Helgarpósturinn - 05.10.1995, Blaðsíða 10

FIMMTUDAGUR 5. OKTÓBER1995
10
Stórliðin KR ogAkranes hafa að undanförnu bitist um Guðjón Þórð-
arson knattspyrnuþjálfara. Hann tilkynnti í gœrkvöldi að hann
hefði ákveðið að ganga á nýjan leik til liðs við Skagamenn, enda er
vitað að þeir buðu honum meira fé en áður hefur þekkst í íslenskum
fótbolta. Egill Helgason skrifar hér um Guðjón Þórðarson, manninn
og knattspyrnuþjálfarann.
Um Winston Churchill
hefur verið sagt að
hann hafi verið maður
sem var frábært að
eiga að í stríði en
óþolandi í friði. Þetta
vissu Bretar mætavel; þegar
heimsstyrjöldin síðari braust
út var Churchill nánast sjálf-
kjörinn leiðtogi breska heims-
veldisins, þegar friður komst á
voru Bretar ekki lengi að koma
honum úr stóli forsætisráð-
herra. Kannski má heimfæra
þessi orð upp á Guðjón Þórð-
arson. Hann er óneitanlega
framúrskarandi liðsmaður í
því stríði sem fótboltinn er, en
þegar boltanum sleppir fer
honum að leiðast og þá er eins
líklegt að liðveisla hans geti
orkað meira tvímælis.
Lýðræðislegar aðferðir hafa
svosem sjaidnast dugað til að
ná einhverjum árangri í stríði
— hvað þá fótbolta — og Guð-
jón ber vissulega með sér
nokkuð hermennskulegt yfir-
bragð. Hann vill ráða öllu sem
snertir liðið hans og þolir ekk-
ert múður; á einhverju annars
konar íslandi hefði hæglega
mátt hugsa sér hann sem liðs-
foringja í her. En það er enginn
her og Guðjón fór í fótboltann,
í Akranes, KA og KR.
Hörkulegur maður
Þeir sem hafa minnstu snoð-
rænu af knattspyrnu ættu að
vera farnir að kannast við svip-
inn á Guðjóni þegar hann fylg-
ist með leikmönnum sínum í
keppni; einbeitingin er algjör,
hann kiprar augun sem eru
dökk og sterk, stundum virðist
hann fram úr hófi áhyggjufull-
ur, stundum kankvís, —
kannski af því honum finnst
þetta svo skemmtileg íþrótt —
en svo er skorað mark og þá
kemur fram sigurvímusvipur
sem er orðinn kunnuglegur af
myndum; augun leiftra og kipr-
ast ennþá meira saman, brosið
eins og brýst fram á andlitið.
Þeir sem muna dálítið aftur í
tímann kannast við þessi svip-
brigði frá því að Guðjón var
sjálfur leikmaður. Kannski
heitir það ekki síður að vera
glaðbeittur en einbeittur. Samt
er líka eitthvað hörkulegt í fasi
hans; maður mundi ekki vilja
abbast upp á þennan mann,
enda er sagt að hann reyni að
hafa járnaga á leikmönnum.
Það kemur varla á óvart að
metnaður er einn ríkasti eigin-
leikinn i fari hans, hann þykir
svo metnaðargjarn að mörgum
þykir reyndar nóg um. Sjálfur
telur hann metnað góðan og já-
kvæðan eðliskost, hann er í
knattspyrnunni til að ná ár-
angri, ekki til að gaufa í ein-
hverri meðalmennsku. Sigur
skiptir mestu máli. Auðvitað.
Hvað annað? Sumir íþrótta-
menn eiga langan feril án þess
að sigra nokkurn tíma. Guðjón
þekkir hins vegar varla neitt
annað en sigra. Sem leikmaður
og þjálfari hefur hann unnið
eina sextán alvörubikara, átta
íslandsmeistaratitla og átta
bikarmeistaratitla. Hann sagði
eitt sinn í viðtali við Eirik
Jónsson á Stöð 2 að sigurtil-
finningin væri betri en kynferð-
isleg fullnæging; eftir því sem
maður finni þessa tilfinningu
oftar vilji maður meira og
meira.
Sjálfstraustið virðist líka
óbilandi. í viðkynningu þykir
hann frekar lokaður maður
sem ekki gefur mikil færi á
sjálfum sér. En sjálfstraustið
smitar út frá sér. Á Akranesi,
þar sem atvinnuástandið hefur
stundum verið bágt, var haft á
orði að hann hefði sjálfstraust
sem dygði heilu byggðarlagi.
Undir stjórn hans beygir lið
eins og KR sig ekki fyrir Ever-
ton, frægu félagi sem kostar
jafnmikið að reka á viku og KR
á heilu ári.
Ekki fllnkur leikmaöur
Guðjón Þórðarson er enginn
nýgræðingur í fótboltanum.
Hann var farinn að leika með
meistaraflokki Akranesliðsins
aðeins sextán ára og spilaði
flestalla leiki liðsins í fimmtán
ár. Guðjón spilaði alla tíð í
vörn og þótti með fádæmum
harður af sér og mikill baráttu-
maður, en ekkert sérstaklega
leikinn með knöttinn. Margir
fótboltamenn muna enn viður-
eignir sínar við Guðjón og bera
máski enn merki eftir þær —
kannski mundu sumir hrein-
lega segja að hann hafi verið
tuddi. Guðjóni hefur þó verið
sagt það til hróss að hann hafi
gert sér fullkomna grein fyrir
takmörkunum sínum sem leik-
maður og vitað upp á hár hvað
hann gat og hvað hann gat ekki
og því verið fjarska áreiðanleg-
ur.
Það má kannski segja Guð-
jóni til afbötunar sem leik-
manni að hann hlaut fremur
stopula þjálfun, því faðir hans
Þórður var skipstjóri og Guð-
jón var oft með honum á sjó,
meðal annars bæði árin sem
hann var í þriðja flokki. Sjálfur
hefur hann sagt að hann hafi
alltaf þurft að hafa mikið fyrir
hlutunum; það hafi að vissu
leyti orðið sér til skilningsauka
og til gagns í þjálfarastarfinu.
Ekki það að Guðjón væri ekki
nógu sigursæll sem leikmaður:
Fimm sinnum varð hann ís-
landsmeistari og fimm sinnum
bikarmeistari. Með honum
léku stórleikmenn eins og Ámi
Sveinsson sem var honum
lengi samferða í fótboltanum,
Sigurður Lárusson, Jón Al-
freðsson, Karl Þórðarson,
Teitur Þórðarson og Pétur
Pétursson, svo fáeinar knatt-
spyrnuhetjur Skagans á þess-
um árum séu nefndar.
Meistarí á Akureyri
Árið 1987 tók Guðjón við
þjálfun Skagaliðsins í fyrsta
sinn, þá aðeins 32 ára og nýbú-
inn að leggja fótboltaskóna á
hilluna. Þetta var fremur erfið-
ur tími, því ýmsir lykilmenn
liðsins voru hættir og Pétur
Pétursson farinn til KR. Liðinu
tókst þó að ná Evrópusæti.
Guðjón fór á sjóinn á loðnuver-
tíð, en þaðan fór hann norður í
land og tók við þjálfarastarfinu
hjá Knattspyrnufélagi Akureyr-
ar, enda var hann þá skilinn
við fyrri konu sína og ekki enn
kvæntur þeirri seinni, Hrönn
Jónsdóttur. Með henni á hann
tvo syni, Atla sem fæddur er
1988 og Tjörva sem fæddist
1990, og fóstursoninn Leó. Af
fyrra hjónabandi á Guðjón syn-
ina Þórð, Bjama Guðjón og
Jóhannes Karl sem allir hafa
getið sér gott orð í knatt-
spyrnu.
Fyrsta árið sem Guðjón var á
Akureyri varð KA í fjórða sæti í
fyrstu deild og þótti ágætur ár-
angur. Næsta ár, 1989, gerðust
svo þau undur og stórmerki að
Akureyrarlið varð íslands-
meistari í fyrsta skipti og þótti
furðu sæta, enda ber flestum
saman um að KA-liðið hafi
varla verið nema miðlungslið
þrátt fyrir árangurinn. Liðið
„datt óvænt í að vinna mótið“,
eins og Guðjón hefur sjálfur
orðað það; fékk aðeins 34 stig
og skoraði 29 mörk sem er ekki
mikið miðað við stigin 49 sem
Skagaliðið fékk á sig undir
stjórn Guðjóns 1993 og mörkin
62 sem það skoraði. Kannski
skildi það KA-liðið helst frá
öðrum liðum í deildinni að það
virtist ekki skorta sjálfstraust;
það var þarna fyrir norðan að
menn sáu að kominn var fram
knattspyrnuþjálfari sem þyrfti
að reikna með.
Næsta ár var KA-liðið hins
vegar í mestu brösum, það
hafði misst marga leikmenn,
meðal annars Þorvald Örlygs-
son, leikmann íslandsmótsins
1989, og sýndi engin tilþrif sem
hafa náð að festast í minni.
Þetta ár, 1990, er síðasta árið á
þjálfaraferli Guðjóns að hann
hefur ekki skilað einhvers kon-
ar titli, og segir sína sögu um
árangur hans. Fáeinum árum
eftir að Guðjón fór frá Akureyri
var KA komið niður í aðra
deild og er þar enn.
Besta lið á íslandi
Eftir þetta fór Guðjón heim á
Akranes og tók aftur við Skaga-
liðinu, sem þá var aldrei þessu
vant í annarri deild. Þangað
hafði liðið farið undir stjórn
George Kirby sem Skagamenn
og Guðjón þekktu að engu
öðru en góðu, því hann gerði
liðið tvívegis að íslandsmeist-
urum á áttunda áratugnum. Nú
var annað upp á teningnum og
rigningardaginn haustið 1990
þegar KR sendi Akranes niður í
aðra deild var lítil kátína á
Skipaskaga.
En liðið átti í sínum röðum
efnilega leikmenn sem líklegir
voru til afreka. Guðjón notaði
árið í annarri deild mjög vel og
kannski er það þá að knatt-
spyrnuáhugamenn fóru að fá
alvarlegan pata af því til hvers
hann var líklegur. Sjálfur hefur
hann sagst hafa viljað ná upp
liði sem yrði „sterkara, kvik-
ara, hvassara, betur þjálfað og
í betra formi en áður hafði
tíðkast á íslandi".
Þetta gekk eftir og undir
stjórn Guðjóns varð Skagalið-
inu ekki skotaskuld úr að vinna
sig upp úr annarri deild, en lík-
lega hefur ekki einu sinni hann
sjálfur látið sig dreyma um að
Akranes yrði íslandsmeistari
jafnskjótt og liðið kæmist í
fyrstu deild. Það hefur aldrei
gerst áður í íslenskri fótbolta-
sögu. Guðjóni hafði tekist að
koma saman liði sem flestir
telja að sé besta félagslið á ís-
landi fyrr og síðar, og er vissu-
lega það sigursælasta, liðið
sem settist í efsta sæti íslands-
mótsins í fótbolta í 8. umferð
mótsins 1992 og hefur setið
þar síðan; liðið sem hefur að
kjarna Sigurð Jónsson, Harald
Ingólfsson, Sigurstein Gísia-
son, Alexander Högnason, ÓI-
af Adolfsson — leikmann sem
Guðjón uppgötvaði og tókst að
breyta úr slökum meðalmanni
í landsliðsmann. Og að auki
menn sem hafa komið og farið:
Ólaf Þórðarson, Lúkas Kostic,
Mihailo Bibercic, tvíburana
Amar og Bjarka Gunnlaugs-
syni og Þórð Guðjónsson, einn
af fimm sonum Guðjóns. Ekki
færri en átta af þessum máttar-
stoðum Skagaliðsins hafa leik-
ið mikilvæga landsleiki fyrir Is-
land.
Nýr og betri fotbolti
Það var einfaldlega eins og
hefði opnast ný vídd í íslensk-
um fótbolta sem satt að segja
hafði ekki verið neitt tiltakan-
lega beysinn árin á undan.
Undir stiórn Guðjóns varð
Akranes Islandsmeistari 1992
og ísiands- og bikarmeistari
1993. Sama haust vann Akra-
nes frækinn sigur á hollenska
liðinu Feyenoord í Evrópu-
keppni. Áhorfendur gátu held-
ur ekki annað en hrifist með,
þetta var hraður, einfaldur,
stílhreinn, glaður og árangurs-
ríkur fótbolti, því gátu ekki
einu sinni þeir sem finnst út í
hött að halda með Skaganum
neitað. Það var einfaldlega
eins og liðið væri gætt ein-
hverjum töframætti og önnur
íslensk lið stóðust ekki sam-
jöfnuð, ekki einu sinni helstu
meistaralið eins og KR upp úr
1960, Valur 1978, Fram upp úr
1985 eða önnur og eldri gull-
aldarlið Skagamanna.
Að auki virtist liðið hafa til-
einkað sér það viðhorf að leyfa
sér einfaldlega ekki þann mun-
að að tapa leikjum, ólíkt til
dæmis KR-liðinu, en á árunum
tveimur í Vesturbænum hefur
Guðjóni ekki tekist að afstýra
því að KR á til að leika afar illa,
sérstaklega gegn slakari liðum.
En þá sjaldan að Skagaliðið
hans Guðjóns lék illa bættu
piltarnir það upp með næstum
látlausri meistaraheppni sem
oftast fylgir góðum liðum.
Skagaliðið dalaði ögn undir
stjórn Harðar Helgasonar
sumarið 1994 en vann samt fs-
landsmeistaratitilinn örugg-
lega. Skagamenn sættu sig ekki
við það — þeir vilja bara það
besta - og undir stjórn Loga Ól-
Hann er óneitanlega framúrskarandi liðsmaður í
því stríði sem fótboltinn er, en þegar boltanum
sleppir fer honum að leiðast og þá er eins líklegt að
liðveisla hans geti orkað meira tvímœlis.
Máski er Guðjón heldur ekki maður sem nýtur al-
þýðuhylli; til þess er hann ofeinþykkur og
sérlundaður og óvanur að beita einhverju rósamáli.
Það verður seint sagt að hann sé mjög hlýr
persónuleiki.