Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1964, Blaðsíða 8

«*m þótti fremur gaman að þvf, og
hældi sér oft af því, hverja sneypu-
lör höfðingjarnir færu fyrir sér, heið
«irkempunni“. Rosinkar bóndi Árna-
«on í Æðey mun oftast hafa lögsótt
Ofcúel, enda samsveitun.gur hans
iengst af. Einu sinni sem oftar var
Otúel að mæta í Æðey, var þá sýslu-
maður og fleiri aðkomandi. Varð
Otúel þá að borga allháa sekt. Þegar
bann ætlaði af stáð heim til sín og
«rar að setja bát sinn á flot, komu
þeir út úr bænum Rosinkar, sýslu-
miaður o.fl. Þetta var á vetri og voru
lagnaðar-isjakar hér og þar á höfn
bmi, og æðarfuglinn sat þétt á sum-
um jökunum. Þá segir Rosinkar við
Otúel: „Skjóttu nú heivískur!" Otúel
grípur byssuna og skotið ríðuir af á
#ama augnabliki og 7 æðarfuglar falla
á einum jakanum. Rosinkar heimtar
BÚ að Otúel sé tekinn fyrir aftur, en
■ýslumaður segir, áð hann hafi sagt
bonum að skjóta, hafi hann sjálfur
beyrt það, og féll það þá niður. í
6ðiru sinni var Otúel að fara af slík-
1*m fundi snemma á vori, ísrek var
nokkuð, og eins og vant var sat æðar-
lÉuglinn þétt á jökunum. Otúel stóðst
cíkki freistinguna og lætur fara á ein-
hvern álitlegasta fugláhópinn og
Ifelidi þá um 30 í skotinu, sem hann
tándi upp í bátinn. Rosinkar var úti
á eynni og sá allt, sem fram fór
hjá Otúel. Daginn eftir komu tveir
menn að birta Otúel stefnu í bæjar-
dyrum, sem venja var til. Otúel var
hinn kátasti og bað þá gera svo vel
að setja sig inn. Gestirnir sáu, að
húsfreyja og vinnukonan voru í óða
önn að reyta æðarfugla, og allt var
ifullt af fiðri og æðarfuglum. „Gefðu
blessuðum ungunum eins og þeir geta
'borðað af nýju æðarfuglakjöti,
mamma, þeir eru líklega matlystug-
ir“, sagði Otúel við konu sína. Menn-
irnir borðuðu með beztu lyst, þökk-
uðu fyrir sig og kvöddu síðan með
virktum.
±A Hesteyri í Hestfirði, sem er
einn af Jökulfjörðunum, bjuggu fjór-
ir bændur, sem allir voru sagðir efn-
aðir og allmikilir menn fyrir sér. Þeir
íyrirbuðu öllum að skjóta sel þar í
íirðinum og létu Otúel frétta það eftir
íér, að hann skyldi ekki ómeiddur
þaðan komast, ef hann vogaði að
koma þar inn í fjörðinn til að skjóta
«el. Otúeí langaði mjög til að fara þar
inn, hann hugði, að þar væri selur nóg
ur og dauðspakur. Þetta var, er Otúel
var upp á sitt bezta, gat hann þá
▼alið úr mönnum að vera með sér,
því það var álitin ábatavon. Nú bjó
bann sig út í einn Jökulfjar’ðarbúrinn,
fór þá með honum Torfi bóndi á
Skarði, sem var heljarmenni, bæði
•ð mannsikap og vexti, og ógurlega
•vaðalegur, ef hann var reiður eða
við vín, en annars mesta gó&menni.
