Lesbók Morgunblaðsins - 20.12.1971, Blaðsíða 15

lialdin. I>annig- er oft um
stjórnmálaskoðanir lista-
manna, ég iield að fólk aetti
ekki að taka þær mjög
alvarlega."
„En nú Iiefnr þú heiðrað
okkur með sýningu, og það
sem þú sýndir voru einkum
og sér í lagi allskonar hlutir,
skrauttega málaðir. láturðu
á þetta sem skreytilist?“
„Hefur þér tekizt að komast
í álnir með því að gera
myndlist að atvinnu á
alþjóðlegum vettvangi?"
„Ónei. Og það hefur eklti
alltaf verið auðveit að af la
sér lífsviðurværís af
myndlistinni. Öðru hverju
hef ég orðið að fara í
venjulega vinnu; að minnsta
kosti þar til ég settist að í
ísrael. I>ar sel ég aftur
á móti sæmilega og lief
fengið góð verkefni."
„En þú vilt heldur vera
íslenzkur ríkisborgari?“
„Já, ég Iegg óherzlu á það,
og Tura dóttir mín er líka
íslenzkur ríkisborgari."
„Er myndlistaráJiugi
svtpaðnr hér og i ísrael?“
Efst: Pianó í útsetningu Bat Yosef. I miðju: Happening eða uppá-
koma við opnun sýníngar erlendis. Að neðan: Geysistórar vegg-
myndir og ýmiskonar málaðir hlutir á sýningu, sem haldin var í
ísrael.
„Áhugi á myndlist á Islandi
er einstakur. Venjulegt fólk
kaupir myndir og fer eftir
eigin mati fremur en þvi,
hvað gagnrýnendur hafa
sagt. í Israel er líka áhugi
á myndlist, en hann birtist
öðruvísi. Túristar kaupa
mikið af myndum þar, en
ísraelar eru með þessa
sifelldu hættu í huga og
hún rnótar alla þeirra
afstöðu. ísraeluni
finnst, að þeir verði að lifa
hvern dag til hins ítrasta.
% held að íslendingar meti
ekki til fuUs hvað það er
gott að eiga heima á eyju,
þar sem aðeins er ein
menning og vera laus við
landamæri og trúarbragða-
ðeilnr."
GísU Sigurðsson.
„I»að eru nú orðin nálægt
átta ár síðan ég bjTjaði að
mála liluli og ég lít ekki á
það sem skreytingar, lieldur
bre.’iii ég eðU hlutanna. l»að
byrjaði á þann veg, að ég
fór að mála á borð eða
einhver liúsgögn og síðan var
þetta selt. Á sínuin tíma var
það eingöngu gert til að
hafa eittlivað til að lifa á.
En það gagntók mig.
Hugsaðu þér: Maður tekur
skauta og gerir úr þeim
f iðrildi. Eða strauborð.
Sjáðu hvað strauborð iiefur
margvíslega möguleilca. Það
getur orðið sem afrískur
skúlptúr með magísknm
áhrifum."
„Fellur þetta undir einhvern
ákveðinn hóp eða isma?“
„Xei, ég heyri ekki til
neinum hópi og þetta hefur
ekkert nafn. Sundr segja,
að myndlist af þessu tagi sé
skyld súrrealisma; aðrir
segja að það sé partur af
popplist. Sumir hafa nefnt
að sexúaláhrif séu mjög
augljós og ég held kannski
að það sé rétt. Ég niáia í
stað þess að halda dagbók
og stnndum skrifa ég
dagsetningar Iiingað og
þangað á myndimar, eftir
þvi hvar ég er stödd. Ef
menn þekkja eittlivað til
afrískrar listar, þá ætti að
vera greinilegt, að þaðan
eru sterk áiirif. Eða kannski
eru það áhrif frá allri frum
stæðri list. Það er sjálft
ritúalið, sem heillar mig.“
telpunni og uni tiina varð ég
af eðlilegum ástæðum að
sitja við að mála. I»á fór ég
að vinna við klíppmyndir og
þær voru reyndar á einni
sýningunni hér. í þrjú ár
vann ég við þesskonar
myndgerð, sem kölluð er
kollage. Aldi'ei hef ég verið
eins skörp og næm og
þennan tíma, sem ég gekk
með barnið. I»að var mjög
góður tími. Ég tel að það
séu mikil forréttindi sem
kvenfólk hefui- að geta
gengið með börn.“
„En Ju'j liélzt ekki mjög lengi
áfraru með þessar
klippmyndir ? “
„Niú, ég byrjaði að efast um,
að klippmyndirnar væru
nógu góðar í sjálfu sér og
ég fór að hugsa þær nieira
seni skissur. En ég hreifst
alltaf af smáatriðunum, sem
maður lékk frani með þeim,
svo það lá við að maður
öfundaði Ijósmyndarana.
En það sem ég lief svo gert
í seinni tíð, hefnr koniið sem
eðlilegt áframiiatd af
klippniyndunum. l»e“si
breyting gerðist liægt. FjTst
liurfu klippmyndirnar, síðan
.olían og ég fór að nota
blek og plastliti eða með
öðrum orðuni liti, sem
Jjynntir eru með vatni í stað
*día.“
„Það em tæknileg atriði,
sem kannski skipta minna
máii en innihaidið. Hvað um
það?“
„Þegar ég gekk nieð lelpuna,
fór ég í f jTsta Lagi að gefa
gaum að þeim brej'tingum
sem urðu á mér sjálfri og
einnig innra með mér. Og ég
fór að tjá mig um vissa
hluti, sem ég liafði ekki gert
áður. Ég held að
þungaiuiðjan í Jjessari þróun
sé, að það fagurfræðilega
liætti að skipta máli.
Fagurfræðin varð hreinlega
of þunnur kostur. Mondrian
og Co. og þessi ahstraktinenn
og op-listakarlar höfðu
engm áhrif á mlg leugur.
Tækni, inyndbygging og
fagurfræðileg atriði urðu
e-kki endanlegt mark að minu
mati, heldur einungis tæki
til að ná fram áhrifum. Ég er
ekki ein um Jjessar skoðanir,
þvert á mót i; f jiildi ungra
myndlistarnuuina um allan
heim ástundar þesskonar
list, þar á meðal Erro, sem
mjög tjáir sig um tilfinningar
og skoðanir."
„Og þar á meðal er pólitísk
list, geri ég ráð fyrir.“
„Á öllum tímum hafa
málarar gert áhrifamildar
mjndir úr fortíðinni.
Tökum til dæmis
Goj’a, Diego Rivera og
Picasso. Þetta er
ekkert nýtt. Um þessar
mundir má oft sjá þess
nterki á sýningum, að
málarar taki afstöðu. E'nkum
er þeim hugleikið að útmála
þá heimsku sem felst í
styrjöklum. Uppá síðkastið
liefur sumt af þeirri niyndlist
verið með sérstakri áherzlu
á Víetnamstríðið. Þessir
málarar eru J>ó ekki fortaks-
laust að prédika; ég held að
Picasso hafi ekki ætlað sér
að prédika með Guernlcu,
Jjótt það yrði máttug
prédikun. En það er Jjessuin
listamönnum sameiginlegt,
að fagurfræðin er ekki nóg
í myndlist. En skoðanir lista-
manna eru óstöðugar og
sveiflast til eins og vindliani,
eftir því livernig blæs.
Margir vina minna meðal
listamanna eru mjög vin tri-
sinnaðir og }>að hefur um
tíma verið í tízku að lialda
sýningar til styrktar
einhverjum máistað. Það var
ef til vill Biafra eða Norður-
Víetnam og nú kannski
Bangla Desli. Alltaf er sama
sjónarmiðið ofan á: Þeir sem
eru undirokaðir eða á
einhvern hátt í lakari aðstöðu
eru alltaf góðir, en vinni
Jjeir sigur, eru Jjeir orðnir
slæmir um leið og Iiafa Jjá
enga samúð. Ef Biaframenn
Itefðu unnið stríðið og lagt
undir sig Nígeriu, liefðu
Jjeir orðið slæmir og misst
alla samúð imi leið. Og ég
skal segja Jjér annað skýrt
dæmi um Jjetta. Þegar sex
daga stríðið skall á, var ég
í París. Nokkru áður liöfðu
ýmsir myndlist ’rmenn fyrir-
luigað að liaida sýningu tií
styrktar málstað fsraels, en
]>að var ekld komlð í frani-
kvæmd, Jjegar ísraelar
unnu skyndilega Jjennan
fræga sigur. En Jiá var ekki
að sökum að spyrja;
mj’ndlistarmeimirnir sneru
óðar baki við ísraeium
og sýningin var aldrei
Þrír málaðir hlutir
20. desember 1971
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 15