Lesbók Morgunblaðsins - 20.12.1971, Blaðsíða 22

Tulle Elster er norsk
og eiginnmður hennar,
Kong Hans, er danskur.
Þau voru bæði farar-
stjórar, en gerðust svo
brautryðjendur um
skemmtiferðir til Sahara
og taka aðeins 6—10
manns með í hverja ferð.
Kong Hans talar arab-
ísku og er gerkunnugur
orðinn Bedúínunum,
sem þarna verða m. a. á
vegi manns. Eftirfarandi
grein er úrdráttur úr
mörgum og bregður upy
Ijóslifandi mynd af
þessu ókunna landi, en
næsta sumar hyggjast
þau hjón gera það sama
á íslandi: Fara með fá-
menna hópa á jeppum
um óbyggðirnar.
Sahara er á góðri leið með að
verða vinsæl. Það er orðin tizka
að fara í eyðimerkursafari, eða
útbúa bilinn sinn og taka sér
sjálfur ferð á hendur til
stærstu eyðimerkur heims. Það
er ekki þar með sagrt, að Sa-
liara sé orðin yfirfull af hávaða
sömum ferðamönnum, klyfjuð-
um myndavélum. Þvert á mðti
er það einstæður atburður ef
maður mætir einum eða tveim-
ttr bíltim með erlendu númeri á
hinum suðiægari eyðimerkur-
slóðum, menn stanza til að
spjalla saman, gera samanbttrð
á bílum og hjólbörðum, grefa
öðrum góð ráð og eí til vill
borða saman máltíð, gefa hver
öðrum matvæli og- skiptast á
ölföngnm og vegakortum.
YFIRGEFNIR BÍLAK
Hvað verður svo um alla
þessa bílaleiðangra, sem leggja
af stað? Sé ekið eftir veginum
efiliir Spánarströnd tíi Gíbrailtar
kemur hluti þeirra þegar i ljós.
Margur litskrúðugur billinn
stendur þama í skurðbarmi yf
irgefinn af „leiðangursmeðlim"
og rændur öllu nema stóru mál-
uðu stöfunum, sem segja til um
hvaðan hann kom og hvert ferð
inni var heitið: „Hamborg-Ta-
marassett“, „Os]ó-Cape-Town“,
„London-Lagós". Það eru þeir,
sem setja traust sitt á ódýra,
notaða bíla, sem oft enda hér
— og það er vel. Það er ekki
víst, að þeir hefðu sloppið lif-
andi, ef þeir hefðu komizt tvö
eða þrjú þúsund kílómetrum
lengra.
Af þeim, sem komast yfir til
Norður-Afríku, er aðeins helm-
ingttr, sem tekst að komast yf
ir eyðimörkina. Hjá mörgum
stanzar bíllinn í fyrstu golunni
í útjöðrum Sahara. Þetta eru
þeir, sem yfirsést liefur að setja
á sandsíuna, sem er algjör nauð
syn í eyðimörkinni. Hafi maður
hana ekki, er mótorinn tilbúinn
til upptöku eftir fyrsta sand-
storminn.
Af þeim, sem áfram halda,
lýkur um það bil helniingur
ferðinni án óbappa og þeim
helmingi, sem tekst að Ijúka
klakklausri Saharaferð, má aft-
ur skipta í tvo parta: — hina
heppnu — og Iiina velútbúnu
og framsýnu.
Nú jæja, kannski ýkjum við
dálítið, en betra er það en að
láta menn halda, að þetta sé
eins og venjulegur sunnudags
túr, sem farið er í án frekari
undirbúnings.
DUTTLUNGAFULL KONA
Á margan hátt er Sahara sam
bærileg við fjaJl — en ætíð er
talað um þessa heimsins
stærstu eyðimörk í kvenkyni.
Hún er duttlungafull eins og
konan. Hún getur brosað blítt
— og í næstu andrá ygglt sig
fjandsamlega. Hún getur verið
hlý og elskuleg og einnig köld
og synjandi. Því er haldið fram,
að hún eigi sér þúsund andlit
og það á jafnt við útlit hennar
sem skápbrigði, og sá, sem
ekki sýnir henni tilhlýðilega
virðingu, mun komast að raun
um, að hún getur verið ósegjan
lega miskiunnarlaus. Það þarf
betri en góðan útbúnað, heii-
brigða skyiisemi, þolinmæði, æv
intýraþrá og síðast en ekki sízt
drjúgan tima til að stofna til
kynna við konuna Sahara.
Siðkvöld eitt í Túnis bönkuðu
tveir Danir að dyrum hjá okk-
ur. Þeir viidu gjarnan fá góð
ráð um leiðina yfir Sahara. Við
vorum nýháittuð, en fórum á
fætur og helltum upp á könn-
una. Gestir okkar höfðu fengið
leyfi hvor frá sinni auglýsinga
stofu til að ferðast um Afriku
í eitt ár. Nú höfðu þeir hugsað
sér að fara til Dakar, og voru
að velta því fyrir sér hvort
væri betra að fara aðalveginn
gegnum Libyu og Egyptaland
eða slóðina þvert yfir Sahara!
Við ráðlögðum þeim fyrst og
fremst að útvega sér gott kort
yfir Afríku. Því næst réðum
við þeim til að fara aftur til
Evrópu og skipta splunkunýj-
um ameriskum fólksbíl sínum
fyrir franskan bíl, og ennfrem-
ur að ná í lesefni um þau svæði,
sem þeir ætluðu um. Við vitum
ekki hvað þeir gerðu, því við
lieyrðum ekki meira frá þeim,
en þeim lesendum, sem eru að
brjóta licilann um eyðimerkur-
ferð, viljum við gefa sama ráð.
