi-
lega sterk rök og sannanir séu fyrir
því að í meginatriðum hugsi og tjái
kynin sig á ólíkan hátt. Þar leggi kon-
ur áherslu á samstöðu og náin tengsl
en virðingarstöður og sjálfstæði
skipti karlmenn meira máli, eða eins
si-
Hafliði Vilhelmsson:
Heiða fremur sjálfsmorð
Hlöðugil 1994 •
★★
Skáldsagan sem ber svo frumleg-
an titil er fyrstu persónu frásögn
stúlkunnar Heiðu. Sú skynsama og
skynuga stúlka vinnur í unglinga-
vinnunni og er skotin í strák sem
þar vinnur. Hann býður henni í bíó
og í framhaldi af þvf heldur hún
partý á heimili foreldra sinna. Þar
kollsteypist tilvera stúlkunnar og
um leið sannast að titill bókarinnar
er ekkert góðlátlegt grín höfúndar.
Ég kýs að flokka þessa bók sem
unglingasögu og ég er nokkuð viss
um að hún muni höfða til margra
unglinga vegna þess að hún er
raunsannari en margar þeirra og
laus við það leiðinda predikunar-
hjal sem stundum má finna í
barna- og unglingabókum og gagn-
ast aðallega til að deyða bók-
menntaáhuga hinna ungu lesenda.
Frásögnin er bæði áreynslu- og
tilgerðarlaus. Nokkuð er um slang-
ur og slettur eins og gjarnan í ung-
jjiBf1 unglingurinn
Heíöa sem se’gir söguna. Svo eru
nokkur ljót orð á stangli sem
krakkarnir hreyta hvert í annað og
líkjast að því leyti lítt unglingunum
í hefðbundnu unglingabókunum
sem aldrei eru látin segja klámyrði
því höfundar þeirra vita að það
gæti hamlað sölu bókarinnar og
kostað ákúrur gagnrýnenda.
Bókin er skrifuð í fremur hráum
stíl en stundum, þegar söguhetjítú
er vel stemmd, bregður fyrir falleg-
um líkingum og ljóðrænu. Bókin er
á köflum krydduð ágætri kímni og
er lengst af skemmtileg aflestrar.
Höfundi tekst að skapa aðlað-
andi og trúverðuga mynd af sögu-
persónu sinni. Höfuðstyrkur bók-
arinnar liggur einmitt í því að les-
andanum stendur ekki á sama um
Heiðu, þessa heiðarlegu og sér-
stöku stúlku sem lendir í félagsskap
unglinga sem stela, reykja og
drekka en eru þó bestu skinn.
Bókin skiptist í þrjá kafla og höf-
uðverkur hennar er sá síðasti en þar
er sagt frá partýinu sem leggur líf
Heiðu í rúst í bókstaflegri merk-
ingu. Hann er áberandi síst unn-
inn. Þar er farið alltof fljótt yfir
sögu. Höfundur hefur komið höf-
uðpersónu sinni í hremmingar en
það er líkt og hann lötri þar við hlið
hennar í hálfgerðu áhugaleysi og
setji svo punktinn vegna þess eins
að hann nenni ekki að fylgja henni
lengur. Því situr lesandinn eftir að
loknum lestri nokkuð vonsvikinn
vegna þess að höfúndurinn sveik
hann á lokasprettinum og stakk af
frá verkinu.
En þrátt fyrir það er þetta bók
sem kemur nokkuð á óvart og er
skemmtilega öðruvísi unglingabók.
Sumum kann að þykja hún full
nöturleg, öðrum of djörf og berorð
til að geta talist holl lesning. Það er
ekkert fermingaryfirbragð á þessari
bók. En lengst af er vit í henni. Það
sem dregur hana niður er síðasti
hlutinn. Þetta er bók sem hefði get-
að orðið býsna góð ef höfundur
hefði legið örlítið lengur yfir henni.
Óhefðbundin og áhugaverð ung-
lingabók sem líður fyrir afar
slakan lokakafla.
Kolbrún Bergþórsdóttir
og segir a einum stað: „Meðan karl-
menn eru að berjast fyrir því að
verða sjálfir sterkir eru konur að
berjast fyrir því að samfélagið haidist
sterkt."
Fyrir þá sem fyliast nú skelfingu og
sjá fyrir sér vandlætingafulla Kvenn-
alistakonu í sjónvarpsumnvðuin er
rétt að taka ffam að þegar setningin
er sett í samhengi við það sem á und-
an fór í bókinni þá er hún langt frá
því að vera glórulaus, en varast ber
að taka hana sem alhæfingu, þarna er
fremur verið að lýsa mynstri sem
virðist mjög ríkjandi.
Einhver spurði mig að því um
daginn hvort þær niðurstöður sem
höfundur kæmist að ættu ekki ein-
ungis við um bandarískar konur og
karla. Ég fæ ekki séð það. Það kom
mér einmitt á óvart hversu vel kenn-
ingarnar falla inn f íslensk samskipta-
munstur kynjanna og gæti ég tekið
mörg dæmi þar um. Ég læt mér
nægja eitt.
Tannen minnist f bókinni á rann-
sókn sem gerð var á umræðuhópum
háskólanema en niðurstöðurnar
voru í aðalatriðum á þá leið að „þeim
konum sem lögðu mikið til máianna
í byrjun, fór að líða illa eftir nokkra
stund; þær drógu í land..Um svip-
að leyti og ég las þessa bók var um-
ræðuþáttur um konur og bók-
menntir í sjónvarpinu og valkyrjum
var stefút þar gegn körlum. Þær byrj-
uðu með látum og höfðu skoðanir,
en drógu svo smám saman í land.
Þær enduðu sem mjúkar meyjar. Sú
hegðun þeirra var í fúllu samræmi
við niðurstöður bandarísku rann-
sóknarinnar og hefði getað verið skil-
greind með sömu orðum: „Þetta er í
fullkomu samræmi við löngun
kvenna til að halda umhverfi sínu í
jafúvægi svo allir sitji við sama borð.“
Þeir sem aðhyllast þá skoðun að
enginn munur sé á körlum og kon-
um annar en hinn lífffæðilegi þáttur,
annar mismunur stafi af félagslegu-
og þjóðfélagslegu óréttlæti, munu
líklega hafa megnustu andstyggð á
þessari bók. Hinum sem viðurkenna
mismuninn sem staðreynd mun hins
vegar þykja hún forvitnileg og fróð-
■ leg. Ég fylli seinni flokkinn og mér
þótti sérlega ánægjulegt að lesa þessa
bók. Mér finnst línurnar miili hugs-
unarháttar kynjanna kannski full-
skarpar hjá höfúndi, en honum tókst
í bókinni að sannfæra mig um að í
meginatriðum væri heilmikið vit í
kenningununr. Og sem kennari get
ég staðfest að þeir kaflar sem fjalla
um mismun á hegðun og tali drengja
og stirlkna í barnaskóla koma full-
komlega heim við reynslu mína í því
starfi.
Skemmtileg og áhugaverð bók um
mismunandi hugsunarhátt og
tjáningu kynjanna. Varast ber að
taka henni sem algildum sattn-
leika en hún er umliugsunarverð
og það er töluvert mikið vit í
henni.
Kolbrún Bergþórsdóttir
Gntt um íníin
Ami Sigffússon
borgarfulltrúi
Jólastemmning Hugarró, hún
kostar lítið. Menn þurfa bara að .
setja markmið og hafa þekkingu é ‘
því sem þeir eru að gera og hlaða
sig upp af jákvæðum hugsunum.
Jólaplötur Ég ætla að fá mér disk-.
inn hans Bubba og ég keypti Nir-
vana Unplugged í samstarfi við
unglingana á heimilinu á dögunum.
Síðan ætla ég að skreyta jólin með
Pálma og við bætum einhverju
fleiru við.
Jólapakkinn Mig langar í góða
bók eða einhverja einfalda heimatil-
búna gjöf sem hefur verið nostrað
við.
Forskot á jólasæluna Skata i há-
deginu á Þorláksmessu. Um kvöld-
ið stundum við gamlan og góðan
sið, svokallaða uppfærslu, en þá er
jólahangikjötið og sviðin tekin úr
pottunum. Þá er manni heimilt að
smakka á kræsingunum og taka
forskot á sæluna. Úr þessu verð-
ur oft mikil veisla.
Jólaboðskapur Ég mæli ein-
dregið með messu kl. 6 á að-
fangadag og miðnæturmessum,
þá er oft fallegur kórsöngur.
Svo hlusta ég alltaf á biskupinn
í Sjónvarpinu á aðfangadags-
kvöld.
Jólabækurnar Ég er búinn að
biðja um bók Þórarins Eldjárns og
mig langar að glugga í Laxdælu í
nýjum búningi myndasögu. Bókin
um Pálma í Hagkaup er einnig'Sff-
hyglisvert og fljótlesið framjaci.f
jólabókamarkaðnum.
Árni Sigfússon
„Mig langar í góða bók eða einhverja einfalda heimatil-
búna gjöf sem hefur verið nostrað við.“
Borgarajól Þetta eru svo skelfilega
stutt jól að ég held að það sé best
að vera heima, lesa góðar bækur,
borða góðan mat og liggja upp í loft.
Jólamaturinn Mér finnst skylda að
borða hangikjöt um jólin og svo
kann ég vel að meta svínakjöt og
rjúpur.
Jólatónlist Ég fer
alltaf í Lang-
holtskirkju kl.
6 á aðfanga-
dagskvöld
og hlusta á
Ólöfu Kol-
brúnu Harð-
ardóttur. Það
er ómissandi
að heyra í henni.
Jólapakkinn Jólin eru Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
vonlaus ef maður fær ekki ^ - ■ ■ • ' ■
bækur. Mér líst vel á
margar bækur eins og til dæmis í
luktum heimi eftir Fríðu Á. Sigurðar-
dóttur, Kvikasilfur eftir Einar Kára-
son, Efstu daga eftir Pétur Gunnars-
son, og Grandaveg 7 eftir Vigdísi
Gríms. Svo var maðurinn minn að
þýða Villta svani og ég á eftir að lesa
hana.
Leikhús Það getur vel verið að ég
fari í Borgarleikhúsið á milli jóla og
nýárs. Guðjón Pedersen er að setja
upp söngleikinn Kabarett og ef það
verður byrjað að sýna hann fer ég
kannski á þá sýningu.
Spil Mér finnst ómissandi að spila
Trivial Persuit eða Scrabble um jól:
in og hef mjög gaman af því.
borgarstjóri
Gott í skóinn Alls kyns smádót og
helst bara nógu mikið af því svo
maður vakni ekki við vondan draum
að morgni. Það eru tvö gúmmístíg-
vél í glugganum hjá mér og heimt-
urnar verið nokkuð góðar þótt kart-
öflur hafi slæðst með, væntanlega til
viðvörunar.
Ómissandi um há-
tíðirnar Göngutúr
á nýársdags-
morgun á meðan
borgin sefur.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
Þetta eru svo skelfilega stutt jól aö ég
held að það sé best að vera heima.“