Hinn maðurinn, sem m.eð Otúel var,
bét Bjarni, var hann llkur Torfa a'ð
•fli og vexti, en afar stirður til allra
hreyfnga. Nú segir ekki af ferðum
jþeirra, fyrr en morgun einn um dag-
málabil, að þeir voru staddir við
Hestfjarðarmynnið, þá skipar Otúel
þeim að róa inn fjörðinn, því þeir
muni allir vera á sjó frá Hesteyri um
þetta leyti dags. Þeir gjöra svo, en
er þeir kom.a kippkorn inn fyrir eyr-
ina, skýtur Otúel gríðarstóx-an sel,
•vo hann flýtur steindauður á sjón-
um, en er þeir rétt hafa lokið vi'ð að
ná honum inn í bátinn, sjá þeir sex
menn hlaupa frá bænum á Hesteyri
og hrinda fram stóru 5 roanna farL
Otúel varð illa hverft við. „Guð hjálpi
mér, þeir ætla að koma, róið í Guðs
nafni út fyrir eyrina, piltar“, segir
hann. Torfi og Bjarni tóku nú all-
sterklega til áranna, en Hesteyrar-
menn reru beint í veg fyrir þá, og
fóru leilkar þannig, að þeir náðu bát
Otúels að framan, Otúel skalf þá á
beinunum, en verður þa'ð fyrst fyrir
að hann segir við Torfa: „Torfi, ég
skipa þér að Iosa.“ Torfi grípur svera
iskorðu upp úr bátnum og stekkur
fram í, reiðir upp skorðuna og segir:
„Mér er skipað að loþa.“ (Hann var
mjög smámæltur á essið). Hesteyr-
ingum leizt ekki á að fá högg af
skoiðunni frá Torfa, og verður það
næst, að þeir sleppa tökum á bátn-
um, og áður en varði var bátuir Otúels
kominn á flugferð út úr firðinum, og
sáu þeir sér þá ekki fært að elta
hann til þess að niá honum. Hafði
Otúel þar frægan sigur, sem hann
var lengi minnugur áu
Frá þessum sigri sagði Otúel oft,
en þó var annað, sem' hann þóttist
enn þá meiri af. Hann var þar norður
frá í skotfeið, sem oftar, lenti inn-
an til í Grunnavíkinni, tekur byssu
sína og kíki og gengur út undir svo-
kölluð Hlöss, en það voru lágair klapp-
ir eða hleinar, sem komu upp um
fjörur, en á milli þeirra voru álar,
sem ökki fjaraði út úr, og voru þeir
fullir af þara og þangi. Sá Otúel 1
kíkinum þrjá seli liggjandi uppi á
þessum hleini og að sá stærsti var
fjarstur. Otúel fór þá að læðast fram
eftir hleinunum, til þess að komast
í færi, og varð að vaða alldjúpt í sum-
um álunum, en þegar hann er í ein-
um þeirra, hér um bil í mitti, sér
hann a'ð selirnir eru eitthvað að ókyrr
aist, þorir hann þá ekki að vaða lengra
og skýtur á fremsta selinn og dauð-
skaut hann. Þetta sagði hann, að eng-
inn hefði getað gjört nema sönn
heiðurskempa, og var það viðkvæði
hans, ef honum þótti fyrir vi'ð ein-
hvern: „Líklega þú frægur, sem skaut
selinn í Hlössunum, standandi í sjón
um upp í herðablöð."
Eitt vorið, sem ég var á Snæfjöll-
um, gjörði Otúel út annan bát, sem
reri frá Búð, þar sem kallað er Gull-
húsár, skammt fyrir utan Snæfjöll.
Pormaðurinn á þeim bát hét Jón, dug
legur maður og aflaði vel, var Otúel
mjög mo'ntinn af honum. Einn sunnu-
dag í góðu veðri, kemur Otúel til mín
og spyr mig hvort ég vilji ganga méð
sér út að Gull'húsám, „Mig langar til
að sjá ungana mína,“ sagði hann. Ég
var fús til þess, þegar við komum út
eftir, voru all-margir ungir menn
komnir þangað á undan okkur, og
höfðu það að leik að sjá, hver bezt
gæti skotið til marks, höfðu dálítinn
stein uppi á tunnubotni, og skutu svo
í 25—30 fa'ðma færi. Otúel segir við
þá, þegar hann kemur: „Getið þið
hitt veröldina, piltar?“ Síðan gengur
hann mjög vígamannlegur heim að
tunnunni, kastaði 'niður steininum,
sem var á tunnubotninum og lætur
annan örlítinn á tunnulöggina, kemur
svo og gengur að þeim, sem hélt á
byssunni og tekur hana af honum
þegjandi, en segir við mig: „Komdu,
Jónsi“, svo gengur hann 10 til 15
föðmum lengra frá markinu, snýr sér
svo við, bregður upp byssunni og skot
ið af á augnabliki; litli steinninn þaut
langt inn á kamb. Otúel réttir mér
byissuna eins og aftur fyrir sig, en
segir ekki orð, gengur svo þar upp í
móana með alls konar miikilmens'ku
tilburðum, sem ómögulegt er að lýsa,
en talaði ekki orð, fyrr en hann náði
sér dálítið og kx>m til okkar og við
fórum að hæla honum.
T orið eftir þetta reri ég frá
næstu veiðistöð fyrir innan Snæfjöll,
á hvítasunnudaginn fórum við fimm
eða sex út að Snæfjöllum. Mér þótti
einatt gaman að heimsækja Otúel,
enda tók hann mér ætíð mjög veh
Þegar við komum út undir Snæfjalla
túnið, sáum við mann innan til á tún-
• inu, sem vair að snúast þar aftur og
fram, með mi'klum handaslætti og
allskonar reigingi. Vi'ð þekktum nú
raunar strax, hver maðurinn var. Við
ætluðum að heilsa honum með handa
bandi, en hann tók aðeins í hendina
á mér, en lét sem hann sæi ekki
hina.“ „Sáuð þjð skeiðina, piltar“,
hina. „Sáuð þið Skeiðina, piltar",
spurðum vi'ð. „Ja, hún fór til kirkju,
maddama Dagmey fór til kirkju",
sagði Otúel. Sumir strákarnir ætluðu
að klúkna af hlátri, og var mér mein-
allia við það, ég skildi strax hvað
Otúel meinti, og var hinn alvarleg-
asti. í Æðey var stór áttræðinguir,
sem kallaður var Skeiðin, hún var
þá stærsta opfð skip við ísafjarðar-
djúp. Meining Otúels var, að Dag-
mey kona hans bæri af öðrum kon-
um, eins og Skeiðin bar af öðrum
opnum skpum og bátum; bað hann
mig að koma með sér heim í bæ, því
hann væri nú einn heima, piltarnir
hefðu farið til kirkju með maddömu
Dagmey. Það lá þá mjög vel á hon-
um. „Þú hefðir átt að sjá maddömu
Dagmey í morgun, Jónsi, þegar hún
var komin i allt kirkjufíneríið, hún
var eins og kóngsdrottning",- sagði
hann. ,Já, hún er falleg kona hún
Dagmey", sagði ég, og meir en smá-
heppinn hefirðu þá verið, eins og oft-
ar, þegar þú skauzt hana ástar-örinnL
Þá kom spriklandi fjör í hann allan,
og sagði hann mér, hvernig það hefði
gengið til, og hnippti aftur og aftur
í mig svo fast, að ég riða’ði við. Ég
lenti stundum upp á MelgraseyrL
þegar ég var í herferðum mánum inn
um djúpið, þá sá ég þessa blómarós".
„Hún hefir nú verið falleg þá, hún
Dagmey, sagði ég. „Maður G-u-ð-s
hún var heilagur engill; ég var bara
á strigabuxum, þeir voru einatt að
biðja hennar þessir uppdubbuðu
spjátrungar, en kunnu ekki áð hitta
kolluibotn með byssu, ég sá, að hún
leit mig hýru auga, leit á Otúel Vagns
son, þótti þrýstinn vöxtur innan í
strigabuxunum, JónsL“
0
túel sagði mér þá margar sög-
ur af sjálfum sér, ein var þessi. Eitt
vorið þar á Snæfjöllum, l'augardags-
kvöld í góðu veðri, höfðu tveir af for
mönnum þar beðið sig að fara með
sér út undir Bjarnarnúpinn og sjá,
ef þeir kynnu að rekast á sel eða
thnísu, eða eitthvað til að skjóta,
annar þessara formanna var Benja-
mín, greindur bóndi frá Steig í Jökul
fjörðum. Þegar þeir komu út fyrir
eyrarnar, rekur sig upp stór selur
í allgóðu færi. Otúel skaut á hann og
lá selurinn sem dauður eftir skotið.
Benjamín vildi þegar róa að honum,
hugði að ekki væri annað en taka
hann inn í bátinn, en Otúel sagði að
selurin væri ekiki dauður, hann lægi
í roti, og grípur skutulstöngina og
skutlar til selsins og hæfir hann rétt
i hægra augað. þá tekur selurinn hart
viðbragð og fer í kaf, en Otúel hélt of
fast í færið svo skutulilinn brotnaðL
þegar járnaði við í hausbeinum sels-
ins, Benjamín og þeir ræðarniir séu,
að dofnaði yfir Otúel og áð hann dró
að sér laust færið, þá segir Benjamín;
„Hvað manglar þig nú, bölvaður kloss
inn“. „Ég sagði ekkert", sagði Otúel
„nema guð hj'álpi mér, það er lausL
Ég skipaði þeim áð halda bátnum
kyrrum í blóðráikinni úr selnum upp
6—8 faðma frá bátnum, og sikutlaði
ég hann þá á augabragði og hitti hann
í hálsinn og var hann þá að sökkva
steindauður. Ég hefi aldrei haft því-
líkan helvítis dóna innanborðs, að
segja slíkt við mig, þegar ég gerði
annað eins heiðursherrakast, að hæfa
selinn beint í augað,“ sagði Otúel og
barði sig utan og var reiðilegur. „Sá
dóni skal aldrei undir mér róa oiftar.“
Ég skal annars taka það fram, að
þetta var hið eina skipti, sem ég
heyrði Otúel tala illa um aðra á bak,
hann var mjög umtalsfrómur um allt
fólik, en þetta ókuirteisistilsvar hefir
honum sviðið svo milki'ð, að hann
gat ekiki gleymt því.
Yið fórum nokkrum sinnum i snjó
kast við Otúel, hann var ekki orð-
inn viljugur til þess, en ef hann
fékkst til að kasta kúlu, þutu strák-
arnir að úr öllum áttum, og allir á
móti Otúel, en það var ekki við
lambið að leika sér. Þáð var hér um
bil ómögulegt að koma snjókiúlu á
hann, hann greip þær allar með
höndunum, ef þær komu svo nálægt
honum. En þegar hann fék'k tímia
til að kasta kúlu, var hann alveg
viss um að hitta þann, er hann kast-
aði til. Hann vildi ætíð kaista á löngu
færi, það var því erfitt fyrir þá, sem
klaufar voru að hitta hann; hann
hafði snjókúlurnar heldur litla.r, en
hnoðaði þær vel og geyimdi svo marg-
ar í buxnavösuim sínum. Voru þær
svo harðar þegar hann kastið þeim,
að ekki þótti gott að fá þær í haus-
inn, en rennvotur var Otúel orð-
inn eftir snjókast, frá buxnastreng
og niður á hné.
Mr að var all-mörgum árum eftir
að ég var nálægt Otúel að hann varð
fyrir dálitlu slysi í kaupstaðairfer'ð;
hann hafði verið á litla bátnum sín-
um með þriðja mann, annar hét Ari,
og var kallaður „Fífí“, hinn hét Einar
og kallaður „kossi“, báðir voru þeir
við aldur. Ari þessi var velrogginn af
sjálfum sér og þóttist ekki þurfandi
fyrir neinskonar siðalögmál frá Ofcúel,
kom þeim því vanalega illa saman,
ef þeir urðu eitbhváð samferða, og svo
var í þetta sinn. Þeir voru á heim-
leið, og lí'klega báðir, Ari og Otúel tals
vert kenndir, og lenti í rifrildi milli
þeirra út úr einhverju. Ari þóttist
ekki þurfa að slaka til fyrir Otúel, en
Otúel fannst hann vera langt yfir Ara
hafinn og Ari ætti að hlýða sér, en er
það fékkist ekki með orðum, ætlaði
upp á annan máta, stendur upp og
hann að sýna honum í tvo heimana
ætlar áð gefa Ara á hann, en Ari rýk-
ur til og þrífur til Otúels, og nú
getur hvorugur losað sig við hinn, og
svo slangra báðir út í aðra hlið
bátsns, og þá vendir honum. Otúel
ikomst þegar á kjöl, en Ari varð laus
við bátinn, en flaut, en Einar festisit
á keipnefi, en gat haldið höfðinu upp
úr, þetta var hér uim bil á miðju
djúpinu milli Arnarness og Snæfjalla.
Þar voru menn á bát allslkammt frá
að draga fiskilóð, og höfðu heyrt all-
greinilega til þeirra Otúels og Ara,
áður en bátnum venti. Þeir brugðu
þegar við til að bjarga. Otúel stóð þá
á kjöl báts sínis, hinn hressasti, er
þeir komu að honum, veður var mjög
gott og bárulaust. „Bjargiðið þið hon-
um EinarL piltar, en látfð þið hel-
vítið hann Ara vera“, sagði Otúel við
þá. En þeir tóku Ara fyrst og Einar
þar næst og lokis Otúel, „Og þar
fór guli' Laufinn", sagði Otúel, að
öðru ieyti virtist honum ekki finnast
mikð til uim þetta óhapp, en guli Lauf
inn kom upp á fiskiöngli hjá ein-
hverjum nokkrum vikum síðar, oig
Framh. á bls. 42.
40 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
38. tbl. lfi«4 /