Kynnið ytckur fyrst og fremst
leiðina og fáið upplýsingar um
vegina. Michelin nr. 153 er prýð
isgott kort, en jafnvel á því
koma fyrir örlitiar smáatriða-
villur, og alltaf er goft að hafa
önnur kort til samanburðar. En
m.unið, að þau þurfa að vera ný.
Vegirnir í Sahara breyta um út-
lit frá ári til árs. Vegur, sem
var sandlaus og sléttur í í fyrra,
getur verið sandfenntur og ó-
fær í ár.
FÆR MEÐMÆLI
Af frönsku bíluinum, setn
bezt eru fallnir fyrir hiB breyti-
lega landslag eyðimerkurinnar,
mælum \ ið helzt með litlu Citro
én- og Renault-bilunum. Citro-
en 2CV er ágætur. Einu sinni
fékkst hann með tveimur mótor
um, en sú gerð er ekki fram-
leidd lengur. Citroén hefur ný-
lega smíðað sérstakan eyðimerk
urbíl. Hægt er að panta hann
með sandsíu, stórum olíukæli
og hlífðarplötum undir mótorn
um og benzíntanknum. Yfir-
byggingin er úr mjúku plasti,
sem ekki tekur í sig hita, og bíll
inn hefur hlotið hið einkenni-
lega nafn Mehari, sem merkir
reiðúJÆaJÚi á arabísiku. Eins oig
úlfaldi vegur billinn ekki meira
en 525 kíló, og hann ber sömu
þyngd og úlfaidi, eða um það
bil 400 kíló.
BRAUTRYÐJENDUR
André Citroén varð fyrstur
til að skipnleggja leiðangnir á
bílum yfir Sahara. í desember
1922 lagði hann upp frá Alsír
með sex sérbyggðar „belta-bif
reiðar", afbrigði af skriðdreka
úr fyrri heimsstyrjöldinni með
10 lia. traktormótor. Nákvæni-
lega mánuði síðar ók leiðang-
urinn inn á ganila markaðinn
í Timbuktu eftir áfallalausa
ferð. Nýtt tímabil í siigu Saliara
var bafið. Sömu vegalengd, sem
tók úlfaldalestirnar meira en
sex mánuði að komast, var nú
hægt að fara á 30 dögum.
Eftir þennan velheppnaða leið
angur átti Citroén þann stóra
draum að geta byggt bíl, sem
yrði eins konar „almennings-
vagn“ handa ferðamönnum um
Sahara. En hverjir áttu að ferð
ast um Sahara? Sem kaupsýslu
maður sá hann auðvitað nauð-
syn þess að fá vegi og hótel og
lagði fyrir frönsku stjórnina
hugarflugsáætlun, sem átti að
gera Sahara að mesta ferða-
mannalandi heims. En sem bet
ur fór var áætluninni hafnað.
Hirðiimgjar Sahara höfðu það
ennþá sér til dægrastyttingar
að skera kristna uppátroðslu
menn á háls, og þaéí áttu eftir
að líða mörg ár þar til nokkrum
dátt í hug að eyða friinu sinu
í þessum eyðilega hluta heims.
Franska útgerðarfélagið
Transaltantique tók sér að
visu fyrir hendur að byggja
hótelkerfi í Norður-Afríku og
í nokkrum vinjum í eyðimörk-
inni, en ekki bar það þann ár-
angur að skapa ferðamanna-
straum. Aftur á móti var það
mikil huggun fyrir alla þá
Frakka, sem smám saman sett
ust að í nýlendunni, að hafa hót
el til að hittasit á og bar til að
•fá sér sinn daglega drykk.
Ilótelin eru enn við lýði með
slitin teppi á gólfunum og gam
aldags risagaffla, sem eru svo
þungir, að tæpast má valda, og
merkilegt er það, í miðri Sa-
hara, að koma inn á hótel með
tréþiljur í loftum og stórar
myndir af hinum gömlu gufu-
skipum Transatlantique á
veggjunum.
FYRSTI SAFARIBÍLLINN
Landroverjeppinn, draumur
allra ferðamanna í Afríku, er
mikið notaður á olíiisvæðuni Sa
hara, en ef aðeins tveir ætla að
leggja upp í ferð, á maður ekki
að Iiugsa um svo þungan bíl. Ef
LandroA-erjeppi festist, getur
það verið erfitt, ef ekki útilok-
að, að Iosa hann af eigin rainm
leik, og það getur verið drjúg-
iir spotti til næstu vinjar. Það
er líka erfitt að fá varahluti í
enska bíla, og na»stum ómögu
legt að fá nokkurn mann til að
gera við, ef bilun verður.
Á Tademaitsléttunni alræmdu
hittum við Itala nokkurn, sem
sprungið hafði hjá 36 sinnum á
250 km vegalengd. Hann sat
sinnulaus í skugganum af biln
um sínum og hafðl gefið upp
alla von um að komast nokk-
urn tíma lengra. Honum höfðoi
orðið á þau algengu mistök að
22 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 20. desember 1971
mm^^^mmmmmmmmmmammammmmmmmmmmmi^^mmmma^mmmmmmmmmmmmmmmmm^^mm^^mammmm^mmamammmmammammmmmammmammmmamama^mm^^mmmmamaammammmmmmmm^mmmi^m^ammaammmmmmammmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmammmBmmmmmmmaammmmammmm