Helgarpósturinn - 05.10.1995, Blaðsíða 27

FlMMTtíÓÁGUR 5. OKTÓBER1936-« -
Ágúst Guðmundsson verður með debút í Borgarleikhúsinu á laugardagskvöldið sem leikstjóri á
nálinni og heitir Tvískinnungsóperan.
„Ég er ekki ég
- cg er annar

finningu er akkúrat sá að með
þessu getur maður séð veröld-
ina með augum annarra bók-
staflega."
Ágúst er ekkert endilega á
því að það sé dónalegt að
spyrja um niðurstöðuna en
segir að það sé erfitt að útlista
hana í stuttu viðtali. „Niður-
staðan er margbrotin — það er
bara að koma og sjá verkið."
Þá segist hann ekki vera byrj-
aður á nýju verki. „Ég hef ekki
hugsað mér að gera það fyrr
en áhorfendur hafa kveðið upp
dóm yfir þessu.“
Hann viðurkennir að það
hafi verið nokkur áreynsla að
takast á við þetta nýja form
sem leikhúsið er honum. Ágúst
segir jafnframt að þetta hafi
verið ákaflega lærdómsríkur
tími. En frumsýningarskrekk-
urinn? Er hanri farinn að gera
vart við sig?
„Það er farið að örla á hon-
um. Annars hefur maður svo
mikið að gera við svona upp-
setningu að það er varla tími
til að óttast frumsýninguna. Ég
held að þetta gildi sérstaklega
um gamanleiki. Það er svo erf-
itt að spá fyrir um viðtökurn-
ar.“
JBG
Ágúst Guðmundsson er
reyndar enginn nýgræðingur
þegar leikstjórn er annars veg-
ar, en það er á sviði kvikmynd-
anna sem hann hefur gert
garðinn frægan. Það þarf ekki
annað en rifja upp titla á borð
við Land og syni, Gullsand, Út-
lagann, Með allt á hreinu og
sjónvarpsseríuna Nonna og
að maður þekkir það ekki til
fullnustu. Þetta vandamál
mannkynsins kemur strax fyrir
í fyrsta þætti og hugsanleg
lausn felst í því að það er búið
að finna upp vél sem gerir fólki
kleift að hafa skipti á líkömum.
Þannig að til þess að kynnast
annarri persónu verulega vel
þarftu ekki annað en að fara í
líkama hennar um stundarsak-
ir.“
Er það ekki háskalegt geð-
heilsu hvers manns?
„Það er einmitt spurningin
sem þetta leikrit leitast við að
svara.“
Það hafa sjálfsagt margir
veit þeim möguleika fyrir sér
að bregða sér í annars manns
líki og Ágúst ieggur á
það áherslu að
þarna sé ekki um
það sama að ræða
og þegar krakkar
koma út úr bíó sem
einhverjir allt aðrir.
„Það kom gjarnan yf-
ir mann sem krakki.
Þegar ég var að
labba út úr bíó þá
var ég sjálfur Jean-
Paul Belmondo. Ég
býst við að það sé
Arnold Schwarze-
negger núna.“
Blaðamann HP
rekur einmitt minni
til þess að karate-
myndirnar hafi verið
einkar áhrifaríkar í
þessu samhengi.
„Jú, það var rétt.
En hér er ekki um
það að ræða. Kost-
urinn við þessa upp-
Ágúst Guðmundsson segist meðal
annars vera að velta fyrir sér
spurningunni um hvort ekki sé
háskalegt geðheilsu manna að
fara í annars manns gervi í nýju
verki sem verður frumsýnt í Borg-
arieikhúsinu nú um helgina.
Manna því til staðfestingar. Ág-
úst er þó ekki alveg blautur á
bak við eyrun þegar sviðslistin
er annars vegar. Hann var í
leiklistarskóla Þjóðleikhússins
á sínum tíma og útskrifaðist
með síðasta árganginum sem
þaðan lauk prófi. Ágúst segir
að það hafi verið í eldgamla
daga og bendir á að það sé
langur vegur milli kvikmynda
og leikhúss. En í hverju er sá
munur fólginn?
„Það er nú einmitt það sem
ég er mikið að velta fyrir mér
þessa dagana," segir Ágúst.
„Þetta eru önnur vinnubrögð
og undirbúningur er allur allt
annar. Maður einhvern veginn
kemst mjög fljótt upp á að líta
á það sem mikinn kost að geta
tekið kvikmyndirnar í litlum
bútum. Því er náttúrulega ekki
að heilsa í leikhúsi.“
Og leikstíllinn vœntanlega
öðruvísi?
„Vissulega. Hér erum við
með verkið á stóru sviði. Þar
að auki er þetta mjög stílfært
og í rauninni stílfærðara en
nokkuð sem ég hef gert í kvik-
mynd, ef til vill að undanskildu
einu áramótaskaupi. Tvískinn-
ungsóperan er sem sagt í gam-
anleikstíl sem þarf að ná aftur
á aftasta bekk.“
í kynningum sem Borgarleik-
húsið hefur sent frá sér er lögð
talsverð áhersla á að hér sé
um að ræða nýtt rómantískt
gamanleikrit með söngvum en
ekki söngleik. Ágúst, sem jafn-
framt semur tónlistina í sýn-
ingunni, segir að sér sé inni-
lega sama um slík skilgreining-
aratriði og segist hafa látið
leikhúsið um að ákveða það.
Hann vonast bara til þess að
áhorfendur skemmti sér hvort
sem þeir halda að þeir séu að
horfa á gamanleikrit eða söng-
leik. En hver var kveikjan að
verkinu?
„Upphaflega hugmyndin er
þessi hvað það sé erfitt að
þekkja vel sína nánustu; jafn-
vel fólk sem maður býr með
kemur manni stöðugt á óvart
og maður er alltaf að reka sig á
Útvarpsmaðurinn góðkunni og skáldið Þorsteinn J. er um þessar
mundir að senda frá sér Ijóðabók sem hann kýs að kalla Litabók. Það
sem fyrst vekur eftirtekt varðandi bókina er að hvert eintak er hand-
skrifað af höfundinum. Vissulega sérstakt á gervihnattaöld.
Eg held að þetta sé ágœt-
lega skrifað hjá mér“
- segir Þorsteinn um rithönd sína
„Enskukennari minn nokk-
ur sagði mér að hann hefði
eitt sinn þurft að senda próf
frá mér upp á Handritastofn-
un til að láta þá þýða það.
Svo hroðaleg var skriftin,"
segir Þorsteinn J. þegar
hann er spurður hvort hann
sé þekktur fyrir fagra rit-
hönd. „En það hefur breyst.
Ég skrifa vel læsilega lækna-
skrift í dag. Þetta eru svona
nettir prentstafir.“
Litabókin er gefin út í
hundrað eintökum og kostar
væntanlega kaupendur 3.800
krónur en hún inniheldur 23
Ijóð auk mynda sem Þor-
steinn hefur teiknað. Hann
sver fyrir það að þetta sé
eitthvert grín á borð við það
þegar Sverrir Stormsker gaf
út á sínum tíma bók í sjö ein-
tökum sem innihélt eingöngu
setninguna: „Þú hefðir hvort
eð er aldrei lesið hana,“ og
seldi fyrir dágóða upphæð.
„Nei, nei, alls ekki. Það eru
ljóð þarna og hver síða skrif-
uð þannig að það er mikið
fyrir peningana,“ segir Þor-
steinn hinn sölumannlegasti.
Þó verður að álykta sem svo
að tímakaupið sé ekki hátt þó
svo að öll eintökin rjúki út
sem heitar lummur.
Formlegur útgáfudagur er
á morgun en samhliða því
opnar Þorsteinn sýningu á
síðum úr upprunalega hand-
ritinu. „Ljóðin hafa breyst
pínulítið eftir því sem á hefur
liðið, þ.e.a.s. þegar ég byrjaði
að handskrifa breytti ég orði
og orði þannig að ekkert ein-
tak er alveg eins,“ segir Þor-
steinn.
