Lesbók Morgunblaðsins - 20.12.1971, Blaðsíða 2

Til
umhugsunar
á
jólunum
Ös og iimstang, örtröð á öilum stöðum,
þar sem fólk átti að gef a sig fram til
þess að komast á þjóðskrána að boði
keisarans — þannig byrjuðu jólin.
GeysUeg vertíð hjá öllum, sem kunnu að
hagnýta sér tækifærið, hjá öilum
gestgjöfum, öUum, sem gátu seit eitthvað,
húsaskjól, rúm eða málsverð, eða bara
einhvern hégóma tíl minja um þessa
stóru tíð. Blómlegri kauptíð liafði enginn
lifað. Hvað sem annars mátti segja um
þetta tUstand, þá var það jákvætt fyrir
viðskiptalifið og afkomuna.
Þannig var það, þegar jólin komu fyrst.
Enginn vissi raunar, að þau voru að
koma, ekki Ágústus, ekki gestgjafínn,
ekki sá snauði verkamaður, sem varð að
taka sér óvelkomið frí, ekki konan, sem
dróst með þunga sinn langa leið og mátti
kannski búast við þvi að missa hann frá
sér, verða að fórna frumgetnum burði
sinum fyrir keisarann mikla, sem fann
upp á þvi einmitt núna, þegar verst stóð
á, að vUja fara að skrásetja allar
fátækar og nafnlarisar manneskjnr á
jörðinni.
AUt um það voru jólin að koma. I>að
var mikið í kringum þau, fór Iítið fyrir
þeim sjálfum imian um allt.
Svo er enn.
En hvem varðar nú um boðið frá
keisaranum? Hvem varðar nú um gisti-
húsið i Bettehem?
I>að hús var fuHt og lokað, eins og þeir
staðir aðrir, bæði hús og hjörtu, sem
aðeins standa opin, þegar fé er fait eða
eitthvað ber að, sem gengur í augun. I»ar
var sjálfsagt glöð nótt, nokkuð hávaer að
líkindum. Og þar var ekkert rúm fyrir
ykkur, Jósef og María.
Þar var heldur ekki hentugur staður
fyrir ykkur. Var það ekki gott að hverfa
út úr þrönginni og ösinni á strætinu og
torginu og gistihúsinu? Það var nótt,
kannski köid, vafaiaust diram, en hún
breiddi sitt hljóða fang á móti ykkur,
eins og hún vildi verja ykkur fyrir
köldum augum og skuggategum svip-
brigðum og glottandi vörum, fyrir öUum
þessum yfirmáta gáfuðu andlitum, sem
sjá í gegnum lifið og leyndardómana og
viðurkenna enga lotningu fyrir neinu.
Það var gott f yrir ykkur að vera ekki á
ahnannafæri þessa nótt, að þurfa ekki
að verða á vegi þeirra, sem spotta engla
og eðiiiegar konur og grandvara menn,
spotta flest, sem er heUbrigt og saklaust
og hreint og göf ugt. Þeir fá áheym á
torginu og I gistihúsinu, þeir fá rúm í
mannlífinu. heiðiirssveiga, verðlaun. En
þeir eiga ekki samleið með þeim, sem
bera lif og von þessarar jarðar innan
fátæklegra klæða og vef ja það reifum í
hljóðu húmi þeirrar nætur, sem fyUir
gistihúsið glaumi. Þeir eiga ekki samleið
með þeim, sem hafa heyrt englana
livísla og eni í veikleika sínum yfir-
skyggðir af krafti hins hæsta.
Bráðnm 2000 ár síðan boðið kom frá
keisaranum. llmsvif in skildu ekkert eftir.
Sölugróðinn varð að engn. Frægðin út á
þá dýrkuðu snilld, sem Iagði torgið undir
sig og gisthúsið, varð fljótt eins og ber
og rotin k júka.
En þarna varst þú, María, og þarna
varst þú, Jósef, tvö nöfn á skrá
Framhald á bls. 30
Ja, hvað skyldi það nú eiga að vera?
Kannski þetta fræga manntal austur í
Bómaveldi, þar sem áin Jórdan deyr i
saltvatnið, ellegar þá eitthvað annað?
Náttiirlega er f járhúsgistingin í þorpinu
sunnan við höfuðstaðinn viðburður
kv öldsins og í brennideplinum birtast
h jónaleysin, þar sem þau foraska við að
gera sér fleti í auðum f járiiellmum, eftir
að hótelin hafa úthýst þeim. Síðan
tekur unga stúlkan léttasóttiiia og eiur
bai-nið. Hvin skilur sjálf á milli og
Jósep aðstoðar hana. Þaa rifa ræmur
af líndúki. sem þau hafa af fyrirhyggju
stungið í farangurinn, þegar þau bjugg-
ust að heiman. Móðirin leggur son sinn
á brjóstið. En bver á þetta óskUgetna
bam? — Jósep trésmiður á það ekki, það
stendur skýrum stöfimi í guðspjöUunum.
Engu að síður kvænist hann Maríu,
kannski vegna þess að hann elskar
hana, kannski til að firra hana vanda.
Hjónaband þeirra verður farsælt, þau
eignast saman mörg börn. En elzta
drenginn, Jesú, á Jósep ekki, heldur
gengur hann honum í föður stað.
Stúlkan lýsir heilagan anda föður að
þessu barni, Jahve sjálfan. Við skiUum
láta það liggja mHlum hluta, hversu
margir hafa triiað sögu hennar fyrstu
árin, Ávaxtabændurnir og handverks-
fólldð í Nazaret láta ekkert hafa eftir
sér um það efni. f gömlum ritum spá-
mannanna er hins vegar gert ráð fyrir
fæðingu Messíasar. Engrinn Gyðingur
leyfir sér að efast um þann spádóm.
f meðvitund þjóðemissiimaðra Farise-
anna merkir orðið ekki annað en
þjóðarleiðtoga, sem feta muni í fótspor
stríðshetjunnar, Davíðs fsaisonar, sem
Jóab hershöfðingi studdi svo rældlega,
að þess finnast fá dæmi í veraldarsög-
unni. Messías átti að verða nýr
Davíð — Jóab, konungur og hershöfð-
ingi guðs útvöldu þjóðar, borinn tU að
færa mæri ríkisins út til yztu endimarka
giiliaidartíniahilsins forna.
Nú þegar Bómverjar höfðu hersetið
ísrael í mannsaldur og sett þægan lepp
sinn i hásæti Davíðs, Heródes Antípas,
og rómverskan landstjóra þar yfir, til
þess að hafa gætur á hinum Gyðingbomu
leppstjórneudnm í iandinu, þá voru það
þjóðeraissinnarnir, sem iiéldu á loft
spádómunum um hinn endurborna
Davíð. Þjóðin í heild lagði eyrun við og
vænti komu Messíasar, þar á meðal
gamalmennin i musterinu, Símeon og
Anna Fanúelsdóttir. Kenningin um
nýfæddan Gyðingakonung í Betlehem,
borg Daviðs, reyndist gott áróðursefni.
Taugaveiklaður leppkóngur Gyðinganna,
Heródes, gerði jafnvel sitt gagn til að
ala á Messíasartrú alþýðunnar með þvx
að gefa gaum að orðum erlendra
stjömuspekinga, sem heimsóttu hann.
Bamamorðin urðu til að staðfesta trúna
á, að spádómur Jesajasar væri að rætast.
Aftur á móti verður hvergi séð, að
almenningur í Gyðingalandi liafi tekið
alvarlega sögnna um heimsókn heilags
anda til stúlkunnar Maríu, — má jafnvel
vera, að hún hafi aldrei verið sögð fyrr
en guðspjallamenmrnir komu fram í
dagsljósið eftir dauða Jesú. Meyjar-
fæðingin og boðun Maríu — þessi
Framhald á hls. 30
20. desember 1971
2 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS