Helgarpósturinn - 16.11.1995, Blaðsíða 25

FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 1995
25
Leiklist
Svoddan konur kosta mikið
Kaffileikhúsið
Kennslustundin
EftirEugene Ionesco
Leikstjórí:
Bríet Héðinsdóttir
Um þessa sýningu þarf ekk-
ert að segja og öll viska
óþörf. Þetta er í einu orði
sagt: leiklistin sjálf og sýning í
sérflokki. Stundum hef ég
reynt að ímynda mér hvernig
hinn margrómaði Jóhannes
skírari (de Moliére) hafi leikið
og sennilega er það þarna til
sýnis, í leik Gísla Rúnars. Mað-
Eyvindur
Erlendsson
ur á jafnvel von á að hann kasti
fram frumortum vísum þá og
þegar af munni fram,
exprompto, eins og sagt er að
sá gamli hafi leikið sér að þeg-
ar sá gállinn var á honum. Gísli
hefur löngum verið farsakarl
góður, enda nýtur sín þar gott
auga hans fyrir því fáránlega.
En þegar hann er hér kominn í
ekta fáránleikaspil þá fyrst er
hann algjörlega heima hjá sér.
Vandvirkni við smáatriði og
fjölbreytilegt víravirki leiksins
slær flest met. Stjarnleikur.
Steinunn Ólína er líka stór-
góð, undrafalleg lítil námsmær
með sluffur, og hefur hina há-
alvarlegu, djúphugulu fávisku
fullkomlega á valdi sínu. Ekki
henni að kenna að þessi ann-
ars vel skrifaða rulla gufar upp
í miðju leikriti, eftir að tann-
pínan byrjar. Og þó. Við skul-
um hyggja að því á eftir.
Guðrún Stephensen er sjálf-
sagt talin þessara leikara
„Þegar Gísli Rúnar er hér kominn í ekta fáránleikaspil þá fyrst er hann
algjörlega heima hjá sér. Stjarnleikur. “
stærst og stóran hluta þung-
ans ber hún með prýði. Samt
skil ég ekki alveg hið léttúðar-
fulla bros hennar. Mér sýnist
kerlingin fyrst og fremst fá sitt
kikk út úr hinni geysilegu
ábyrgð sem hún fær að hampa
á herðum sér. Fáránlegur al-
vöruþunginn sem brá fyrir hjá
Guðrúnu var bestur. Grát-
hlægilegt.
í þessari sýningu — þrátt
Les ég Hel*
Já, pabbi s
fyrir auðsæ áhrifameðul og til-
tektir leikaranna — tekst að
hafa höfundinn og hugsun
hans sífellt í skurðpunktinum.
Engu líkara en Ionesco sé
þarna sjálfur í öllum hlutverk-
um og sé að semja leikritið
jafnóðum og hann leikur það.
Ein hugdetta: Á ekki tann-
pínan að vera uppgerð nem-
andans til að sleppa frá stagl-
inu? Yrði ekki rullan skemmti-
legri að leika hana þannig? Og
er ekki vitleysa að gera morðið
að ástríðuglæp frömdum í
einskonar nauðgunaræði? Er
það ekki einmitt hið náttúru-
lausa stagl sem drepur? Kenn-
ari sem ekkert kann að kenna,
nemandi sem ekkert kann að
læra — báðir þykjast með allt
á hreinu, stagla og þvæla. Það
er staglað og þvælt uns þvæl-
an lokar sjálfa sig inni í vel-
gengri síbylju, hnífur-hnífur-
hnífur, og loks ekkert til ráða
nema manndráp. Sjálfumglöð
fáviskan á ekki aðra útgöngu-
leið. Og jafnvel lærlingsgreyið
sjálft verður lausninni fegið!
Nú, það þarf ekki fram að
taka að þegar svo vel er leikið,
höfundurinn kemur jafnvel út
og hér, og leikstjórnin sést nær
hvergi, þá er leikstjórn góð.
Mestan verður þó að telja
hlut Ásu Richardsdóttur sem
stendur fyrir þessu öllu. Það er
ekki lítil hræring sem hún
skapar í kringum sig stúlkan
sú. Einn kaviler sem langaði að
slá henni gullhamra var svo
djarfur að segja: Það ert þú
sem heldur lífinu í Reykjavík
um þessar mundir. Ábyggilega
oft verið meiru logið að kven-
manni. Hún er einmitt sú teg-
undin sem mest vantar í ís-
lenskar listir: manager, — orð
sem mig langar mest að þýða
sem húsmóðirin, fanggæslan
eða reiðarinn. Sá sem umsjón-
ina hefur, sér um mannskapinn
og kemur hlutunum í kring. Eg
vitna í Skugga-Svein: „Svoddan
konur kosta nokkuð."
Frœgt fólk fullt
E
m vinkona mín á við
vandamál að stríða.
Henni þykir sopinn góður,
hefur gaman af að fara á
skemmtistaði og dansa og
Hringborð
Davíð Þór
Jónsson
drekka sig fulla. Þetta hobbí
hennar er þó út af fyrir sig
ekki vandamálið, enda vin-
sælt hobbí á íslandi. Nei,
vandamálið er að hún er
þjóðþekkt manneskja. Hún
getur því ekki rasað út opin-
berlega (eins og hver maður
hefur rétt til að gera í lýðræð-
isríki svo fremi að það angri
ekki aðra) án þess að eiga á
hættu að af henni birtist
myndir að delera, t.d. hér í
þessu blaði.
En þetta er nú bara einu
sinni það sem fylgir djobbinu
að vera frægur og ekkert er
kært sendandann fyrir blygð-
unarsemisbrot.
En hvert er brotið nákvæm-
lega? Nú er löng hefð fyrir því
í „bransanum" að popparar
og skemmtikraftar rasi út á
Akureyri. Á göngum
akureyrskra hótela hefur
brugðið fyrir fleiri þjóðþekkt-
um rössum en ég hélt að
nokkur kærði sig um að vita.
Eins gott að internetið var
ekki komið í gagnið þegar
hljómsveitin Pelican var að
túra landið á sínum tíma.
Blygðunarsemisbrotið er
raun aðeins í því fólgið að
halda að nei þýddi ekki nei
fyrr en gerð væri tilraun til að
varpa manni á dyr eða hringt
væri í næturvörðinn og hann
beðinn að fjarlægja mann
Sanngjörn refsing fyrir slíkt
brot er að mati einhverra
ævilangur ærumissir. Nema
aðrar hvatir búi að baki
myndbirtingunum.
Til þess ber hins vegar að
líta að Akureyringar eru dálít-
ið sér á parti. Akureyri er t.d.
eini staðurinn í heiminum þar
sem fullorðið fólk kallar til
þessa manns: Hommi! um
miðjan dag í Hafnarstrætinu.
En það er nú ekkert að marka
það. Akureyri er líka eini
„Hugsanlega erhér aðeins um að rœða eins konar
menningarlega Vestfjarðaaðstoð fráAkureyri. Nú
þorirenginn almennilegur poppari eða skemmti-
kraftur að flippa út á Akureyri lengur og ísafjörður
uerðurþess uinsœlli uiðkomustaður. “
við því að segja. Frægt fólk
verður að sætta sig við að
vera á milli tannanna á öðrum
og að af því birtist myndir
sem það hefði síður viljað
láta taka af sér. Hérlendis hef-
ur myndbirtingunum til þessa
þó verið stjórnað af fólki með
lágmarkssiðferðiskennd. T.d.
er ekki legið í leyni fyrir utan
heimili fræga fólksins í von
um að sjá stjörnunni bregða
fyrir berri eða í versta falli að
fá högg og þjóðþekktir flagar-
ar hafa hingað til ekki lent í
því að nýjustu hjásvæfurnar
selji samfaralýsingarnar
hæstbjóðanda eins og tíðkast
erlendis.
Nú ber þó nýrra við. Þjóð-
þekktur einstaklingur hefur
neyðst til að biðjast afsökun-
ar opinberlega (á athæfi sem
enginn hefði áhuga á ef eitt-
hvert nóboddí hefði átt hlut
að máli) vegna ljósmyndar
sem af honum birtist opinber-
lega. Ljósmyndin særir ef-
laust blygðunarkennd margra
og ganga má út frá því sem
vísu að á meðan fótósessjón-
in stóð yfir hafi ljósmyndar-
inn hrópað í sífellu: ,,Guð,
hvað ég blygðast mín! Ég get
ekki horft upp á þetta! Aðeins
meira til hægri og brosa! Ég
blygðast mín svo!“ Ljósmynd-
arinn hefur enda kært við-
komandi fyrir blyðgunarsem-
isbrot. Ég var að velta því fyr-
ir mér hvort allir þeir fjöl-
mörgu sem óumbeðið fengu
myndina í hendurnar í gegn-
um internet eða faxtæki geti
staðurinn í heiminum þar
sem fullorðið fólk kallar til
virðulegra tónlistarkennara:
Kommi! um miðjan dag í Hafn-
arstrætinu. Hugsanlega er
hér aðeins um að ræða eins
konar menningarlega Vest-
fjarðaaðstoð frá Akureyri. Nú
þorir enginn almennilegur
poppari eða skemmtikraftur
að flippa út á Akureyri lengur
og ísafjörður verður þess vin-
sælli viðkomustaður.
Hlutur fjölmiðla í málinu er
óvefengjanlegur. Internetið er
fjölmiðill og í kjölfarið á
þessu máli hafa þær raddir
gerst háværari að setja beri
því einhverjar skorður sem
þar fær að birtast. Eðlilegt er
að taka undir þær kröfur, því
svona myndbirting er nokkuð
sem virðulegir fjölmiðlar
myndu aldrei stunda. Hvaðan
sækja menn sem standa að
svona óþverraskap fyrir-
myndir? Þeir eru augljóslega
á mun lægra siðferðisplani en
feitur fréttamaður sem fer
með kvikmyndatökulið á
Hafnarkrána að taka sjón-
varpsviðtöl við delerandi
fyllibyttur og kvikmynda
slagsmál eða leðurjakka-
klæddur ljósmyndari sem lifir
á að ráfa á milli skemmtistaða
og góma frægt fólk fullt.
Er það ekki annars?
Hofundur er skemmtikraftur.
Hringborðið skrifa: Björn Jörundur
Fríðbjörnsson, Börkur Gunnarsson,
Davíð Þór Jónsson og Þorri Jóhannsson.