Hann viðurkennir að þegar
hann var búinn að skrifa ein-
tak númer þrjú þá hafi hann
hugsað sig um tvisvar. Að
þetta hafi nú kannski ekki
verið svo ofboðslega góð
hugmynd. „Þetta er töluvert
verk. Ég er svona um þrjá
tíma að meðaltali með hverja
bók.“
Höfundurinn veit engin
„Ég er svona um þrjá tíma að
meðaltali með hverja bók,“ segir
Þorsteinn J. sem lagst hefur í það
mikla verk að handskrifa 100 ein-
tök af nýrri Ijóðabók sinni.
dæmi þess að hvert einasta
eintak ljóðabókar hafi verið
handskrifað. „Þetta er auðvit-
að fáránleg hugmynd og full-
komlega absúrd miðað við
þá tíma sem við lifum á, þeg-
ar hægt er að fara með disk í
prentsmiðju að morgni og fá
bækurnar að kvöldi. En mér
fannst þetta einhvern veginn
passa við þessi ljóð.“
Það sem Þorsteinn hefur
sent frá sér á vettvangi ljóð-
listarinnar er allt með óhefð-
bundnu sniði. Ljóðasýning
hans í Laugardalslauginni í
fyrra vakti athygli. Þá kom
ljóðspóla frá honum árið
1992. Þorsteinn hafnar því þó
að frumlegheitin sem slík
ráði ferðinni. „Ég held að
hver hugmynd fæði af sér til-
tekið form og þá er eitthvað í
þessu sem kallast á. Þetta á
bara að vera svona og engan
veginn öðruvísi. Ekki að það
sé eitthvert atriði í sjálfu sér
að þetta sé öðruvísi. Þetta
eru svona frekar lágvær ljóð
og persónuleg. Litlar sögur
sem mér fannst falla að
þessu formi. Það var ekki af
því að mér fyndist þetta
svona sniðugt. Það var eitt-
hvað í þessu sem mér fannst
hljóma."
Þorsteinn bendir á að þeg-
ar rithönd sé lesin fari eitt-
hvað sérstakt í gang. „Þú
þarft að rýna meira í rithönd-
ina, sem kveikir ákveðna
möguleika á því hvernig þú
upplifir ljóðin. Þú nærð öðru-
vísi sambandi við skrifaðan
texta en þann sem er vélrit-
aður hvort sem það er svo
gott eða vont — ég veit það
ekki.“
Þorsteinn J. telur engan
vafa leika á að rithandarhæfi-
leikum landsmanna hafi stór-
lega hrakað á undanförnum
árum vegna tölvuvæðingar-
innar. Hann gerir því jafnvel
skóna að margir séu komnir
með tölvuforrit fyrir inn-
kaupalista. „Ég held að þeir
séu fáir sem handskrifa nú
orðið.“ JBG
Hvemig
fannst þér
nýtt
Dagsljós?
Magnús Bjarnfreðsson
bjaðamaður
„Ég nennti ekki að horfa á
það eftir fréttir. Mér fannst
það einfaldlega of langt.“
Guðmundur Arason í Fönn
„Að vísu horfði ég ekki á
Dagsljós nema með öðru
auganu þar sem ég var á
fundi, en það sem ég sá
fannst mér alveg frábært,
fyrir utan grínþáttinn. Þess-
ir karlar þarna voru ekkert
fyndnir. Áð öðru leyti; bara
til hamingju, aðstandendur
Dagsljóss. Nú held ég að
Stöð 2 megi fara að vara
sig.“
Klara Egilson
,jÉg varð fyrir vonbrigðum.
Ég hef samt trú á þessu fólki
sem að baki stendur, þetta
er allt hæfileikafólk. En auð-
vitað er ég bara búin að sjá
einn þátt. Ég fylgist spennt
með framhaldinu."
EUsabet Jökulsdóttir
rithöfundur
„Ég sá ekki Dagsljós fyrr en
á þriðjudag en ekki þó allan.
Ég var mjög fegin að sjá þá
Jón Gnarr og Sigurjón Kjart-
ansson, sem ég er svo skot-
in í, en myndsetningin við
þessa fylgdarstúlku fannst
mér hins vegar mjög klisju-
kennd. Annars var ég að
hugsa, á meðan ég horfði á
þáttinn, að á bak við hann
gæti verið fólk sem hefði
gaman af því sem það er að
gera.“
leikhús
RMMTUDAGUR
Súperstar - Borgarleikhús
Söngleikurinn frægi sem hefur farið
mjög vel í landsmenn og flest bendir
til að ætli að standa uppi sem sigur-
vegari í söngleikjakeppninni miklu.
Uppfærsla Páls Baldvins hefur einna
helst verið gagnrýnd fyrir að vera ívið
stöð.
Uppselt.
í djúpi daganna - Lindarbær
Leikrit eftir rússneska stórskáldið
Gorkí. Athyglisverð sýning sem hlotið
hefur góða dóma gagnrýnenda ef und-
an er skilinn Gunnar Stefánsson, en
þýðing Megasar fór í taugarnar á hon-
um.
FÖSTUDAGUR
Sannur karlmaður -
Þjóðleikhús, Litla svið
Leikrit eftir Þjóðverjann Dorst í leik-
stjórn Maríu Kristjánsdóttur. María er
leikhússtjóri Útvarpsleikhússins en
þar er lítið að gera um þessar mundir.
Leikarar í verkfalli þó að það hafi ekki
farið hátt. Frumsýning og uppselt.
Þrek og tár - Þjóðleikhús
Enn eitt samstarfsverkefni Óla
Hauks sem skrifar og Þórhalls Sigurðs-
sonar sem leikstýrir. Ef vísað er til leik-
húsumfjöllunar Dagsljóss þá brá svo
við að Jón Viðar var hinn ánægðasti en
ritstjórinn Sigurður Valgeirsson var á
því að söguþráðurinn væri klénn.
Himnaríki - Gamla
bæjarútgerðin í Hafnarfirði
Nýr gamanleikur eftir Árna Ibsen í
uppfærslu Hafnarfjarðarleikhússins
þar sem leikstjórinn Hilmar Jónsson
fer fremstur í flokki. Sýning sem hlotið
hefur frábæra dóma enda Ibsen eitt
okkar fremsta leikskáld. Uppselt.
Súperstar - Borgarieikhús - Uppselt.
Rocky Horror - Loftkastalinn
Söngleikur úr smiðju Flugfélagsins
Lofts. Baltasar Kormákur leikstýrir og
Helgi Björnsson fer á kostum sem per-
vertinn Frank N’Furter. Uppselt.
LAUGARDAGUR
Sannur karimaður - Þjóðleikhús,
Litla svið. Uppselt.
Stakkaskipti - Þjóðleikhús
Guðmundur Steinsson tekur upp
þráðinn þar sem frá var
horfið í Stundarfriði. Sýning frá síð-
asta leikári í leikstjórn leikhússtjórans
Stefáns Baldurssonar.
Tvískinnungsóperan -
Borgarleikhús
Nýtt gamanleikrit með söngvum eft-
ir Ágúst Guðmundsson en hann hefur
hingað til verið kenndur við kvik-
myndagerð. Frumsýning.
Cannina Burana -
íslenska óperan
Söngur og dans í leikstjórn breska
danshöíundarins
Terence Etheridge.
Himnaríki - Gamla
bæjarútgerðin í Hafnarfirði
Ævintýrabókin -
Möguleikhúsið við Hlemm
Nýtt barnaleikrit eftir Pétur Eggerz.
Tónlist eftir Guðna Franzson. Mörgum
þekktum persónum úr ævintýrum
bregður fyrir. Frumsýning ktukkan
16.00.
Rocky Horror - Loftkastalinn. Mið-
nætursýning.
SUNNUDAGUR
Taktu lagið, Lóa - Þjóðleikhús,
Smíðaverkstæði
Sýning sem naut fádæma vinsælda á
síðasta leikári. Ólafía Hrönn Jónsdóttir
fer á kostum.
Lína langsokkur -
Borgarleikhús
Ein af þessum skotheldu barnasýn-
ingum. Margrét Vilhjálmsdóttir í hlut-
verki rauðhærða fjörkálfsins. Klukkan
14. Uppselt.
Hvað dreymdi þig, Valentína? -
Borgarleikhúsið
Leikrit eftir Ljúdmílu Razumovskaju
í leikstjórn Hlínar Agnarsdóttur. „Leik-
ritið er rangtúlkað. Persónurnar á
sviðinu eru ekki þær sem höfundur
reynir að lýsa í leikritinu. Þar eru þær -
í sem stystu máli — miklu vitlausari og
allt sem þær iðka falskara” (EE). Upp-
selt.
Haustvísa - Hlaðvarpinn.
Strangt til tekið ekki leiklist þó að
vísnasöngkonan Anna Pálína hafi íeng-
ist við leik. Hún syngur Ijóð um ástina,
haustið og lífið við undirleik Gunnars
Gunnarssonar á píanó og Jóns Rafns-
sonar á kontrabassa.